Η μακρινή και για πολλούς άγνωστη ιστορία του Κλιματισμού

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ανεμιστήρες ως συσκευές ψύξης εδώ και χιλιάδες χρόνια, ήδη από το 3000 π.Χ. Οι αρχαίοι αξιοποιούσαν τους νόμους της Φυσικής για να πετύχουν πτώση της θερμοκρασίας. Οι Πέρσες για παράδειγμα, εκμεταλλεύονταν τις σήραγγες για το πότισμα των καλλιεργειών για να δροσίσουν τα υπόγεια των σπιτιών και στη συνέχεια η δροσιά ανέβαινε προς τα κατοικημένα δωμάτια. Στην αρχαία Αίγυπτο κρεμούσαν στις πόρτες και στα παράθυρα βρεγμένα καλάμια που καθώς τα ανακινούσε το αεράκι, η θερμοκρασία έπεφτε. Στην αρχαία Ρώμη, το νερό από τα υδραγωγεία περνούσε μέσα από τους τοίχους ορισμένων σπιτιών (των προνομιούχων) δροσίζοντας τα δωμάτια. Στην Κίνα τον 2ο αιώνα εφευρέθηκαν μεγάλοι περιστροφικοί ανεμιστήρες που λειτουργούσαν χειροκίνητα – ο πρόγονος του ανεμιστήρα.

Οι ανεμιστήρες της αρχαίας Αιγύπτου ήταν φτιαγμένοι από φύλλα φοίνικα ή φύλλα λωτού. Οι υπηρέτες που ορίστηκαν ως χειριστές των ανεμιστήρων της εποχής χρησιμοποιούσαν αυτούς για να κρατούν άνετα τους βασιλιάδες και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους. Οι Αιγύπτιοι, κατά την ανέγερση των πυραμίδων τους, αυτού του θαύματος της ανθρωπότητας σύντομα διαπίστωσαν πως χρειάζονταν μια τεχνοτροπία δροσιάς, ώστε να μην καούν ούτε οι ίδιοι, ούτε τα οικοδομήματα τους από την αφόρητη ζέστη του αφρικάνικου Νείλου. Τι έκαναν; Κρέμασαν κομμάτια από καλαμιές, τα οποία είχαν βουτήξει προηγουμένως σε παγωμένο νερό, γύρω από κάθε παράθυρο των πυραμίδων! Και εγένετο air-condition!. Η εξάτμιση του νερού βοήθησε στο κλιματισμό και των σπιτιών , έψυχε τον αέρα που έμπαινε στο σπίτι από τα παράθυρα και έτσι χαμήλωνε η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σπιτιού. Ο Magdy Shaker, επικεφαλής αρχαιολόγος στο Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου , είπε στην The Egyptian Gazette ότι είχαν κλιματισμό ακόμη και χωρίς ρεύμα διότι «Χρησιμοποιούσαν τη μηχανική τους ικανότητα για να νικήσουν τη ζέστη»

«Ένα από τα χαρακτηριστικά όλων των αρχαίων αιγυπτιακών κτιρίων ήταν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό τους δεν ξεπερνούσε τους 22 C τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα», ανέφερε ο Shaker, επισημαίνοντας ότι κάθε κτίριο είχε ανοίγματα για αερισμό.

Όλα τα σπίτια, ακόμη και τα βασιλικά ανάκτορα χτίστηκαν από τούβλα λάσπης που ελέγχουν τη θερμοκρασία, είπε. «Η υλική δομή του τούβλου λάσπης, το πάχος του τοίχου, η γειτνίαση με τις υδάτινες οδούς του ποταμού Νείλου, τα κανάλια – και, θυμηθείτε, δεν υπήρχαν ρυπογόνες βιομηχανίες και πηγές ενέργειας πετροχημικών – σταθεροποίησαν τις εσωτερικές θερμοκρασίες», εξήγησε. . «Οι πρόγονοί μας ήξεραν πώς να «πιάνουν» το αεράκι με παγίδες αέρα για να αερίζουν τις κατοικίες τους. «Ο ανεμοσυλλέκτης είναι ένας σωλήνας που ανεβαίνει στην κορυφή του σπιτιού και έχει ένα άνοιγμα για να αφήνει τα αεράκια που είναι πιο δυνατά και πιο δροσερά, και στη συνέχεια αυτός ο δροσερός αέρας κατευθύνεται προς τα κάτω μέσα στο κτίριο». Μαρτυρίες από το 1300 π.Χ. βρίσκονται στα τοιχογραφήματα του σπιτιού του Nebamun στους τάφους που βρίσκονται στη Θηβαϊκή Νεκρόπολη στη δυτική όχθη του Νείλου στη Θήβα (σημερινό Λούξορ), οι οποίοι εκτίθενται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο . Στην αρχαία Ρώμη, νερό από τα υδραγωγεία κυκλοφορούσε στο εσωτερικό της περιμέτρου των τοίχων με αποτέλεσμα την ψύξη τους.

Η Βεντάλια χειρός αναφέρεται στην αρχαία Ινδία και την Κίνα. Γύρω στο 500 π.Χ. Στην Ινδία, ο ανεμιστήρας του Punkah ήταν ένας ανεμιστήρας χειρός φτιαγμένος από λωρίδες μπαμπού. Πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια πριν, οι Κινέζοι κατασκεύασαν ανεμιστήρες χειρός από μετάξι ή φτερά πουλιών.

Λιγο μετά τη δυναστεία Χαν (206 π.Χ. – 220 μ.Χ.), μόλις το 180 π.Χ., o Κινέζος εφευρέτης ονόματι Ding Huan δημιούργησε έναν περιστροφικό ανεμιστήρα. Η καινοτομία του Ding Huan αποτελούνταν από επτά τροχούς, ο καθένας από τους οποίους είχε διάμετρο δέκα πόδια. Αυτός ο ανεμιστήρας απαιτούσε μόνο ένα άτομο για να λειτουργήσει περιστρέφοντας μια μανιβέλα.

