Έχουμε αναφέρει σε πολλά άρθρα μας ότι λόγω της ραγδαιότητας, αλλά και της μεγάλης διάρκειας διατήρησης των φαινομένων, από την κακοκαιρία Daniel οι πλημμύρες δεν μπορούσαν να αποφευχθούν, ειδικά για τον κάμπο της Θεσσαλίας . Μόνο εάν χρησιμοποιούσαμε υδρολογικά μοντέλα , ίσως είχαμε καλύτερη διαχείριση των υποδομών και παροχέτευση του νερού από τα φράγματα. Αυτό άλλωστε αποδεικνύουν μέχρι στιγμής εμπεριστατωμένες μελέτες . Κατά τα άλλα είναι πιθανόν να μπορούσε να γίνει μετριασμός των καταστροφών στην περιοχή του Βόλου, με την λήψη κατάλληλων μέτρων τα οποία περιγράφονται σε μελέτη από τον καθηγητή κ. Φ. Μάρη Πρύτανη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης . Μια απλή σύγκριση με τις πλημμύρες της Γερμανίας το 2021 ή τις φετινές με την κακοκαιρία Boris θα μπορούσε κάπως να μας διαφωτίσει, παρότι εκεί τα προβλήματα δημιουργήθηκαν και για άλλους λόγους .
ΟΙ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Οι σύγχρονες μελέτες που έχουν εξετάσει πάνω απο 1500 πλημμύρες που συνέβησαν στην Ευρώπη τα τελευταία 150 χρόνια μας αποκαλύπτουν ότι από αυτές, οι 879 (56%) ήταν στιγμιαίες (flash) που προήλθαν από υπερχείλιση ποταμών ή ρεμάτων και διήρκεσαν λιγότερο από 24 ώρες, οι 606 (39%) ήταν κανονικές πλημμύρες ποταμών, οι 56 (4%) παράκτιες πλημμύρες και οι υπόλοιπες 23 (1,5%) μικτά πλημμυρικά φαινόμενα. Στην κεντρική και δυτική Ευρώπη οι πιο συνηθισμένες οι πλημμύρες είναι αυτές που ξεχειλίζουν τα μεγάλα ποτάμια κυρίως μεταξύ Ιουνίου-Αυγούστου.
Από τη σχετική μελέτη διαπιστώθηκε ότι σε όλη την Ευρώπη υπάρχει διαχρονικά αύξηση στις εκτάσεις που πλημμυρίζουν από τα νερά. Από την άλλη όμως, παρότι από το 1870 έως το 2016 ο πληθυσμός της Ευρώπης έχει αυξηθεί κατά 130% και οι κατοικημένες αστικές περιοχές πάνω από 1.000%, τα ανθρώπινα θύματα από τις πλημμύρες μειώνονταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 1,4% έως το 1950.
Από τότε μέχρι σήμερα, η μέση ετήσια μείωση των θυμάτων είναι ακόμη μεγαλύτερη (4,3%) . Παρόλα αυτά , εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά θύματα καθώς και αρκετές ανθρώπινες παρεμβάσεις στη φύση. Μπορεί να είναι δηκτική η σχετική ανάρτησή μου , όμως αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τη ρίζα του κακού για τα μεγάλα πλημμυρικά φαινόμενα. Το ποτάμι βρήκε το δρόμο του προτιμώντας τον “μαιανδρισμό” που είχε επιλέξει και στο μακρινό παρελθόν . Απλά ο άνθρωπος νόμισε οτι με τα κατάλληλα έργα, μπορούσε όλα να τα αλλάξει ….
"Κτηματική.. Αλλαγή" σε Βέλγιο και Γερμανια pic.twitter.com/jpKlImK6to
— KolydasΤ (@KolydasT) July 15, 2021
Παρότι μεταξύ 1870 και 2016 ο πλούτος της Ευρώπης έχει αυξηθεί πάνω από 2.000% και οι οικονομικές ζημιές από τις πλημμύρες σύμφωνα με τη μελέτη μειώνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,6% , αυτό στην πράξη δεν μας λέει και πολλά, καθότι σε περιπτώσεις όπως η παραπάνω , οι εικόνες της καταστροφής σε συγκλονίζουν , όταν παρακολουθείς την φύση να προσπαθεί από μόνη της να βρει διεξόδους για την απορροή των ποταμιών και να σαρώνει “ανθρώπων έργα” > Τα είδαμε στην μικροκλίμακα της χώρας μας πριν ένα χρόνο .
ΟΙ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΤΟ 2021 ΚΑΙ ΤΟΥ 2024 ΑΠΟ ΤΟΝ BORIS ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ.
Τα ύψη βροχής την Κυριακή15 Σεπτεμβρίου 2024 έφτασαν και τα 249mm.
Οι καταστροφικές βροχές και καταιγίδες που έπληξαν τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης τις τελευταίες ημέρες, με την επέλαση της κακοκαιρίας “Boris”, προκάλεσαν μέχρι στιγμής τον θάνατο τουλάχιστον 7 ατόμων.
Θα πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι σε χρονικό διάστημα 3 ημερών φτάσαμε τοπικά και τα 300 mm βροχής ποσότητα που υπολείπεται σημαντικά από τα 750 mm της κακοκαιρίας Daniel to 2023 στη χώρα μας.
Στις πλημμύρες του 2021 τα προβλήματα ξεκίνησαν στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ελβετία στις 14 Ιουλίου 2021 μετά από βροχοπτώσεις ρεκόρ στη δυτική Ευρώπη και προκάλεσαν την “έκρηξη” πολλών ποταμών .
