80 χρόνια από την D Day και την απόβαση στην Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944

“Ξημέρωνε μια μέρα γκρίζα, μονότονη και μουντή. Ρουτινιασμένη και αυτή όπως και οι άλλες, έτσι νόμιζα. Συμπληρώναμε ήδη είκοσι μέρες στη κορβέτα ‘Τομπάζης” κάνοντας περιπολίες. Κανείς δε γνώριζε, ούτε και υποψιαζόταν πως εκείνη η μέρα θα ήταν διαφορετική και ό ,τι από μια άποψη, καθοριστική για την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου…”

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Δημήτρη Ανδριώτη μέσα από το βιβλίο του “Θανάτω θάνατον πατήσας” (με το ψευδώνυμο Φάνης Φαντέμης)  ο οποίος ήταν μέλος του πληρώματος της κορβέτας “Τομπάζης” που μετείχε την 6η Ιουνίου 1944, στην απόβαση στη Νορμανδία, γνωστότερη ως D-Day . H ημέρα αυτή έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη μέρα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς την ημέρα αυτή πραγματοποιήθηκε η απόβαση των Συμμάχων , που έπειτα από έντεκα μήνες οδήγησε στο να σβήσει το Γ’ Ράιχ και ο εφιάλτης που είχε απλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το βράδυ της 4ης Ιουνίου 1944 λάβαμε τη διαταγή να αγκυροβολήσουμε δυτικά του νησιού Wight προς το Σαουθάμπτον. Υποθέσαμε ότι κάνουμε καμιά άσκηση για το λεγόμενο Δεύτερο Μέτωπο. Στις δέκα το βράδυ που ανοίχτηκε ο φάκελος του ναυαρχείου με τις οδηγίες, ο κυβερνήτης μας Γ. Παναγιωτόπουλος μας ανακοίνωσε ότι εκείνη τη στιγμή παίρναμε μέρος στο άνοιγμα του Δευτέρου Μετώπου, μέσα σε ένα αλησμόνητο παραλήρημα χαράς ζητωκραυγών και ενθουσιασμού. Εμείς δεν περιμέναμε το BBC και το διάγγελμα του Τσόρτσιλ να μας πληροφορήσει για το άνοιγμα του Δεύτερου Μετώπου. Το ζούσαμε με ένταση από λεπτό σε λεπτό. Το “Τομπάζης” ξεκίνησε ξημέρωμα στις 5 Ιουνίου του 1944 από το αρχηγείο του Πόρτσμουθ για να φτάσει την επόμενη αυγή δυτικά από τις εκβολές του ποταμού Orne, στο κωδικό σημείο απόβασης Sword, όπου και αποβιβάστηκαν και οι πρώτοι Άγγλοι κομάντος. Τη νύχτα της 6ης Ιουνίου κατά τα μεσάνυχτα, όλα τα πλοία που βρίσκονταν επί ποδός στη θαλάσσια περιοχή της Νορμανδίας δέχτηκαν ισχυρή αεροπορική επίθεση. Εγώ παιδί παρακολουθούσα τα τροχιοδεικτικά βλήματα που σχημάτιζαν πανύψηλα βουνά και είχα χαζέψει. Ένιωθα τον “Τομπάζη” να σείεται στη θάλασσα σαν από σεισμικές δονήσεις. Ο “Τομπάζης” παρέμεινε στις επιχειρήσεις αυτές συνοδεύοντας νηοπομπές από τη μια άκρη της Μάγχης ως την άλλη, ως το τέλος Σεπτεμβρίου, αν θυμάμαι καλά….

Ο Ανδριώτης μέχρι τον θάνατο του στις 15 του Μάη 2016 σε ηλικία των 89 ετών θυμόταν κάθε λεπτομέρεια εκείνης της μάχης και την εξιστορούσε με κάθε λεπτομέρεια υπενθυμίζοντας μας οτι στην ιστορική απόβαση της Νορμανδίας έλαβε μέρος και η κορβέτα «Κριεζής», που μαζί με τον “Τομπάζη” είχαν ολοκληρώσει αποστολές συνοδείας νηοπομπών στον Ατλαντικό.  Σε πρόσφατο άρθρο της ιστοσελίδας  GR Reporter υπάρχει αναλυτική η μαρτυρία του τότε 16χρονου Δημήτρη Ανδριώτη  o οποίος ήταν πλήρωμα στο Τομπάζης.

