TOP STORIES TOP VIDEOS Αρθρογραφια Κοινωνία Προγνώσεις

Το Βόρειο Σέλας στη Βόρεια Ελλάδα στις 5 Νοεμβρίου 2023 – Η 12η εμφάνισή του τα τελευταία 500 χρόνια

Όταν φοράει τον άνεμο και γνέφει με χορτάρια
Πέρα στο σέλας των πλωτών βουνών
Κι από το αχ του αμπελουργού τρομάζουνε τα σύννεφα…

“ΗΛΙΟΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ” -ΟΔ. ΕΛΥΤΗΣ -ΜΕΝΕΞΕΔΙ

Το σέλας είναι το ωραιότερο φυσικό φαινόμενο που γοητεύει και εμπνέει τους ανθρώπους απ’ την απαρχή του κόσμου. Ως ουράνιο φαινόμενο είναι περισσότερο εμφανές στους πόλους, στο βόρειο και νότιο ημισφαίριο και γι’ αυτό και προσδιορίζεται ως βόρειο ή νότιο σέλας. Εχει όμως εμφανιστεί και σε νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη σε χώρες όπως η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα!

Συνολικά έχουν καταγραφεί 11 τεκμηριωμένες περιπτώσεις  εμφάνισης Βόρειου Σέλαος πάνω απο τον Ελληνικό χώρο τα τελευταία 500 χρόνια  και η φετινή είναι η 12η . Η προηγούμενη εμφάνισή του στην Αθήνα έγινε στις 20 Νοεμβρίου 2003 και υπάρχει εκτενές άρθρο μας για το θέμα αυτό . Η λέξη σέλας είναι  ελληνικότατη ( το σέλας – σέλαος – σέλαϊ (σέλα) και σημαίνει η λαμπρή φλόγα πυρός, η λάμψη, η λαμπρότητα,και απαντάται στον Ομηρο, Ησίοδο, τραγικούς, Πίνδαρο, Αριστοφάνη, Αριστοτέλη κ. ά

Το ότι η παρατήρηση του Σέλαος από τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο υπήρξε ανέκαθεν σπάνια, μας ανέφερε και ο Δρ κ. Παούρης Ευάγγελος σε σχετική Ημερίδα για τον Διαστημικό καιρό .

Η εμφάνιση του σέλαος πάντως στην νότια Ευρώπη είναι πολύ σπάνια, και γι’ αυτόν τον λόγο δεν έχει καταγραφεί με μεγάλη συχνότητα ενω δεν συνοδεύεται από πολλούς μύθους των νότιων περιοχών. Αλλά παρ’ όλα αυτά, ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες.

Το βόρειο σέλας στη Θεσσαλονίκη 5-11-2023- Πηγή: Northmeteo

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΟΥ ΣΕΛΑΟΣ

Το Βόρειο Σέλας στις Σέρρες 5 Νοεμβρίου 2023- Πηγή GreekHeritage ( Η αρχική από τον ιδιοκτήτη του καφε μπαρ Αλλαχού Αλλαχού )

Επικρατέστερο χρώμα του Σέλαος είναι γενικά το λευκό. Όταν όμως παρατηρείται χρωματισμένο, τότε το κόκκινο επικρατεί στο χαμηλότερο άκρο των ακτίνων που πέφτουν κάθετα, το πράσινο στο ανώτερο και μεταξύ αυτών το κίτρινο που γρήγορα εξαφανίζεται.

Από τη φασματοσκοπική ανάλυση του φωτός των Σελάων παρατηρήθηκαν εντός του φάσματος αυτών 150 γραμμές από τις οποίες η φωτεινότερη και σταθερότερη ανήκει στο στοιχείο κρυπτόν ως και στο οξυγόνο και στο άζωτο.

ΤΟ ΣΕΛΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ

Ο Αριστοτέλης το περιγράφει και αναφέρει στα «Μετεωρολογικά» του (Α’,5): «Φαίνεται δέ ποτε συνιστάμενα νύκτωρ αἰθρίας οὔσης πολλὰ φάσματα ἐν τῷ οὐρανῷ…, ἡμέρας μὲν οὖν ὁ ἥλιος κωλύει, νυκτὸς δ’ ἔξω τοῦ φοινικοῦ, (δηλαδή του ιώδους), τὰ ἄλλα δι’ ὁμόχροιαν οὐ φαίνεται» που σημαίνει ότι πρέπει να είχε παρατηρήσει έντονα το φαινόμενο του Σέλαος κατά την διάρκεια αίθριας νύκτας. Η φωτοβολία της ατμόσφαιρας (πάντα κατά τον Αριστοτέλη) δεν είναι ομοιογενής αλλά τα φάσματα του φαινομένου αυτού παρουσιάζουν χάσματα. Και είναι εκείνα που παρουσιάζουν ακριβώς το Σέλας ως κυματιζόμενες «ουράνιες κουρτίνες» ή «ουράνιες μπαλαρίνες» όπως χαρακτηρίζεται το φαινόμενο από τους σύγχρονους παρατηρητές.

Ο πρώτος που κατέγραψε Βόρειο Σέλας είναι ο Αναξαγόρας του 467 πΧ. ενώ υπάρχουν άλλες 3 χρονικές περίοδοι καταγραφπής του μεταξύ 380-340 πΧ. (από Αριστοτέλη) , 225 πΧ. και 100-200 πΧ.  Στην Αρχαία Ελλάδα αναφορές σέλαος υπάρχουν για το έτος 479 και  466 στην Αθήνα , το 372 και το 348 σε όλη την Ελλάδα , το 343 κοντά στην Κόρινθο και χρονικά ακολουθεί η πλήρης αναφορά του Αριστοτέλη στα Μετεωρολογικά (371b-378a) .

Θυμίζουμε οτι η λέξη σέλας αναφέρεται για πρώτη φορά στον Όμηρο

“λαμπέσθην ὡς εἴ τε πυρὸς σέλας, ἐν δέ οἱ ἦτορ
δῦν᾽ ἄχος ἄτλητον”

ΟΜΗΡΟΣ Ἰλιάδα (19.365)

Fig.  Virtual Geomagnetic Pole (VGP) position for aurorae observed in Greece in 380-340 B.C. The red dot is the mean VGP position (68±2) οN, (3±2) E. The solid inner red line defines the area of the auroral oval which radiallyextents up to 22 o from the VGP (the VGP center representsthe lower error span of the mean VGP). The outer red linesdefine the maximum radius of the auroral oval which extents up to 30 o from the VGP.( Λιριτζής Ιωάννης , Πάνου Ευαγγελία, Changhong Miao  Fengxian Xu Cai Shuhui-2017) 

Στους ρωμαϊκούς μύθους, η Αουρόρα (Aurora) ήταν η θεά της αυγής και αντιστοιχεί στην Ηώ της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, που σύμφωνα με τον Ησίοδο ήταν κόρη του Τιτάνα Υπερίωνα και της Τιτανίδας Θείας ή Ευρυφάτειας και αδελφή του Ήλιου και της Σελήνης. Οι Λατίνοι δανείστηκαν πολλά απ’ τα στοιχεία της Ηούς για τη δική τους θεότητα της αυγής και την περιέγραψαν σαν μια όμορφη νέα που πετάει στον ουρανό αναγγέλλοντας την άφιξη του ήλιου. Η Αουρόρα είχε πολλούς συζύγους και άλλα τόσα παιδιά, ενώ η πρωινή πάχνη που εμφανίζεται την αυγή, έλεγαν πως είναι τα δάκρυα της θλίψης της για τον χαμό ενός απ’ τους γιους της.

