TOP STORIES Αρθρογραφια Κοινωνία Μετεωρολογία και Κλίμα

Αποτίμηση των θερμοκρασιών του 2023 στην Ελλάδα

Αναλύοντας τα ιστορικά δεδομένα θερμοκρασίας όλων των διαθέσιμων μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ, που είναι κατανεμημένοι σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και λειτουργούν αδιάλειπτα από το 1960 έως σήμερα, σύμφωνα με τα πρότυπα και τις απαιτήσεις του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), προκύπτει ότι το 2023 και το 2010 ήταν τα θερμότερα έτη στην Ελλάδα, στην ιστορία των τελευταίων 64 ετών που έχουμε ψηφιοποιημένες συστηματικές καταγραφές θερμοκρασίας. Η εικόνα 1 παρουσιάζει την πορεία της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας στην Ελλάδα από το 1960 έως το 2023.

Εικόνα 1: Μέση ετήσια θερμοκρασία στην Ελλάδα (μέσος όρος ετήσιων θερμοκρασιών 43 μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ) από το 1960 έως 2023. Η γκρι γραμμή απεικονίζει τη μέση ετήσια θερμοκρασία και η κόκκινη την εξομάλυνση της καμπύλης των ετήσιων θερμοκρασιών (Loess). 

Η μέση ετήσια θερμοκρασία το 2023 στην Ελλάδα ήταν περίπου 1,3oC υψηλότερη από την κανονική τιμή, δηλαδή από τον μέσο όρο των ετήσιων θερμοκρασιών την περίοδο 1981-2010. Η εικόνα 2 παρουσιάζει ανά έτος, τις αποκλίσεις της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας στην Ελλάδα από την κανονική τιμή 1981-2010. Οι αποχρώσεις του μπλε δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ψυχρές από την κανονική τιμή, ενώ οι αποχρώσεις του κόκκινου δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ζεστές από αυτή. Τα πιο έντονα χρώματα αντιστοιχούν σε μεγαλύτερες αποκλίσεις της θερμοκρασίας από την κανονική τιμή.

Εικόνα 2: Αποκλίσεις μέσης ετήσιας θερμοκρασίας στην Ελλάδα από το 1960 έως 2023, σε σχέση με την κανονική τιμή 1981-2010. Οι αποχρώσεις του μπλε δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ψυχρές από τον μέσο όρο (μέση τιμή θερμοκρασίας την τριακονταετία 1981-2010), ενώ οι αποχρώσεις του κόκκινου δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ζεστές από αυτόν. Η άσπρη διακεκομμένη γραμμή απεικονίζει τη γραμμική τάση.

Οι «κλιματικές λωρίδες» είναι ένας νέος τρόπος οπτικοποίησης δεδομένων που πρωτοπαρουσιάστηκε από τον κλιματολόγο και καθηγητή του Πανεπιστήμιου του Reading, Ed Hawkings (https://www.reading.ac.uk/planet/climate-resources/climate-stripes) και αφού έγιναν σύμβολο της κλιματικής αλλαγής, υιοθετήθηκαν από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως ένας καλός τρόπος επικοινωνίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ένα μη επιστημονικό κοινό.

Σύμφωνα με τις κλιματικές λωρίδες για την Ελλάδα (εικόνα 3), οι οποίες δημιουργήθηκαν μετά από επεξεργασία ιστορικών δεδομένων θερμοκρασίας 40 περίπου μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ, η περίοδος 1971-1997 ήταν κατά κύριο λόγο μια ψυχρή περίοδος για τη χώρα, με το 1976 να είναι το ψυχρότερο έτος και το 1991 να ακολουθεί. Αντιθέτως, τα τελευταία 17 έτη (2007-2023) είναι κατά κανόνα θερμότερα του κανονικού, καθώς παρατηρούνται μόνο θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας από την μέση τιμή της περιόδου 1981-2010. Τα θερμότερα έτη για τα οποία είχαμε τις μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις (άνω του 1oC) της ετήσιας θερμοκρασίας από την κανονική τιμή είναι τα 2023, 2010 και 2018.

Εικόνα 3: Κλιματικές λωρίδες για την Ελλάδα από το 1960 έως το 2023. Κάθε χρωματιστή λωρίδα αντιπροσωπεύει την απόκλιση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας για ένα έτος, από την κανονική τιμή 1981-2010. Οι αποχρώσεις του μπλε δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ψυχρές από τον μέσο όρο (μέση τιμή θερμοκρασίας την τριακονταετία 1981-2010), ενώ οι αποχρώσεις του κόκκινου δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ζεστές από αυτόν.

Στην εικόνα 4 παρουσιάζεται η διακύμανση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας ανά έτος, από το 1960 έως το 2023. Οι αποχρώσεις του μπλε δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ψυχρές από την κανονική τιμή, ενώ οι αποχρώσεις του κόκκινου δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ζεστές από αυτή. Ο Μάρτιος του 1987 ήταν ο ψυχρότερος Μάρτιος, ενώ ο εκείνος του 2001 ήταν ο θερμότερος Μάρτιος που έχει παρατηρηθεί από το 1960 έως σήμερα. Τα τελευταία 10 χρόνια έχουν καταγραφεί αρκετά θετικά ρεκόρ αλλά κανένα αρνητικό ρεκόρ, όπως ο Φεβρουάριος του 2016 ήταν ο θερμότερος Φεβρουάριος, ο Απρίλιος του 2018 ήταν ο θερμότερος Απρίλιος, ο Νοέμβριος του 2019 ήταν ο θερμότερος Νοέμβριος και ο Ιούλιος 2023 ήταν ο θερμότερος Ιούλιος στην ιστορία των τελευταίων 64 ετών.

Εικόνα 4: Ετήσια διακύμανση της μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας στην Ελλάδα από το 1960 έως το 2023. Οι αποχρώσεις του μπλε δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ψυχρές από την κανονική τιμή 1981-2010, ενώ οι αποχρώσεις του κόκκινου δείχνουν χρονιές που ήταν πιο ζεστές από αυτή.

Σύνταξη άρθρου/Επιμέλεια εικόνων: Α. Μαμάρα

Visited 351 times, 1 visit(s) today
0Shares

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *