Μετεωρολόγοι με εξειδίκευση στις Πυρκαγιές – Μια ειδικότητα με ζωή έναν αιώνα στις ΗΠΑ

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο καιρός αποτελεί τον πιο ευμετάβλητο και λιγότερα προβλέψιμο παράγοντα στο περιβάλλον της φωτιάς, ενώ δύναται να επηρεάσει τις ιδιότητες της καύσιμης ύλης και εν γένει τη συμπεριφορά του πυρός.  Ο άνεμος, με τις αλλαγές στην ένταση και διεύθυνσή του, παίζει καθοριστικό ρόλο στο ρυθμό διάδοσης, ευνοώντας ή μη, τη γρήγορη επέκταση αυτής. Έτσι, παρουσία ανέμου, οι φλόγες έρχονται πλησιέστερα της καύσιμης ύλης, αυξάνουν την μεταφορά θερμότητας προς την άκαυστη ύλη, επηρεάζοντας την ευφλεκτότητα του υλικού.

Πριν από ένα μήνα Μετεωρολόγοι της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της NOAA συγκεντρώθηκαν  στο Boise του Αϊντάχο, από τις 11 έως τις 15 Μαρτίου 2024 για να ολοκληρώσουν εξειδικευμένη, εντατική εκπαίδευση για τις πυρκαγιές . Τα ΜΜΕ κλήθηκαν να παρακολουθήσουν αυτήν την εκπαίδευση και να πάρουν συνεντεύξεις από τους ειδικούς μετεωρολόγους (πυρομετεωρολόγους)  της Ομάδας IMET του ΝΟΑΑ – οι οποίοι την ερχόμενη αντιπυρική περίοδο θα παρέχουν συνεχή υποστήριξη πρόγνωσης καιρού κατά τη διάρκεια της μάχης με τις πυρκαγιές.  Οι IMET κρατούν τους πυροσβέστες ασφαλείς παρέχοντάς τους  τις πληροφορίες για τον καιρό, αξιολογώντας την επίδρασή των διαφόρων παραγόντων στη φωτιά και κοινοποιούν τα συμπεράσματα  στα πληρώματα της πυροσβεστικής. Από τη στιγμή που βρίσκονται στο χώρο των πυρκαγιών , οι IMET γίνονται βασικά μέλη των ομάδων διοίκησης συμβάντος και παρέχουν συνεχή μετεωρολογική υποστήριξη για τη διάρκεια του συμβάντος.

Εβδομήντα μετεωρολόγοι μετείχαν στην εκπαίδευση, η οποία τους προετοίμασε να εκπονήσουν ειδικές προγνώσεις καιρού πυρκαγιάς. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, οι IMET μαθαίνουν πώς μια πυρκαγιά αντιδρά σε ορισμένες καιρικές συνθήκες, καύσιμα και έδαφος. Μαθαίνουν επίσης να προβλέπουν τον καιρό πυρκαγιάς σε σύνθετο ορεινό ανάγλυφο από την Αλάσκα έως τα Απαλάχια. Οι εκπαιδευόμενοι ολοκληρώνουν περισσότερες από 225 ώρες εκπαίδευσης καιρού πυρκαγιάς προτού πιστοποιηθούν.

Ο NOAA διαθέτει ήδη  90 πιστοποιημένους IMET και 36 εκπαιδευόμενους έτοιμους για ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΕΡΓΟ. Οι IMET πέρσι ολοκλήρωσαν 149 αποστολές που αναπτύχθηκαν σε πυρκαγιές το 2023 (που ήταν περίπου 30 αποστολές πάνω από το κανονικό). Στον παραπάνω  χάρτη παρουσιάζονται τα κέντρα που διέθεταν πυρομετεωρολόγους στα πεδία των πυρκαγιών . Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της NOAA εδώ και πολλές δεκαετίες παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τον καιρό των πυρκαγιών σε διαχειριστές και κοινότητες — αποστέλλοντας ειδικά εκπαιδευμένους μετεωρολόγους σε κέντρα διοίκησης συμβάντων για προβλέψεις σε πραγματικό χρόνο, ειδικά για την κάθε τοποθεσία.  Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες του NOAA αναπτύσσουν νέα εργαλεία, τεχνολογίες και ολοκληρωμένα συστήματα για να βελτιώσουν την ακρίβεια των προοπτικών και προβλέψεων, να βοηθήσουν την τοπική υποστήριξη αποφάσεων και να επικοινωνήσουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τη δημόσια ασφάλεια ταχύτερα και μακρύτερα.

Εθνικό Διυπηρεσιακό Πυροσβεστικό Κέντρο (NIFC) και Πρόγραμμα ΙΜΕΤ των ΗΠΑ

Το NIFC φιλοξενεί τα εθνικά προγράμματα διαχείρισης πυρκαγιών κάθε ομοσπονδιακής πυροσβεστικής υπηρεσίας, μαζί με εταίρους όπως η Εθνική Ένωση Κρατικών Δασολόγων, η Πυροσβεστική Υπηρεσία των ΗΠΑ και η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία».

Το πρόγραμμα IMET (Incident Meteorologists)  είναι ένα από τα μακροβιότερα προγράμματα που εκτελούνται συνεχώς στην Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ .

Στη δεκαετία του 1920, ο Leslie Gray, ήταν ο πρώτος προγνώστης καιρού πυρκαγιών και ο πρώτος επίσημος πυρομετεωρολόγος ( IMET) , ο οποίος εγκατέστησε έναν πομποδέκτη στο φορτηγό του και ταξίδεψε προς τις πυρκαγιές, προετοιμάζοντας προβλέψεις,  ενημερώνοντας τα κεντρικά Γραφεία της πυροσβεστικής .

Η δουλειά του IMET έχει μεταμορφωθεί στη σύγχρονη εποχή για να υποστηρίζει πολύ περισσότερα από τις πυρκαγιές, αν και τα γεγονότα πυρκαγιάς εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της υπηρεσίας. Την τελευταία 20ετία ο Clark ήταν από τους πρώτους που επιχείρησαν το συνδυασμό ενός ατμοσφαιρικού αριθμητικού μοντέλου και ενός επιχειρησιακού μοντέλου πυρός, με σκοπό τη μελέτη της συμπεριφοράς του μετώπου παρουσία σταθερού ανέμου, ενώ οι Morvan and Dupuy συνδύασαν ένα μοντέλο καύσης υψηλής χωρικής ανάλυσης με ένα ατμοσφαιρικό αριθμητικό μοντέλο, ενώ στη βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετές ακόμα αναφορές για παρόμοιες συζεύξεις .

ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΜΕΤ

Το 1920…
Οι καταστροφικές πυρκαγιές του 1910 που μαίνονταν στο Αϊντάχο, τη Μοντάνα και την Ουάσιγκτον, αποτέλεσαν σημείο καμπής στον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν τις πυρκαγιές . Πριν από το 1910, δεν υπήρχε καμία πραγματική συντονισμένη προσπάθεια για τη διαχείριση ή τον έλεγχο των δασών της χώρας ή την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών. Ο θάνατος και η καταστροφή που άφησαν πίσω τους οι πυρκαγιές του 1910 έκαναν τους ανθρώπους να το προσέξουν και η Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ σύντομα ανέλαβε να διαχειριστεί τα δάση της χώρας και να καταπολεμήσει τις δασικές πυρκαγιές. Οι υπάλληλοι της δασικής υπηρεσίας συνειδητοποίησαν σύντομα ότι ο καιρός ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για το πώς και πότε θα μπορούσαν να καταπολεμηθούν οι πυρκαγιές, και έτσι στράφηκαν στους ειδικούς του Μετεωρολογικού Γραφείου των ΗΠΑ, του προκατόχου της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας.

Η πρώτη ανάπτυξη IMET
Στις 29 Ιουλίου 1928, ο Leslie G. Gray, από το γραφείο του Μετεωρολογικού Γραφείου των ΗΠΑ στο Σαν Φρανσίσκο, πήγε στην πρώτη αποστολή IMET στο Miller Canyon Fire στο Εθνικό Δάσος της Σάντα Μπάρμπαρα στην Καλιφόρνια. Τα πρώτα 5 χρόνια η κινητή μετεωρολογική μονάδα του αντιμετώπισε περίπου 245 πυρκαγιές!

τη δεκαετία του 1930
…δημιουργήθηκαν τα πρώτα κινητά πυροσβεστικά καιρικά φορτηγά. Τα αυτοκίνητα είχαν αποδειχθεί αξιόπιστα και μπορούσαν να μεταφέρουν περισσότερο εξοπλισμό μακρύτερα και με λιγότερη συντήρηση από μια ομάδα αλόγων. Τα «οχήματα» για τον καιρό της πυρκαγιάς χρησιμοποιήθηκαν μέχρι τη δεκαετία του 1970, με αναβαθμίσεις οχημάτων και ασυρμάτων !

Το 1965
…η Δασική Υπηρεσία και το Γραφείο Διαχείρισης Γης ανέπτυξαν το Διαυπηρεσιακό Πυροσβεστικό Κέντρο Boise (BIFC) για να συντονίσουν καλύτερα τις προσπάθειες πυρόσβεσης στην περιοχή Great Basin των ΗΠΑ. Λίγο αργότερα, η Μετεωρολογική Υπηρεσία εντάχθηκε στην ομάδα και δημιούργησε έναν «Πυρο – Μετεωρολόγο». θέση για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων στο BIFC και τον εξορθολογισμό του προγράμματος IMET σε εθνικό επίπεδο.