Αναφορές υπάρχουν και από τον Σενέκα ( 4 πΧ.-54 μΧ) στο πρώτο του βιβλίο Quaestiones Naturales που σας μεταφέρουμε την Αγγλική του ακριβή μετάφραση : : “Hear what I think about those fires which the atmosphere drives across the sky. They move obliquely at very high speeds, which is proof that they have been driven by a great force. It is obvious that they do not move on their own accord but are hurled. The fires have many different shapes,” 14.1.
“It is time to consider, briefly, other atmospheric fires, of which there are various forms. At times a star flashes. At times there are glowing lights. These are sometimes stationary and sticking to one spot, sometimes whirling past. Many kinds of them are seen. There are bothyni: within a surrounding corona there is a great gap in the sky like a hole dug in a circle. There are pithiai: an enormous round mass of fire, like a barrel, either darts by or blazes in one place. There are chasmata: some area of the sky settles and, gaping in hiding – so to speak – sends out flame. The colours of all these are also very numerous: some are very bright red,some a pale and light flame, some a white light, some uniformly yellow and without outbursts or rays,” Pref.17–1–3.
“How, then, do they start? The fire is ignited by the friction of the air and propelled violently by a wind. Yet it is not always caused by wind or friction. Sometimes the fire is generated by certain favourable conditions in the atmosphere. For in the sky there are many elements, dry, hot, earthy, among which fire originates and flows down following after its own type of fuel; consequently, it moves at great speed. But why does it have various colours? Because it makes a difference what element is set ablaze and the quantity and force by which it is set on fire. Falling lights of this sort indicate wind; and, in fact, wind from the region where they started burning. You ask: ‘The lights which Greeks call sela –how are they produced?’ In many ways they say. It is possible for the force of the winds to produce them. The high temperature of the upper atmosphere can cause them. For since fire is extended far and wide there, it sometimes seizes the lower region if elements are suitably flammable,” 14.5–15.1.
“Among these you may also include a phenomenon which we read about frequently in history: the sky seems to be on fire.Sometimes its glow is so high it appears to be actually among the stars. Sometimes it is so low that it gives the illusion of a fire some distance away. In the reign of Tiberius Caesar (AD 14–37) watchmen rushed to the aid of the colony at Ostia just as though it were ablaze, since throughout most of the night there had been a glow in the sky, dull, as of a thick smoky fire. Concerning these phenomena no-one doubts that they have the flame which they show; there is a definite substance to them,” 15.5–6.”

Αναφορά για το σέλας γίνεται και από τον Πλούταρχο (45-120 μΧ) στο Συμπόσιο , όπου σχολιάζει τις αναφορές του Αναξαγόρα όπως αναφέρουν οι  Λυριτζής και Βασιλείου 

Aurora Βorealis σημαίνει αυγή του βορρά, ενώ Aurora Αustralis αυγή του νότου. Και είναι τέτοιο το δέος που προκαλεί η εμφάνισή τους, που ήταν επόμενο να τους αποδοθούν μεταφυσικές ιδιότητες και να ερμηνευτούν ποικιλοτρόπως. Έτσι γεννήθηκαν πολλοί διαφορετικοί λαϊκοί μύθοι και θρύλοι από τις εθνότητες που υπήρξαν θεατές τους. Στη λαογραφία των βορείων λαών το Σέλας ήταν επόμενο να έχει συνδεθεί με υπερβατικές ερμηνείες. Στους ρωμαϊκούς μύθους, η Αουρόρα (Aurora) ήταν η θεά της αυγής και αντιστοιχεί στην Ηώ της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, που σύμφωνα με τον Ησίοδο ήταν κόρη του Τιτάνα Υπερίωνα και της Τιτανίδας Θείας ή Ευρυφάτειας και αδελφή του Ήλιου και της Σελήνης. Οι Λατίνοι δανείστηκαν πολλά απ’ τα στοιχεία της Ηούς για τη δική τους θεότητα της αυγής και την περιέγραψαν σαν μια όμορφη νέα που πετάει στον ουρανό αναγγέλλοντας την άφιξη του ήλιου. Η Αουρόρα είχε πολλούς συζύγους και άλλα τόσα παιδιά, ενώ η πρωινή πάχνη που εμφανίζεται την αυγή, έλεγαν πως είναι τα δάκρυα της θλίψης της για τον χαμό ενός απ’ τους γιους της..

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1732 ο Anders Celsius σημείωσε στο ημερολόγιό του πως το Βόρειο Σέλας ήταν τεράστια φωτιά που κατά τις πεποιθήσεις της εποχής προερχόταν από ηφαίστεια που υπάρχουν στον Β. Πόλο, από τον Θεό, για να ζεσταίνονται οι άνθρωποι. Οι βόρειοι λαοί πίστευαν πως το Βόρειο Σέλας ήταν η αντανάκλαση των ασπίδων που κρατούσαν οι Βαλκυρίες, που ήταν νεκρές παρθένες στον ουρανό. Με αυτό τον θρύλο φαίνεται να συνδέεται και η σκοτσέζικη έκφραση «Merry Dancers» (χαρούμενοι χορευτές), με ερωτικές όμως προεκτάσεις.