Τα ύψη βροχής που σημειώθηκαν στα μέσα Ιουλίου του 2021 περιγράφονται στην αναλυτική μελέτη της Γερμανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας που συνοδεύει το tweet που ακολουθεί , υπολείπονται των υψών βροχής της κακοκαιρίας Daniel.
Ναι είναι . Φέτος έπεσαν 600mm και το 2006 περί τα 200mm. Οι καταστροφές και τότε ήταν μεγάλες.
Θυμηθείτε το χαμηλό #Bernd, που σε Ρηνανία-Παλατινάτο έφερε πλημμύρες με 200mm και είχαν 180 νεκρους στη Γερμανία 15 Ιουλίου 2021
Δείτε μελέτη @DWD_presse https://t.co/hOOVQoymEB pic.twitter.com/0qDVma1Noz— Theodoros Kolydas (@KolydasT) September 7, 2023
Στην επίσημη μελέτη περιγράφονται αναλυτικά όλα τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν σε αυτή την καταστροφή. Οι βροχοπτώσεις ήταν εκτεταμένες και έντονες στο ανατολικό Βέλγιο, με 271,5 χιλιοστά βροχής σε διάστημα 48 ωρών στο Jalhay και 217 χιλιοστά σε διάστημα 48 ωρών στο Spa. Έντονες βροχοπτώσεις παρατηρήθηκαν επίσης στα νότια της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και στα βόρεια της Ρηνανίας-Παλατινάτου στη Γερμανία, όπου οι συσσωρεύσεις ήταν κατά μέσο όρο 100 έως 150 mm σε 24 ώρες, που ισοδυναμεί με βροχή μεγαλύτερη από ένα μήνα. Στο Reifferscheid, έπεσαν 207 mm μέσα σε μια περίοδο εννέα ωρών, ενώ η Κολωνία κατέγραψε 154 mm σε 24 ώρες. Παρότι τα ύψη βροχής φαίνονται μικρά ορισμένες από τις πληγείσες περιοχές στη Γερμανία έτυχε να μην έχουν δει βροχοπτώσεις αυτού του μεγέθους τα τελευταία 1.000 χρόνια!
Η χρήση γης και οι διευθετήσεις της ροής των ποταμών διαδραμάτισαν πρωτεύοντα ρόλο στις πλημμύρες της 15ης Ιουλίου 2021 σε τμήματα της Γερμανίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας , όπου έχασαν τη ζωή τους μόνο στη Γερμανία 180 άνθρωποι και 243 άτομα συνολικά στις τρεις χώρες.. Ουδεμία σύγκριση με τον φετινό αριθμό των νεκρών.
Η μη έγκαιρη προειδοποίηση τύπου “112” (μέσω sms) έπιασε κυριολεκτικά στον ύπνο πολίτες και την πολιτεία,, ειδικά στη Γερμανία. Στις φετινές πλημμύρες καθοριστικό ρόλο φαίνεται να διαδραμάτισαν οι μεγάλες απορροές από την Τσεχία , αλλά αυτό θα φανεί και θα αποδειχτεί τις επόμενες μέρες
Τα στοιχεία εκείνων των πλημμυρών δεν ταυτίζονται απόλυτα με τα αντίστοιχα της χώρας μας , καθώς οι παροχές του νερού από τα ποτάμια της Γερμανίας ή της Τσεχίας και Πολωνίας ήταν πολύ μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες στη περιοχή της Θεσσαλίας. Με άλλα λόγια δεν αρκεί μόνο η ένταση ή το ύψος βροχόπτωσης αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη για τις πλημμύρες και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι Υδρολόγοι. Πάντως στον απόηχο εκείνης της πλημμύρας, στις 13 Ιουλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση κήρυξε την 15η Ιουλίου ως την Ημέρα της ΕΕ για τα Θύματα της Παγκόσμιας Κλιματικής Κρίσης, και η ημερομηνία επιλέχθηκε για να αποτήσει φόρο τιμής στις πλημμύρες του 2021.
Αντί επιλόγου ήθελα να αναφέρω ότι θα ήθελα να έβλεπα σε αυτό τον τόπο να ανασυντάσσεται ο χώρος και να δημιουργείται μια ενιαία Εθνική Μετεωρολογική και Υδρολογική Υπηρεσία που θα λειτουργεί κάτω από ένα Εθνικό Δίκτυο Μετεωρολογικών , Υδρολογικών Σταθμών, Ραντάρ και Γεωχωρικών Υποδομών γενικότερα, με παράλληλη χρήση μοντέλων πρόγνωσης βροχόπτωσης , πλημμυρών και εξάπλωσης πυρκαγιάς, κοινών και αποδεκτών από όλη την Επιστημονική Κοινότητα και τους Φορείς , προς όφελος όλων μας .
Η πρότασή μου αυτή και η επόμενη ας θεωρηθεί ένα πρώτο μικρό λιθαράκι για ένα Δημόσιο διάλογο , που καλό θα ήταν να αρχίσει με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε χρόνο που η πολιτεία θα κρίνει και θα ορίσει για το πότε θα αρχίσει, καθώς εκείνη έχει και τον τελευταίο λόγο γι’ αυτές τις αποφάσεις .
Τέλος ας κατανοήσουν πολιτικοί , πολίτες και ΜΜΕ , ότι το 112 θα πρέπει να χτυπάει και τη νύχτα μετά την συνεργασία και συνεννόηση που θα πρέπει να γίνεται μεταξύ ΕΜΥ-ΕΣΚΕΔΙΚ που λειτουργούν σε 24ωρη βάση. Ας ξεφύγουμε από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Πηγές: Oι σύνδεσμοι στο άρθρο .