Ένα πανέμορφο χρωματισμό των νεφών παρατήρησε το μεσημέρι της Δευτέρας 3 Ιουνίου 2024 στη Πάρνηθα ο κύριος Δημήτρης Σαγιάκος .Το μετεωρολογικό φαινόμενο που προκάλεσε αυτόν πανέμορφο σχηματισμό δεν οφείλεται στη διάθλαση του φωτός , αλλά στη παράθλαση του φωτός και ονομάζεται ιριδισμός .
Με τον όρο ιριδισμός ή ιρίδωση, χαρακτηρίζεται στη φυσική το οπτικό φαινόμενο της ανάλυσης του λευκού φωτός πάνω σε διάφορες επιφάνειες, όπως συμβαίνει π.χ. σε φυσαλίδες σάπωνος, λεπτού στρώματος ελαίου, πετρελαιοκηλίδες κ.λπ και οφείλεται στη συμβολή των φωτεινών ακτίνων που προσπίπτουν σε λεπτά σώματα υπό γωνία, εξ ου ονομάζεται και γωνιοχρωμισμός. Η συνήθης γωνία πρόσπτωσης των ακτίνων είναι 10° , αλλά συμβαίνει έως και τις 40°.
To περιφερειακό τόξο είναι ένα τόξο κοντά στον ορίζοντα και εκτείνεται παράλληλα με αυτόν . Ένα περιφερειακό οριζόντιο τόξο είναι τόσο πολύχρωμο και φωτεινό όσο ένα περιζωνικό τόξο. Το περιφερειακό τόξο εμφανίζεται μόνο όταν η ανύψωση της πηγής φωτός είναι μεγαλύτερη από 58°. Όταν ο Ήλιος φτάσει σε υψόμετρο περίπου 68°, το περιφερειακό τόξο φτάνει στη μέγιστη έντασή του. Σε χώρες βόρεια ή νότια του γεωγραφικού πλάτους 55°, το περιφερειακό τόξο δεν μπορεί να φανεί επειδή ο Ήλιος είναι πάντα χαμηλότερος από 58° εκεί. Έτσι, αυτό είναι ένα από τα λίγα φωτοστέφανα που δεν είναι ορατά παντού στη Γη. Όταν η γωνιακή ανύψωση της πηγής φωτός είναι περίπου 68°, το περιφερειακό οριζόντιο τόξο αγγίζει το κάτω μέρος του φωτοστέφανου 46°, εάν είναι ορατό. Αυτοί οι δύο τύποι φωτοστέφανου διαχωρίζονται όλο και περισσότερο με μια πηγή φωτός μακρύτερα από 46°. Το τόξο μπορεί να είναι ορατό χωρίς να είναι ορατό το φωτοστέφανο των 46°.
Το φαινόμενο του ιριδισμού γενικότερα οφείλεται στο γεγονός ότι τα ιριδίζοντα σώματα έχουν την ιδιότητα να παρουσιάζονται με ένα χρώμα όταν διαθλούν το φως και με ένα διαφορετικό χρώμα όταν αντανακλούν το φως. Στα σώματα αυτά, το προσπίπτον φως ανακλάται πάνω σε πολλαπλές επιστρώσεις ημιδιαφανών επιφανειών. Μέσα από τη μετατόπιση των φάσεων και τη συμβολή αυτών των ανακλάσεων, το σώμα αλλάζει χρώμα, αφού διάφορες περιοχές συχνοτήτων ενισχύονται διαφορετικά ή γίνονται πιο ασθενείς.
Για τους παρατηρητές των νεφών και γενικά των διαφόρων μετεωρολογικών φαινομένων η εμφάνιση ιριδίζοντος νέφους όταν αυτό αιωρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα άνευ μεταβολών, σημαίνει οτι αποτελεί δείγμα καλοκαιρίας. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντοτε.
ΠΟΥ ΑΛΛΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ Ο ΙΡΙΔΙΣΜΟΣ
Στη φυσική και στην ορυκτολογία, ιριδισμός είναι το φαινόμενο της εναλλαγής χρωμάτων με τη μορφή του ουράνιου τόξου, το οποίο παρατηρείται σε μερικούς πολύτιμους λίθους και σε άλλα υλικά.
Ο ιριδισμός των ορυκτών είναι φαινόμενο παρόμοιο με αυτό που παρατηρείται στις σαπουνόφουσκες, στα λεπτά υμένια λαδιού και στις πετρελαιοκηλίδες στην επιφάνεια του νερού. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στη συμβολή των φωτεινών ακτίνων που προσπίπτουν σε λεπτά σώματα υπό γωνία, εξ ου ονομάζεται και γωνιοχρωμισμός.
Πανέμορφοι ιριδισμοί παρατηρούνται επίσης σε πολλά έντομα όπως και θαλάσσια όστρακα.