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΞΗΓΗΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΟΛΙΓΟΛΕΠΤΟ VIDEO

ΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΣΕΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ

Η ιδέα ότι ο βόρειος προσανατολισμός των δύο ναών του Απόλλωνα στην Ελλάδα – του Επικούριου και του Θέρμιου-  είναι πολύ πιθανόν να σχετίζεται με το σέλας ( aurorae borealis) όπως αναπτύσουν στην εργασία τους οι Λυριτζής και Βασιλείου (Were Greek temples oriented towards aurorae?)

Οι τεκμηριωμένες αποδείξεις, τουλάχιστον για τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα, αναφέρονται στην λύτρωση της πόλης της Αθήνας από την πανώλη κατά τη διάρκεια του πέμπτου αιώνα π.Χ.,  όπου τότε οι Αθηναίοι έχτισαν το ναό ως ευχαριστία προς τον Θεό Απόλλωνα. Επιπλέον, το επίθετο “υπερβόερειος” που δίνεται στον Απόλλωνα παρέχει περαιτέρω υποστήριξη για τον  βορειοανατολικό προσανατολισμό που παρουσιάζει το φαινόμενο . Ο άλλος ναός του Θερμίου Απόλλωνας (που σημαίνει θερμό φως, φωτιά)  που χτήστηκε σε προγενέστερη ημερομηνία, στερείται τεκμηρίωσης ,  αλλά μπορεί να συσχετιστεί με το Απόλλωνα, ως τον θεό του φωτός και του διαφωτισμού. Η εργασία στηρίζεται σε  αρχαιομαγνητικές κατευθυντικές μετρήσεις για τις δύο ημερομηνίες κατασκευής των ναών με βάση το κεκλιμένο γεωμαγνητικό πόλο.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΟΛΙΚΟΥ ΣΕΛΑΟΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  

Μετά τον Αριστοτέλη η  πρώτη σύγχρονη αναφορά καταγράφεται στoν κώδικα του Σχολείου της Σκοπέλου (σελ 418) όπου αναφέρεται οτι ” το 1524 στις 4 Αυγούστου μια μεγάλη λάμψη εμφανίστηκε στον ουρανό δύο ώρες πριν από το ηλιοβασίλεμα” .

Η δεύτερη αναφορά γίνεται στα χρονογραφήματα του Παπασυνοδινού τον Σεπτέμβριο του 1621 όταν “εμφανίστηκαν στον ουρανό επτά φωτεινές στήλες καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας“,. Αυτά έχει καταγράψει σε μελέτη του ο συγχωριανός μου και αείμνηστος καθηγητής Μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ο κ. Λεονάρδος Καραπιπέρης σε σχετική δημοσίευσή του .

Η τρίτη αναφορά καταγράφεται σε κείμενα της Βιβλιοθήκης της Πάτμου στον Κώδικα YOD για το έτος 1739, το οποίο ήταν έτος μέγιστης Ηλιακής Ακτινοβολίας. Αυτό συνάγεται απο το γεγονός ότι σύμφωνα με τον κατάλογο των ηλιακών κηλίδων που ξεκίνησε το 1748 το έτος 1750 ήταν ένα έτος μέγιστης ηλιακής δραστηριότητας.

Η τέταρτη παρατήρηση απαντάται στα ιστορικά σημειώματα του Καλλίνικου του 3ου Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης  και αναφορά γίνεται στις 11 Ιουνίου του 1771 αν και η μέγιστη ηλιακή δραστηριότητα σημειώθηκε το 1769

Η πέμπτη περίπτωση καταγράφεται στον κώδικα της βιβλιοθήκης της Βουδαπέστης  της Ελληνικής Κοινότητας  και αναφέρται ι οτι “Την 1η Σεπτεμβρίου 1779 στις 9 το βράδυ μια κόκκινη λάμψη έλαμψε στον ουρανό προς τα δυτικά και αυτή η λάμψη παρέμεινε επί δύο ώρες”

Η έκτη παρατήρηση αναφέρεται στα ιστορικά σημειώματα του 91ου Κώδικα της Βιβλιοθήκης της Ζαγοράς όπου αναφέρεται οτι στις 12 Μαρτίου 1786 τα μεσάνυχτα εμφανίστηκε μια λάμψη προς τα βόρεια που εξαπλώθηκε , ο ουρανός έγινε κόκκινος μέχρι το πρωί . Το 1786 δεν ήταν έτος μέγιστης ηλιακής δραστηριότητος , ωστόσο παρατηρήθηκε  σχετικά μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ηλιακών κηλίδων στην αρχή έτους και ιδιαίτερα από τον Μάρτιο έως τον Απρίλιο.