Ο ίδιος στο βιβλίο του «Θανάτω θάνατον πατήσας» ανέφερε

Το χάος κυριάρχησε παντού…. Γίνεται πανδαιμόνιο. Τα κύματα των αμφίβιων προς τις ακτές επαναλαμβάνονται κάθε μισή ώρα. Οι Γερμανοί, οχυρωμένοι πίσω από το Ατλαντικό Τείχος, υποδέχονται τα συμμαχικά στρατεύματα με πολυβόλα, με όλμους, με χειροβομβίδες. Αποβατικά που φλέγονται από τα εχθρικά πυρά και άλλα που βυθίζονται από αυτά. Φαντάροι που κολυμπούν, φαντάροι που πνίγονται χωρίς καμία βοήθεια από τα διερχόμενα αμφίβια, αφού εκείνα είχαν λάβει αυστηρή εντολή να φτάσουν στις ακτές και να αδιαφορούν για ό,τι συμβαίνει γύρω τους

Ο ίδιος ο Ανδριώτης δεν πίστευε τότε ότι βρισκόταν πραγματικά σε κίνδυνο. “Το πλοίο μας δεν είχε εντολές να επέμβει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, οι Γερμανοί το αγνόησαν επειδή ήταν μικρό”, λέει.

Ο ΠΑΡΑΓΩΝ ΚΑΙΡΟΣ KAI H ΑΠΟΒΑΣΗ

Ο καιρός εκείνη την εποχή και η πρόγνωση ήταν θέμα εθνικής ασφάλειας. Για το λόγο αυτό καμία πλευρά δεν εξέδωσε δημόσιες μετεωρολογικές προβλέψεις κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ωστόσο, επειδή οι Σύμμαχοι είχαν σπάσει τον γερμανικό κώδικα Enigma, οι προγνώστες της D-Day είχαν πρόσβαση σε γερμανικές μετεωρολογικές παρατηρήσεις καθώς και σε παρατηρήσεις από συμμαχικούς παρατηρητές και σε αναγνωριστικές πτήσεις. Αυτό φαίνεται στα αρχεία του καιρού  που τηρούνται στο Εθνικό Μετεωρολογικό Αρχείο του Met Office στο Έξετερ.

Η ημερομηνία  για  την  απόβαση της  Νορμανδίας με κωδική ονομασία  Operation Overload έγινε λαμβάνοντας υπόψη τους  καιρικούς  παράγοντες. H επιχείρηση των αλεξιπτωτιστών μπορούσε να γίνει μόνο όταν το φεγγάρι ήταν γεμάτο. Ακόμη, η επίθεση θα έπρεπε να λάβει χώρα όταν η παλίρροια θα ήταν στη μέση της, λόγω των παγίδων που είχαν στήσει οι Γερμανοί.

Στιγμιότυπο από την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 1944, στο πλαίσιο του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ASSOCIATED PRESS

Οι γερμανικοί μετεωρολογικοί χάρτες, που πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία (DWD), δείχνουν ότι οι Συμμαχικοί μετεωρολόγοι είχαν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των Γερμανών μετεωρολογικών τεχνικών όσον αφορά τη δυνατότητα να εντοπίσουν ένα μικρό άνοιγμα του καιρού για εισβολή. Η αρχειοφύλακας του Met Office Catherine Ross ανέφερε : “Τα συμμαχικά γραφήματα περιέχουν πληθώρα παρατηρήσεων από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη, καθώς και ορισμένες παρατηρήσεις από τον Ατλαντικό, την περιοχή από την οποία θα προερχόταν ο καιρός της D-Day. Αντίθετα, οι γερμανικά χάρτες αποκαλύπτουν ότι δεν κατάφεραν να σπάσουν τους Συμμαχικούς κώδικες και ως εκ τούτου δεν υπάρχουν ουσιαστικά παρατηρήσεις για το Ηνωμένο Βασίλειο και τα γύρω ύδατα».

