Η ιστορία των ευχετηρίων καρτών

Η ιστορία των ευχετήριων καρτών έχει ρίζες από τους Σουμέριους και την πρώιμη Κινεζική και Αιγυπτιακή κοινωνική ζωή και αργότερα μεταφέρθηκε στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Η ιστορία των ευχετήριων καρτών χρονολογείται από τους αρχαίους λαούς που αντάλλασαν μηνύματα καλής θέλησης , είτε για να γιορτάσουν την Πρωτοχρονιά . Περί το 3000 π.Χ. οι Σουμέριοι έγραψαν μηνύματα σε πήλινες “ταμπλέτες” με τον ίδιο τρόπο που οι κάτοικοι των σπηλαίων  έγραφαν τα σύμβολα πάνω στους τοίχους των σπηλαίων. Χρονιά-τομή για τις σύγχρονες κάρτες ήταν το 1902. Ήταν η χρονιά όπου αποφασίστηκε από τον Παγκόσμιο Ταχυδρομικό Σύνδεσμο να πάρει η κάρτα τη σημερινή της μορφή, να επιτρέπεται δηλαδή να γράφεται κείμενο και στην πίσω όψη της, στην οποία έως τότε αναγράφονταν μόνο τα στοιχεία του παραλήπτη και υπήρχε το γραμματόσημο. Η χρυσή εποχή της ωστόσο ήταν από το 1880 έως το 1930, όπου κυριάρχησαν η θεματική πρωτοτυπία, η αισθητική και η τυποτεχνική ποιότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν κάρτες ανάγλυφες με στοιχεία ασημοτυπίας και χρυσοτυπίας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΡΤΩΝ

Από πολλούς εικάζεται οτι τα μηνύματα που έχουν βρεθεί και σχετίζονται με τους Σουμέριους δεν γράφτηκαν λόγω μιας γιορτής, αλλά γράφτηκαν για να μεταφέρουν ένα μήνυμα σε άλλους και περιείχαν καθαρά προσωπικά μηνύματα όπως κάνουν οι σύγχρονες κάρτες. Για τους Κινέζους η παραγωγή καρτών βασίζεται σε έναν αρχαίο κινεζικό μύθο όταν στάλθηκαν για να αποκρούσυν ένα άγριο θηρίο το «Nian» («έτος»), το οποίο θεωρείται ότι σκότωνε χωρικούς στο τέλος κάθε έτους.  Οι κάρτες ανταλλάσονταν στην αρχή κάθε χρονιάς ως τρόπος για να ευχηθούν καλή τύχη για το επόμενο έτος.

Με την πάροδο του χρόνου οι πολιτισμοί άρχισαν να χρησιμοποιούν διαφορετικά υλικά για τη σύνταξη μηνυμάτων, όπως το δέρμα των ζώων, τα οστά των ζώων και μέρη από φλοιό δέντρων . Ωστόσο, η εφεύρεση του χαρτιού το 105 μ.Χ. έδωσε το έναυσμα για να μεταδοθεί γραπτώς ο χαιρετισμός πό αυτήν την περίοδο και μετά οι Κινέζοι εφήυραν πολλές μορφές χαρτιού και μετά το 750 μ.Χ. οι Ιάπωνες ανέπτυξαν την ιδέα ακόμη περισσότερο. Μόλις το χαρτί έφτασε στην υπόλοιπη Ασία, και μετά στην Ευρώπη, έγινε απαραίτητο υλικό και παράγεται μαζικά από τον 13ο αιώνα.

Οι βασικές ημερομηνίες στο ιστορικό ευχετήριων καρτών ξεκινά περί το 1400 όταν οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να πωλούν και να ανταλλάσσουν χειροποίητες ευχετήριες κάρτες, συμπεριλαμβανομένων καρτών για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου (1415) . Το 1775 τα μέλη του δεύτερου ηπειρωτικού συνεδρίου διορίζουν γενικό διευθυντή για τις Ηνωμένες Αποικίες, δημιουργώντας το Υπουργείο Ταχυδρομείων των ΗΠΑ (προκάτοχος της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών – USPS) στις 26 Ιουλίου. Το USPS είναι το δεύτερο παλαιότερο ομοσπονδιακό τμήμα τγων ΗΠΑ , ενώ το 1800 οι κάρτες του Αγίου Βαλεντίνου γίνονται δημοφιλείς και προσιτές σε πολλούς .Το 1840 ξεκινά η χρήση του γραμματόσημου.

Το 1843 η πρώτη γνωστή Χριστουγεννιάτικη κάρτα δημοσιεύθηκε στο Λονδίνο,  όταν ο Σερ Χένρι Κόουλ προσέλαβε τον καλλιτέχνη Τζον Κάλκοτ Χόρσλι για να σχεδιάσει μια κάρτα διακοπών για τους φίλους του. Η εικόνα δημιουργεί ένα οπτικό τρίπτυχο, που στο κέντρο του απεικονίζει τη χαρά ενός πλούσιου οικογενειακού γλεντιού, ενώ στα δύο του άκρα το «φιλάνθρωπο πνεύμα» (με το υπηρετικό προσωπικό να φιλεύει τους φτωχούς). Συγκαταλέγεται στην ομάδα καρτών της βικτωριανής εποχής. Όταν δημοσιοποιήθηκε δημιουργήθηκε “σκάνδαλο” γιατί φαινόταν τα παιδιά να πίνουν κρασί .