Το 1993, το BIFC άλλαξε το όνομά του σε Εθνικό Διυπηρεσιακό Κέντρο Πυροσβεστικής (NIFC), για να αντικατοπτρίζει καλύτερα το εθνικό εύρος της αποστολής του.

Στη δεκαετία του 1980
…η Μετεωρολογική Υπηρεσία συνειδητοποίησε ότι υπήρχαν καλύτεροι τρόποι υποστήριξης του προγράμματος ΙΜΕΤ. Ενώ τα φορτηγά πυροπροστασίας είχαν λειτουργήσει στο παρελθόν, υπήρχαν προβλήματα με αυτό το σύστημα. Μόνο λίγα φορτηγά ήταν διαθέσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο μερικά IMET ήταν διαθέσιμα για αποστολή. Η υποστήριξη του καιρού σε ένα περιστατικό ήταν κρίσιμη, και ενώ η ζήτηση για IMET αυξανόταν, η προσφορά IMET και μετεωρολογικά φορτηγά παρέμενε η ίδια. Επίσης, επεισόδια σημειώνονταν σε όλο και πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Όχι μόνο η Μετεωρολογική Υπηρεσία χρειαζόταν περισσότερα IMET, αλλά έπρεπε επίσης να μπορεί να μεταφέρει αυτά τα IMET και τον εξοπλισμό τους σε απομακρυσμένες περιοχές γρήγορα.

Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων ήταν η μείωση του μεγέθους του εξοπλισμού, ώστε να μπορεί να μεταφερθεί πιο εύκολα. Έτσι, γεννήθηκε η πρώτη Αερομεταφερόμενη Μετεωρολογική Μονάδα (ATMU).

Το ATMU ήταν ένα ρυμουλκούμενο γεμάτο με τον απαραίτητο εξοπλισμό, ο οποίος μπορούσε να ρυμουλκηθεί ή να πετάξει  σε περιοχές συμβάντων. Το μόνο μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης ήταν ότι τα ρυμουλκούμενα ήταν ακριβά και μόλις και μετά βίας μπορούσαν να μεταφερθούν με ελικόπτερο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990
…η τεχνολογία είχε προχωρήσει αρκετά ώστε οι πρώτοι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιήθηκαν στο πεδίο, μειώνοντας τον εξοπλισμό σε πιο διαχειρίσιμο μέγεθος. Επίσης, ο εξοπλισμός για δορυφορικές επικοινωνίες είχε «μικρύνει» σε μέγεθος που ήταν πρακτικό για χρήση σε κινητή μονάδα καιρού. Αυτό σηματοδότησε τη δημιουργία της νέας Μετεωρολογικής Μονάδας Προηγμένης Τεχνολογίας. Για πρώτη φορά, τα IMET μπόρεσαν να ταξιδέψουν κυριολεκτικά οπουδήποτε μπορούσε να τους οδηγήσει ένα όχημα ή ελικόπτερο και, εξίσου σημαντικό, όλος ο εξοπλισμός που χρειαζόταν για τη λειτουργία ενός μικρού «μετεωρολογικού γραφείου» μπορούσε να πάει οπουδήποτε.

Από τη δεκαετία του 2010 έως σήμερα !
Οι επικοινωνίες βελτιώθηκαν σε σημείο που τα IMET δεν χρειαζόταν πλέον να χρησιμοποιούν μεγάλα δορυφορικά πιάτα για τη λήψη δεδομένων Διαδικτύου. Οι περισσότερες θέσεις εντολών συμβάντων διαθέτουν διαδίκτυο και οι IMET διαθέτουν smartphone με δυνατότητες WiFi. Η ποσότητα και το μέγεθος του εξοπλισμού που φέρουν τα IMET στα κιτ AMRS τους έχει συρρικνωθεί σημαντικά λόγω της προόδου της τεχνολογίας. Το σύστημα μετρήσεων ανώτερης ατμόσφαιρας εξελίχθηκε από τα PIBAL και τη χειροκίνητη παρακολούθηση θεοδόλιθου σε ένα παθητικό φορητό σύστημα δέκτη Radiosonde.

ΟΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ   

Στα πλαίσια αναβάθμισης της Πυροσβεστικής από το 2021 είχε υπογραφεί η προκήρυξη διαγωνισμού για την εισαγωγή ιδιωτών, στη Σχολή Επαγγελματικής Μετεκπαίδευσης Επιτελών – Στελεχών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, για το ακαδημαϊκό έτος 2021 – 2022. Όλοι ήταν κάτοχοι πτυχίου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.), προκειμένου να καλυφθούν ισάριθμες κενές οργανικές θέσεις και μέσα σε αυτούς υπάρχουν 19 Μετεωρολόγοι  κάτοχοι μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης ή διδακτορικού τίτλου στη μετεωρολογία ή στη φυσική περιβάλλοντος ή στις ατμοσφαιρικές επιστήμες.

Με δεδομένο ότι σε λίγο χρονικό διάστημα θα ολοκληρωθεί η ένταξη της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ ) στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (ΥΚΚΠΠ)  που υπάγεται και η Πυροσβεστική , δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία στο Ελληνικό κράτος να αξιοποιήσει περαιτέρω αυτό το ανθρώπινο δυναμικό σε εργασίες πέραν της στελέχωσης του ΕΣΚΕΔΙΚ  όπως γίνεται ήδη . Ετσι η νέα σειρά των Μετεωρολόγων της Πυροσβεστικής στο μέλλον ‘έχει την δυνατότητα να μπορέσει να εκπαιδευτεί στην πράξη (OJT-On the Job Training) μέσα στην ΕΜΥ , αποκτώντας εξειδίκευση στον τομέα των προγνώσεων και των μεθόδων παρατήρησης , με στόχευση τον τομέα των πυρκαγιών και των ακραίων φαινομένων,  ακριβώς όπως γίνεται και στον ΝΟΑΑ . Ο μετασχηματισμός αυτής της υπηρεσίας αποτελεί έργο των Φορέων (ΕΜΥ & ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ)  και δεν μπορεί να εξαντληθεί ή να αναλυθεί σε ένα άρθρο. Υπάρχει πάντως το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό με υψηλότατο Πανεπιιστημιακό υπόβαθρο .

Όπως εκπαιδεύονται οι σειρές των Μετεωρολόγων στη Σχολή Ικάρων  ή στις άλλες Σχολές της ΠΑ ( ΣΜΥΑ) θα μπορούν στο μέλλον να  δημιουργούνται σειρές αντίστοιχες και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία με εξειδίκευση τις πυρκαγιές ή τα ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες) . Το προσωπικό αυτό σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας θα μπορεί να “τρέχει ” και να αναπτύσσει μοντέλα πρόγνωσης πυρκαγιών , ακόμη και μοντέλα υδρολογικού κινδύνου (μετά από εξειδίκευση)

Πάντως αν λάβουμε υπόψιν μας ότι ήδη φέτος έχουν προσληφθεί  650 πυροσβέστες των Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων (Ε.ΜΟ.Δ.Ε.) που κατατάχθηκαν με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου, διάρκειας επτά (7) ετών,  πολύ σύντομα αυτοί θα στελεχώσουν τις δέκα (10) επιπρόσθετες  αερομεταφερόμενες Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων (Ε.ΜΟ.Δ.Ε.) με έδρες την Αλεξανδρούπολη, την Κοζάνη, την Τρίπολη, τον Βόλο, την Ρόδο, την Μυτιλήνη, την Χίο, την Σάμο, την Κέρκυρα, και την Κεφαλλονιά και το έργο του Πυροσβεστικού Σώματος θα διευρυνθεί σε όλο τον Ελληνικό Χώρο . Έχει γίνει ένα μεγάλο βήμα προς την αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών προς τον πολίτη.

Με άλλα λόγια σε λίγο καιρό οι συνολικά δεκαέξι (16) Ε.ΜΟ.Δ.Ε. της Επικράτειας, θα μπορούν να εκτελούν έργα δασοπροστασίας έναντι κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς, να υποστηρίζουν τη διενέργεια των επιχειρήσεων κατάσβεσης, μέσω εξειδικευμένων πεζοπόρων και αερομεταφερόμενων τμημάτων και όλα αυτά θα μπορούν πλέον να γίνονται με την παράλληλη υποστήριξη των νέων Πυρομετεωρολόγων . των οποίων η θέση τους θα είναι όχι μόνο στο Γραφείο αλλά και στο Πεδίο , όπως γίνεται στις ΗΠΑ σε αντίστοιχες περιπτώσεις.   Περισσότερα στοιχεία στην Βιβλιογραφία που αναφέρουμε και θα δοθεί η συνέχει σε επόμενο άρθρο μας.

ΠΗΓΕΣ

https://www.noaa.gov/media-advisory/noaa-incident-meteorologists-prepare-for-wildfire-season

https://www.boisestatepublicradio.org/politics-government/2024-03-15/dozens-of-incident-meteorologists-gather-in-boise-to-get-ready-for-upcoming-fire-season

https://www.weather.gov/news/imet-article