Οι καλύτερη περίοδος για να γίνουν οι επιχειρήσεις συνέπιπτε με την 5η Ιουνίου, που ορίστηκε ως «D-Day», δηλαδή ημέρα έναρξης των επιχειρήσεων. Η ημερομηνία αυτή όπως θα δούμε αργότερα έμελλε να αλλαχτεί λόγω καιρικών συνθηκών.

Η ανάλυση του χάρτη την ημέρα της απόβασης -MET OFFICE

Από την πλευρά των Συμμάχων, έξι μετεωρολόγοι εργάζονταν σε τρεις διαφορετικές ομάδες που ήταν υπεύθυνες για τις προβλέψεις της D-Day.

Οι Ομάδες των Μετεωρολόγων ήταν: α)  στο  Widewing  με  τους  Αμερικανούς  Krick  και  Holzman, β)  στο  Ναυαρχείο  με τον  Wolfe  και  Hogben  και γ)  στο  Dunstable  με  μετεωρολόγους  τον  Douglas  και  τον Petterssen.

Οι μετεωρολόγοι Douglas (αριστερά)  και Petterssen (δεξιά) μαζί με τις βοηθούς συντάκτριες και αναλύτριες συνοπτικών χαρτών , της ιστορικής ομάδας στο Dunstable  

Η Αμερικανική ομάδα χρησιμοποιούσε μια αναλογική μέθοδο που βασιζόταν σε στατιστικά δεδομένα του καιρού (κάνοντας σύγκριση των τρεχουσών καιρικών  συνθηκών με ανάλογες στο παρελθόν). Οι προβλέψεις τους ήταν υπερβολικά αισιόδοξες  και  αν  εφαρμόζονταν  θα  είχαν  ως  αποτέλεσμα  την  καταστροφή στις  5  Ιουνίου  1944.  Το  Βρετανικό Ναυαρχείο και  η βρετανική  Μετεωρολογική Υπηρεσία  κάλεσαν   το   αρχηγείο  σε καθυστέρηση της επιχείρησης.

O χώρος πρόγνωσης και ανάλυσης των χαρτών στο Dunstable (διακρίνεται αριστερά ο Robert Ratcliffe, πρωτοπόρος στις upper air παρατηρήσεις , ειδικός στην ανάλυση των ραδιοβολίσεων) .

Η λήψη απόφασης για την καθυστέρηση έγινε σε συνεργασία Stag- Rettersen Στο MetOffice μέσα στην ομάδα των μετεωρολόγων υπήρχε η  βοήθεια από τον λαμπρό Νορβηγό Sverre Petterssen. Ο Pettersen ήταν γίγαντας στον τομέα της ανάλυσης  και της πρόβλεψης καιρού και ένας παγκόσμιος  ηγέτης  στη  μετεωρολογία  κατά  τα  μέσα  του  εικοστού αιώνα.

Tις πρώτες πρωινές  ώρες της 5ης Ιουνίου, κάτω από  τον κλειστό από καταιγίδα ουρανό της Μεγ. Βρετανίας,  οι μετεωρολόγοι των Συμμαχικών Δυνάμεων ενημέρωσαν τον Eisenhower ότι ένα πολύ σύντομο διάλειμμα του καιρού θα επιτρέψει την εισβολή για να προχωρήσουν . (Ήταν το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ του περάσματος του βασικού μετώπου και του votrex της κακοκαιρίας )  Την Τρίτη,  6 Ιουνίου 1944 με οριακά ανεκτές  καιρικές συνθήκες, αποβιβάστηκε η μεγαλύτερη  αμφίβια δύναμη στις παραλίες της Νορμανδίας.

Στιγμιότυπο από την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 1944, στο πλαίσιο του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ASSOCIATED PRESS

Αυτόν το χάρτη είχαν αναλύσει οι Γερμανοί Μετεωρολόγοι, με μεγάλες ελλείψεις στην Αγγλία και τον Ατλαντικό

Κατά ειρωνικό τρόπο, οι Γερμανοί μετεωρολόγοι, έχοντας επίγνωση των νέων καταιγίδων που διακινούντο από το Βόρειο Ατλαντικό, είχαν αποφασίσει ότι ο καιρός θα ήταν πάρα πολύ κακός να επιτρέψει μια προσπάθεια εισβολής.

