Ο ιερομόναχος Σαμουήλ και η ανατίναξη στο Κούγκι-13 Δεκεμβρίου 1803 -

Ο Σαμουήλ ήταν ιερομόναχος που συμμετείχε στους πολέμους των Σουλιωτών κατά του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Ο καλόγερος Σαμουήλ είναι ένας θρύλος. Και αυτό, γιατί, χάριν της ελευθερίας, ξεπέρασε τον εαυτό του, τις δυνάμεις του, τις δυνατότητές του και με την αυτοθυσία του έδειξε το δρόμο στις επόμενες γενιές. Αν και ήταν πολιορκημένος, δεν καταδέχτηκε να σκλαβωθεί. Έμεινε γνωστός, γιατί ανατινάχθηκε στην αποθήκη του υψώματος Κουγκίου ( εκκλησία Αγίας Παρασκευής) , αρνούμενος να το παραδώσει στα Τουρκικά στρατεύματα.

Ελάχιστα είναι γνωστά για τη ζωή του Σαμουήλ μέχρι να εγκατασταθεί στο Σούλι. Σίγουρο είναι πως δεν καταγόταν από εκεί. Ο George Finlay αναφέρει την άποψη πως ήταν Αρβανίτης από τα βόρεια της νήσου Άνδρου, γνώμη που ούτε απορρίπτει, ούτε υποστηρίζει.

Ό,τι κι αν ισχύει για την καταγωγή του πάντως, όταν έφτασε στο Σούλι αντιμετωπίστηκε από τους -επιφυλακτικούς προς τους ξένους- Σουλιώτες με δέος και σεβασμό. Μάλιστα, για την ανδρεία και τις αρετές του, επιλέχτηκε, από τους γηγενείς, αρχηγός τους στις πολεμικές συγκρούσεις.

Η κατάσταση του Σουλίου το 1803

Βλέποντας την μη υποταγή των Σουλιωτών στην εξουσία του, ο διοικητής των Ιωαννίνων Αλή Πασάς διενέργησε πολλές εκστρατείες εναντίον τους. Οι ορεσείβιοι όμως κάτοικοι του Σουλίου κατάφεραν να τις αποκρούσουν, αναγκάζοντας τον Αλή Πασά να επιστρέψει στην πρωτεύουσά του. Η κατάσταση, όμως, το 1803 ήταν ζοφερή για τους σκληροτράχηλους Ηπειρώτες. Ο Αλής διενεργούσε αποκλεισμό του Σουλίου και, κατά συνέπεια, οι πολιορκημένοι είχαν ελλείψεις πυρομαχικών και τροφίμων. Παράλληλα, ο ευφυής αυτός ηγεμόνας, είχε καταφέρει να δημιουργήσει έριδες μεταξύ των Σουλιωτών, διασπώντας την αναγκαία ενότητά τους.

Βοηθούμενοι από τον Σουλιώτη Πήλιο Γούση – ο οποίος έμεινε στη συνείδηση των συμπατριωτών του ως προδότης – οι στρατιώτες του Αλή Πασά κατάφεραν να καταλάβουν και να οχυρώσουν το χωριό Αβαρίκο. Οι Σουλιώτες ήταν πια περικυκλωμένοι. Ο Σαμουήλ με 400 πολεμιστές απωθεί τις επιθέσεις των Τουρκαλβανών από ένα μικρό οχυρό που έχει χτίσει ο ίδιος, στην κορυφή του λόφου Κούγκι. Οι τελευταίες εκκλήσεις των Ελλήνων στον Τσάρο της Ρωσίας είναι μάταιες. Οι Σουλιώτες, πλέον, είχαν καταλάβει πως ο αγώνας τους δεν είχε νόημα. Κάποιοι κατάφεραν, κάνοντας επίθεση, να περάσουν μέσα από τον κλοιό των στρατευμάτων του Αλή, ενώ άλλοι παραδόθηκαν, με τον όρο να αφεθούν ελεύθεροι να αποχωρήσουν μαζί με τον οπλισμό τους.

Ο θάνατος του Σαμουήλ

Ο Σαμουήλ έμεινε στο Κούγκι με πέντε συμπολεμιστές του, για να παραδώσει τα εφόδια που υπήρχαν εκεί (μέσα στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής ) στα στρατεύματα του Αλή Πασά. Αρνούμενος, όμως, να παραχωρήσει το μπαρούτι -το οποίο, κατά συνέπεια, θα χρησιμοποιούνταν κατά των Χριστιανών- ανατινάχθηκε μαζί με τα πυρομαχικά και τους συντρόφους του στην πυριτιδαποθήκη. Ήταν 13 Δεκεμβρίου του 1803.

Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.

YouTube privacy policy

If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.

Κρίσεις για την προσωπικότητά του

Ο μοναχός Σαμουήλ, που πρωτοστάτησε στους αγώνες των Σουλιωτών και επισφράγισε το τέλος του Σουλίου με το ολοκαύτωμα στο Κούγκι, θεωρείται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του Σουλίου.

Όσο ζούσε, έφερε το παρωνύμιο «Η Τελευταία Κρίση»,παρατσούκλι που επιβεβαίωσε και με τον θάνατό του. Ακόμη και ο ιστορικός George Finlay, που αντιμετώπιζε συχνά με δυσπιστία τους Έλληνες, δεν αποκρύπτει τίποτα από τη δράση του Σαμουήλ, ενώ πλέκει και ένα εγκώμιο στις αρετές και στις πράξεις του.

Απόσπασμα απο το βιβλίο του GEORGE FINLAY.