Το 1843 είναι  και η  χρονιά έκδοσης και της περίφημης «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας» του Ντίκενς, οπότε και η συγκεκριμένη κάρτα αποτυπώνει θεματικά τους δύο κόσμους, των πλούσιων και των φτωχών, που χαρακτήρισαν με την έντονη αντίθεσή τους τη βικτωριανή εποχή και το «αίτημα» της χριστουγεννιάτικης φιλανθρωπίας απ’ τους ευημερούντες, που ακόμη και σήμερα ζωντανεύει ως «εποχική αξία». Οι γιρλάντες από κισσό που ζωγράφισε δημιουργούσαν ένα ρομαντικό πλαίσιο και τα σχέδιά της αναπαριστούσαν φιλανθρωπικές πράξεις (ένδυσης και σίτισης φτωχών και πεινασμένων). Το κεντρικό θέμα έδειχνε μια χαρούμενη οικογενειακή συγκέντρωση, όπου τα μέλη της έκαναν μια πρόποση για τα Χριστούγεννα. Σε αυτή την πρώτη κάρτα ήταν εμφανή και τα δυο βασικά στοιχεία των Βικτωριανών Χριστουγέννων, δηλαδή οι αγαθές πράξεις και ο συνδυασμός καλού φαγητού και ποτού.

ΟΙ ΚΑΡΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΥ

1849: Η Esther Howland γίνεται η πρώτη  εκδότρια καρτών για την γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στις Η.Π.Α. και πωλεί τις πρώτες της χειροποίητες κάρτες .  Η Howland ιδρύει μια επιτυχημένη εταιρεία εκδόσεων που ειδικεύεται σε περίτεχνα διακοσμημένες κάρτες. Οι εξελίξεις στην εκτύπωση και τα προσιτά κόστη της ταχυδρομικής αποστολής οδήγησαν στην άνθηση της αποστολής επιστολών και της ανταλλαγής καρτών και δώρων την ημέρα των ερωτευμένων, με το έθιμο αυτό να κορυφώνεται στα μέσα του 19ου αιώνα.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως η γιορτή αυτή ήταν δημοφιλής σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα διοργανώνονταν και χοροί, πάρτι και δεξιώσεις την ημέρα αυτή.   Η αποτύπωση των συναισθημάτων σε χαρτί έπαιρνε διάφορες μορφές: φλογερές επιστολές, σχέδια του αγαπημένου προσώπου, απλές κάρτες του εμπορίου αλλά και εξαιρετικά περίπλοκες χάρτινες κατασκευές που βασίζονταν σε οπτικές ψευδαισθήσεις και λειτουργούσαν ως ένα πρώιμο 3D.

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ …ΓΕΡΜΑΝΟΣ

Το 1856 ο Γερμανός μετανάστης Louis Prang ανοίγει μια μικρή λιθογραφική επιχείρηση κοντά στη Βοστώνη και ξεκινά η βιομηχανία ευχετήριων καρτών της Αμερικής. Η GCA τον αναγνωρίζει ως Πατέρα της Αμερικανικής Χριστουγεννιάτικης Κάρτας με τα ετήσια Βραβεία LOUIE, Το 1866ο Prang τελειοποίησε τη χρωματική λιθογραφική διαδικασία, όπως φαίνεται στις αναπαραγωγές διάσημων έργων ζωγραφικής του, ξεπερνώντας την ποιότητα που παράγουν οι τεχνίτες στις ΗΠΑ και την Αγγλία και  το 1870ο Prang δημοσιεύει πολυτελείς εκδόσεις χριστουγεννιάτικων καρτών, που πωλούνται κυρίως στην Αγγλία.

Το 1875 ο Prang εισάγει την πρώτη πλήρη σειρά  χριστουγεννιάτικων καρτών στην Αμερική και έτσι η βιομηχανία της Χριστουγεννιάτικης κάρτας πέρασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου τυπώνονται οι πρώτες κάρτες για τα Χριστούγεννα σε πιο φθηνές εκδόσεις έχοντας ως θέμα λουλούδια και πουλιά και προσθέτοντας στη συνέχεια χιονισμένα τοπία, τζάκια και παιδιά να παίζουν.

Πολλές δεκαετίες αργότερα το 1941 μια μικρή ομάδα εκδοτών, υπό την ηγεσία του George Burkhardt του Burkhardt-Warner, ίδρυσαν τη βιομηχανία ευχετήριων καρτών, προκάτοχο του σημερινού συνδέσμου ευχετήριων καρτών. Ο Λευκός Οίκος ενέταξε το 1953 τις γιορτινές κάρτες στο εθιμοτυπικό του (επί προέδρου Eisenhower) με σκηνές από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο. Το ίδιο έκανε και η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας από το 1840 βάζοντας καλλιτέχνες να φιλοτεχνούν κάρτες με πορτρέτα της βασιλικής οικογένειας, προκειμένου να σταλούν σε συγκεκριμένα άτομα.

Πρώτη στον χορό των εορταστικών καρτών για ενίσχυση του φιλανθρωπικού της έργου μπήκε η Unicef. Η πρώτη Χριστουγεννιάτικη κάρτα της σχεδιάστηκε το 1949 από την Dzitka Samkova μια 7χρονη Τσεχοσλοβάκα. 

Και επειδή δεν συγκρίνεται το συναίσθημα που έχουμε όταν βλέπουμε φάκελο κάτω από την πόρτα, ειδικά στις γιορτές, μην αφήσετε αυτή την ευκαιρία επικοινωνίας να πάει χαμένη.  Φυσικά και ενθουσιάζεται κανείς με ένα email, αλλά για απειροελάχιστο χρόνο. Ενώ το γράμμα έχει μια διάρκεια παραπάνω. Αφιερώνουμε χρόνο να το ανοίξουμε, το επεξεργαζόμαστε, μας γεννάει συναισθήματα το αφήνουμε σε εμφανές μέρος στο σπίτι ή στο γραφείο.