Φωτό: H ραδιοβόλιση στο Dunstable)

Δύο αναφορές της D-Day έχουν κυριαρχήσει στην βιβλιογραφία:
1)  Η ηρωική ιστορία, στην οποία η αμερικανική ομάδα των Irving Krick και Ben Holzman βρήκε τις «δυνατές» καιρικές συνθήκες που επέτρεψαν να επιτύχουν τη μεγάλη απόβαση στην Ευρώπη. 2)  Μια  τυπική  αναφορά  από  τον  James  Stagg  που  δημοσιεύθηκε το 1971 και η οποία εξόργισε τον Sverre Petterssen, που αργότερα συνέθεσε τα δικά του ιστορικά απομνημονεύματα. Υπάρχει το χειρόγραφο του Petterssen, γραμμένο στα αγγλικά που δημοσιεύτηκε σε Νορβηγική μετάφραση το 1974 και έχει ήδη δημοσιευθεί το 2001 σε μια αγγλόφωνη έκδοση.

Η προσωπικότητα του Petterssen και η συμβολή του στη D-Day

Πριν από λίγα χρόνια όταν έγραφα το βιβλίο μου “Η ιστορία μιας πεταλούδας” είχα πάρει συνέντευξη από τον κ. Διονύση Μεταξά καθηγητή Μετεωρολογίας στα Γιάννενα , ο οποίος από το 1950 εως το 1970 υπηρέτησε στην ΕΜΥ . Στην πρώτη του πολύμηνη εκπαίδευση στην Αγγλία είχε ως καθηγητή τον ίδιο τον Petterssen και πολλά από αυτά που θα διαβάσετε παρακάτω αποτελούν πληροφορίες από “πρώτο χέρι”.

Ο  Petterssen  το  1939  διορίστηκε  επικεφαλής  του  τμήματος  μετεωρολογίας  στο Massachusetts Institute of Technology, όπου έγραψε δύο βιβλία, ανάλυσης και πρόβλεψης καιρού το 1940 και “Εισαγωγή στην μετεωρολογία” το 1941. Με τον πόλεμο στην Ευρώπη οι Ναζί καταλαμβάνουν τη Νορβηγία. Ο Petterssen αποφάσισε να αφήσει το  MIT για να υπηρετήσει στη   Μετεωρολογική Υπηρεσία του βρετανικού υπουργείου, ως σύμβουλος για λογαριασμό  των Νορβηγικών δυνάμεων. Ο  Sir  Nelson  Johnson, ήταν επικεφαλής του βρετανικού Met Office, όπου  διορίστηκε  επικεφαλής  ο  Petterssen,  με  την πρωταρχική ευθύνη για την προετοιμασία των προβλέψεων για  βομβαρδισμούς   πάνω   από τη Γερμανία.  Κατά τη  διάρκεια  αυτής της  περιόδου, ο  Petterssen  αναγνώρισε  τους  ισχυρούς  ανέμους στην  ανώτερη  ατμόσφαιρα οι οποίος  αργότερα έγιναν γνωστοί ως  Jet  Stream. Διερεύνησε τους δεσμούς  μεταξύ  ανώτερου  επιπέδου  των  ανέμων και των συνθηκών της επιφάνειας. Εκτός από πολλά άλλα καθήκοντα, ετοίμασε τις προγνώσεις μεγάλης διάρκειας και ήταν ο μόνος Νορβηγός εκπαιδευμένος μετεωρολόγος που συμμετείχε στις προβλέψεις για την D-Day.

Οι  ομάδες  των  Μετεωρολόγων  ήταν  στο  Widewing,  στο  Ναυαρχείο  και  στο Dunstable . Σύμφωνα με τον Petterssen, ειδικά η ομάδα του στο Dunstable αλλά και το Ναυαρχείο ήταν αντίθετες για την επιλογή της 5ης Ιουνίου ως ημέρα απόβασης και έτσι η ομάδα στο Widewing με τους Αμερικανούς, τελικά “συνθηκολόγησε” με την πλειοψηφία, καθότι στην  ενημέρωση φάνηκε ότι  οι  αναλογικές  προγνώσεις  των  Αμερικανών  δεν ήταν  καλά  τεκμηριωμένες.