Κατά τη δυναστεία Τανγκ (618-907μ.Χ.) κατασκευάστηκε αυτοκρατορική Αίθουσα Δροσιάς με ανεμιστήρες και συντριβάνια, ενώ με τον καιρό η χρήση των ανεμιστήρων επεκτάθηκε στην Κίνα. Το 747 ο Αυτοκράτορας Xuanzong της δυναστείας των Tang κατασκεύασε τον “ψυχρό θάλαμο” μέσα στο αυτοκρατορικό παλάτι, τον οποίο ο Tang Yulin περιεγραψε σαν “ανεμιστήρες που κινούνται με την δύναμη του νερού”.

Μία από τις πιο αξιόλογες τεχνικές ψύξης που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί ήταν η εφαρμογή ανεμοσυλλεκτών. Αυτό το αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό, που επικρατεί σε περιοχές όπως η Περσία (σημερινό Ιράν), η Αίγυπτος και η Μέση Ανατολή, περιλαμβάνει τη σύλληψη και τη διοχέτευση φυσικών αερίων σε χώρους διαβίωσης. Οι ανεμοσυλλέκτες είναι κατασκευές που μοιάζουν με πύργους με ανοίγματα σε διαφορετικά επίπεδα. Αυτά τα ανοίγματα κατευθύνουν τη ροή του αέρα προς τα κάτω, όπου το έδαφος ψύχεται και κυκλοφορεί μέσα στο κτίριο. Εκμεταλλευόμενοι τα φυσικά μοτίβα ανέμων, οι αρχαίες κοινωνίες μπορούσαν να διατηρήσουν άνετες εσωτερικές θερμοκρασίες χωρίς να βασίζονται σε τεχνητά μέσα. Δείτε στην παραπάνω εικόνα τον αρχαίο αεροσυλλέκτη που βρίσκεται στην κορυφή των κτιρίων που χρησιμεύουν για την ψύξη του χώρου

Αρκετούς αιώνες αργότερα οι Ευρωπαίοι έκαναν διάφορες προσπάθειες «για να μετατρέψουν το καλοκαίρι σε χειμώνα», όμως, τελικά η εφεύρεση του κλιματισμού με ηλεκτρισμό χρεώνεται σε έναν Αμερικανό που θα μιλήσουμε σε λίγο .

Ορόσημο στον τομέα του κλιματισμού είναι η εμφάνιση του πρώτου ανεμιστήρα που έκανε την εμφάνιση του στην Ινδία τον 16ο αιώνα.

Ονομαζόταν «punkah» και ήταν ένας ανεμιστήρας οροφής κατασκευασμένος από φύλλα φοίνικα ή από κομμάτια υφάσματος τα οποία ήταν τοποθετημένα σε κάποιου είδους ξύλινο πλαίσιο (κύλινδρο, κορνίζα κ.α.).

Στο ξύλινο πλαίσιο ήταν τοποθετημένο ένα σκοινί και όταν κάποιος τραβούσε αυτό το σκοινί το πλαίσιο άρχιζε να κινείται δημιουργώντας κινούμενο αέρα που δρόσιζε τον χώρο.

H ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ

Το 1842, ένας φυσικός στην Φλώριντα των Ηνωμένων Πολιτειών, ο John Gorrie χρησιμοποίησε τεχνολογία συμπίεσης για την παρασκευή πάγου, τον οποίο χρησιμοποιούσε για την ψύξη χώρων στο Νοσοκομείο Apalachicola της Φλόριντα.

Ήλπιζε ότι η χρήση του πάγου θα επέτρεπε την μείωση της θερμοκρασίας χώρου στο εσωτερικό των κτιρίων. Ήταν ο πρώτος που ανέφερε τον όρο “κεντρικός κλιματισμός”.

Ο Gorrie κατάφερε να πατεντάρει την”παγομηχανή” του το 1851, αλλά ο θάνατος του προϊσταμένου του του στέρησε τις αναγκαίες πηγές χρηματοδότησης και έτσι τα σχέδια του για την κατασκευή του πρώτου μηχανήματος κεντρικού κλιματισμού ναυάγησαν.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, η υγρασία άρχισε να απειλεί τη φήμη που είχε αποκτήσει η εταιρεία «Brooklyn’s Sackett-Wilhelms Lithographic and Publishing Company» χάρη στην υψηλή ποιότητα των έγχρωμων εκτυπώσεών της. Ο 25χρονος τότε μηχανικός, ο Γουίλις Κάριερ, δημιούργησε ένα πρωτόγονο σύστημα ψύξης για τη μείωση της υγρασίας γύρω από τον εκτυπωτή της εταιρείας χρησιμοποιώντας έναν βιομηχανικό ανεμιστήρα που έστελνε αέρα πάνω σε πηνία ατμού γεμάτα με κρύο νερό. Η υγρασία συμπυκνωνόταν επάνω στα πηνία και παρήγαγε ψυχρό αέρα. Με την εφεύρεση αυτή όχι μόνο λύθηκε το πρόβλημα, αλλά επιπλέον διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι ένιωθαν πιο άνετα.

Ο Κάριερ συνέχισε, να πειραματίζεται με την τεχνολογία μέχρι που το 1922, δημιούργησε το «Centrifugal Refrigeration Compressor», ένα ασφαλέστερο, μικρότερο και ισχυρότερο μηχάνημα, που υπήρξε ο πρόδρομος των σύγχρονων κλιματιστικών.