Η έβδομη και η όγδοη αναφορά γίνονται στις 24 και 25 Οκτωβρίου 1870 από το Αστεροσκοπείο Αθηνών το οποίο  δέχθηκε τηλεγράφημα από τη Λευκάδα που έστειλε ο Πλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού Α. Βατσαξής και ενημέρωνε σχετικά περιγράφοντας την περατήρησή του χωρίς να κάνει μνεία στο Σέλας ή να γνωρίζει περί αυτού: “Την 6ην και 55 ώραν εφάνη άνωθεν νεφών μεχρι αστερισμού Μεγάλης Άρκτου πύρινος λάμψις έχουσα κέντρον σώματι φωτεινόν μέχρι ορίζοντος…”.

Επίσης  ο βράδυ της 24ης Οκτωβρίου αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα, όταν το λυκόφως είχε εξαφανιστεί εκεί εμφανίστηκε στο βορρά μια σκοτεινή ομίχλη που αποτελούσε κυκλική περιοχή φτάνοντας σε δύο μέρη του ορίζοντα. Το ορατό τμήμα αυτής της περιοχής καλύφθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα από ένα κόκκινο φως από το οποίο έβγαιναν προς τα έξω  ακτίνες του λευκού φωτός , οι οποίες με τη σειρά τους εξαφανίστηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα.

IFrameΗ ένατη αναφορά γίνεται στις 24 Μαρτίου 1940 όπου καταγράφτηκε αυθεντική μαρτυρία εμφάνισης Σέλαος πάνω από την Αθήνα και που δημοσίευσε επίσημα το Εργαστήριο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όταν πολλοί Αθηναίοι υποστήριζαν μεταξύ άλλων πως “θεϊκά πέπλα” σκέπουν την Αθήνα. Κατά τον καθηγητή Κ. Μαλτέζο αυτή η τελευταία εμφάνιση θεωρείται μέχρι και σήμερα η μεγαλύτερη σε λαμπρότητα εμφάνιση του φαινομένου από το 1870 στον Ελλαδικό χώρο.

Οι δέκατη και η ενδέκατη αναφορά γίνεται στον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2003 δηλαδή αυτές που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου , μία τον Οκτώβρη και η άλλη στις 20 Νοεμβρίου, όπως μας είχε πεί και πρίν λίγο καιρό  ο  Δρ κ. Παούρης Ευάγγελος σε σχετική Ημερίδα για τον Διαστημικό καιρό .

Η δωδέκατη αναφορά γίνεται στις 5 Νοεμβρίου 2023 γινόμενο οπτικά αντιληπτό σε περιοχές της Μακεδονίας, σε πολλές εκ της οποίας για πρώτη φορά, ενώ οι περισσότερες αναφορές για παρατήρηση έγιναν από ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλονίκης και των Σερρών, όπως στο Αηδονοχώρι, όπου έλαβε κοκκινωπή απόχρωση και φάνηκε σαν να «βγαίνει» πίσω από το Όρος Μενοίκιο.

Οι κυριότερες γεωμαγνητικές καταιγίδες από το 1940

Mar 1940 Sep 1941 Mar 1946 Feb 1956 Sep 1957 Feb 1958 Jul 1959 May 1967 Oct 1968 Aug 1972 Mar 1989

Aug 1989 Nov 1991 Apr 2000 Jul 2000 Apr 2001 Nov 2001 Oct 2003 Nov 2003 Jan 2005 Mar 2015 Sep 2017

Feb 2022 Nov 2023

Οι γεωμα;γνητικές καταιγίδες που βρίσκονται τονισμένες (Bold) έχουν επηρεάσει και την Ελλάδα με φαινόμενα σέλαος

ΤΟ ΣΕΛΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Πολλοί συνέδεαν επίσης το σέλας με καιρικά φαινόμενα και με τις κλιματικές αλλαγές. Στις βόρειες χώρες παλαιότερα προσπαθούσαν να προβλέψουν τον καιρό και το αν θα έχουν καταιγίδα ή όχι με βάση την ύπαρξη ή όχι σέλαος. Αυτό άμεσα δεν συνδέεται . Βεβαίως αν δεχτούμε τελικά ότι η εμφάνιση του σέλαος, αλλά και η εκδήλωση των καιρικών φαινομένων εξαρτώνται και από τον ήλιο, έχουν δηλαδή κοινή γενεσιουργό αιτία, τότε εύλογο είναι να συσχετίζονται και μεταξύ τους.