Στην Ιστορία  από την  κάθε  μεριά  πέρασαν  διαφορετικές απόψεις για το ποιος είχε δίκιο. Το μεγάλο κέρδος για τη Μετεωρολογική Κοινότητα ήταν η καταξίωσή της στο ευρύ κοινό, ενώ η ιδέα της ενημέρωσης του καιρού -πριν να βγει η πρόγνωση- καθιερώθηκε από όλες σχεδόν τις Μετεωρολογικές Υπηρεσίες. Αυτή η  γόνιμη συζήτηση και  η  αξιολόγηση των  καιρικών  συνθηκών  πριν  την  έκδοση  της επίσημης πρόγνωσης εφαρμόζεται μέχρι σήμερα σε έναν αναμφισβήτητα γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο.

Γενικότερα, οι προγνώσεις για τις καιρικές συνθήκες ήταν τέτοια που ο Ρόμμελ (η «Αλεπού της Ερήμου» της βόρειας Αφρικής) εκτιμούσε πως δεν θα γινόταν εισβολή- σε βαθμό που πήγε στη Γερμανία για να πάει δώρο στη σύζυγό του ένα ζευγάρι παπούτσια για τα γενέθλιά της. Όταν έγινε η απόβαση, ο ίδιος ήταν ακόμα εκεί. Επίσης, όταν τα συμμαχικά στρατεύματα χτύπησαν τις ακτές της Νορμανδίας, ο Χίτλερ κοιμόταν, και κανείς από τους στρατηγούς του δεν τολμούσε να διατάξει την αποστολή ενισχύσεων χωρίς την άδειά του, ούτε να τον ξυπνήσει- με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να χάσουν κρίσιμο χρόνο. Όταν ο «Φύρερ» ξύπνησε, κατά τις 10, αρχικά χάρηκε, καθώς θεώρησε ότι μπορούσε να επιτευχθεί μια αποφασιστική νίκη.

Μια “άγνωστη ιστορία” από την D Day

Ως επίλογο θα σας αναφέρω κάτι που πρίν την εισαγωγή του άρθρου ίσως ήταν “άγνωστο” στους περισσότερους για την D Day. Ότι η μικρή Ελλάδα δεν έλειψε και από αυτή την ημέρα του πολέμου, καθώς όπως είπαμε στην ιστορική απόβαση της Νορμανδίας έλαβαν μέρος δύο ελληνικά πολεμικά, οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», που μόλις είχαν ολοκληρώσει αποστολές συνοδείας νηοπομπών στον Ατλαντικό.  Σε πρόσφατο άρθρο της ιστοσελίδας  GR Reporter υπάρχει η μαρτυρία του τότε 16χρονου Δημήτρη Ανδριώτη  o οποίος ήταν πλήρωμα στο Τομπάζης.

Λίγο νωρίτερα ο ίδιος στα τέλη του 1943,  είχε φύγει από το πατρικό του σπίτι στις Οινούσες καθώς δεν μπορούσε πλέον να ανεχτεί τους Γερμανούς κατακτητές και εγγράφηκε στο ελληνικό ναυτικό στην Αλεξάνδρεια. Από εκεί βρέθηκε στο Τομπάζης και μετά τον πόλεμο αποσύρθηκε στο Βερολίνο όπου συνέχιζε να γράφει βιβλία με το ψευδώνυμο Fanis Fandemis.  «Εμένα και τους άντρες του «Τομπάζη» δεν μας κάλεσαν ποτέ σε επέτειο» λέει. «Αν με καλούσαν, θα πήγαινα φυσικά, αλλά όχι για το παράσημο αλλά για να τους υπενθυμίσω ότι ήμασταν κι εμείς εκεί».

Ο Ανδριώτης πέρασε πολλά χρόνια στα καράβια, εν μέρει ως μάγειρας. Αυτό αποτυπωνόταν και στην παράξενη στάση που έπαιρνε στην κουζίνα διάφορων ελληνικών εστιατορίων στο Βερολίνο, όπου από το 1975 είχε κάνει τη γαστρονομία επάγγελμα: τα πόδια ανοιγμένα, το σώμα σε συνεχή αναζήτηση ισορροπίας. «Αυτό μου έμεινε από τα πλοία, όπου έπρεπε να ισορροπείς κατά το μαγείρεμα χωρίς τη χρήση χεριών, ιδίως όταν είχε φουρτούνα» λέει.  Ο Ανδριώτης ήξερε πάντα να αυτοσαρκάζεται και να σαρκάζει. Το ίδιο έκανε μέχρι τον θάνατο του στις 15 του Μάη 2016 σε ηλικία των 89 ετών, με την τελετή που γίνονταν στις ακτές της Νορμανδίας τέτοιες μέρες,  παρουσία των ηγετών των συμμαχικών δυνάμεων και των τελευταίων υπέργηρων βετεράνων της απόβασης. Οχι φωνάζοντας «σιγά τα ωά», όπως έκανε στις 6 Ιουνίου 1944 με τον «Κριεζή», αλλά με ένα εξίσου κοροϊδευτικό «βουρ στον πατσά» προς εκείνους που επικαλούμενοι το «μήνυμα της Νορμανδίας» σχεδιάζουν πολεμικά μέτωπα .

Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Στο τέλος της 6ης Ιουνίου 1944, περίπου 156.000 στρατιώτες είχαν αποβιβαστεί στις ακτές της Νορμανδίας. Μία εβδομάδα αργότερα, το προγεφύρωμα είχε εδραιωθεί πλήρως, και πάνω από 326.000 άνδρες, 50.000 οχήματα και 100.000 τόννοι εξοπλισμού βρίσκονταν στη Νορμανδία. Όσον αφορά στη γερμανική πλευρά, τις αντιδράσεις της Wehrmacht δυσχέρανε η σύγχυση στην ιεραρχία και η απουσία του στρατάρχη Ρόμμελ, ο οποίος ήταν σε άδεια. Επίσης, άξια αναφοράς ήταν η στάση του ίδιου του Χίτλερ, ο οποίος πίστευε- ακόμα και όταν όλα έδειχναν το αντίθετο- ότι η απόβαση δεν ήταν κάτι παραπάνω από μια παραπλανητική κίνηση, έναν αντιπερισπασμό για μια επίθεση που θα ερχόταν βόρεια του Σηκουάνα, οπότε και δεν επέτρεψε τη χρήση μεραρχιών που βρίσκονταν κοντά εναντίον των αποβατικών δυνάμεων- επίσης δίστασε να αποστείλει τεθωρακισμένες μεραρχίες για να βοηθήσουν τις δυνάμεις που αμύνονταν στις ακτές. Επίσης, καταλυτικός- ειδικά από ένα σημείο και μετά- ήταν ο ρόλος της συμμαχικής αεροπορίας, που κυριαρχούσε στους ουρανούς της Νορμανδίας. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, οι Σύμμαχοι προωθήθηκαν πέρα από τη Νορμανδία, απωθώντας τις γερμανικές δυνάμεις. Μέχρι το τέλος του Ιουνίου είχε καταληφθεί το Χερβούργο, ενώ 850.000 άνδρες και 150.000 οχήματα βρίσκονταν στη Νορμανδία, εν όψει της προέλασης στο εσωτερικό της Γαλλίας.

Πηγές:

http://www.grreporter.info/en/dday_memories_only_greek_survivor/11256

https://www.dunstabletoday.co.uk/lifestyle/dunstable-met-office-forecast-delayed-d-day-invasion-1-6087931

https://www.theexeterdaily.co.uk/news/local-news/exeter-based-met-office-pays-tribute-d-day-meterologists

https://www.metoffice.gov.uk/about-us/who/our-history/d-day-75th-anniversary#Forecastingin1944

“H  ιστορία μιας πεταλούδας” Κολυδάς Θ. 2014