Παρακάτω ακολουθεί η πρόγνωση του Διασtημικού καιρού πάνω από την χώρα μας , όπως γίνεται καθημερινά από το ΕΚΠΑ .

Τα στοιχεία δείχνουν οτι υπάρχει υποχώρηση της έντασης σε G1

Τέλος να σημειώσουμε ότι το σέλας δεν είναι προνόμιο μόνο του πλανήτη μας. Όλοι οι πλανήτες πού διαθέτουν μαγνητικό πεδίο και υφίστανται τον ηλιακό άνεμο ή βομβαρδίζονται με φορτισμένα σωματίδια άλλης προέλευσης, παρουσιάζουν ανάλογα φαινόμενα. Έτσι ο Δίας δεχόμενος βροχή σωματιδίων ηφαιστειακής προέλευσης από τον φυσικό του δορυφόρο Ιώ,  εμφανίζει φαινόμενο σέλαος.

TO ΣΕΛΑΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Στη λογοτεχνία, οι αναφορές στο σέλας είναι πολύ συχνές και το όνομά του εμπεριέχεται ακόμη στον τίτλο μυθιστορημάτων όπως, το Αστέρι του Βορρά του Philip Pullman που έχει τίτλο πρωτοτύπου Northern Lights και είναι το πρώτο μέρος της παγκοσμίως αναγνωρισμένης τριλογίας Dark Materials

Αλλά δεν είναι λίγοι και οι ποιητές που εμπνεύστηκαν και έγραψαν για το σέλας. Ο φημισμένος Σουηδός ποιητής και ψυχολόγος, Tomas Tranströmer (1931-2015), στη ‘Θαλασσινή Ιστορία’ του αναφέρεται σ’ αυτό.

Ένα από τα σημαντικότερα και μεγάλα σε έκταση ποιήματα της ρωσικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα είναι το ‘Δαίμονας’ του Μιχαήλ Λέρμοντοφ (Mikhail Yuryevich Lermontov, 1814-1841). Αυτό το ποίημα αποτέλεσε και αποτελεί σημείο σύγκρισης για τους συγχρόνους του  Λέρμοντοφ, αλλά και τους μεταγενέστερους ποιητές. Στο ‘Δαίμονας’, που είναι εμπνευσμένο απ’ την ομορφιά του Καυκάσου, ο Λέρμοντοφ περιγράφει τη μάχη του καλού με το κακό, τη μοναξιά, την αγάπη και την απώλεια χρησιμοποιώντας ως συμβολική έννοια το κυνήγι του βόρειου σέλαος.

Ενώ ο δικός μας ρομαντικός, Φαναριώτης ποιητής Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής γράφει στο ‘Άσμα πέμπτον’: «…Μετά τον ζόφον τον βαθύν και τας μακράς θυέλλας, Προς άρκτον υπεχάραξε, και η Αικατερίνα ως βόρειον ανέτειλεν εις την Σκυθίαν σέλας. Ως ήλιος προσμειδιών τα κλίματα εκείνα…»

Ο αγαπημένος μας ποιητής των θαλασσινών ταξιδιών, Νίκος Καββαδίας, στο ποίημα του ‘Καφάρ’ απ’ τη συλλογή Μαραμπού γράφει: «…Οι πόλοι γίνανε σε μας πολὺ γνωστοί, θαυμάσαμε πολλὲς φορὲς το Βόρειο Σέλας…»

Ακόμη, ο εισηγητής του σουρεαλισμού στην Ελλάδα, Ανδρέας Εμπειρίκος γράφει στο ποίημα του ‘Σέλας των αντηχήσεων’: «…Ο γαλαξίας μετουσιώνεται. Τρέφει τις νοσταλγίες του κ’ έπειτα σβήνει. Σαν φως που πια κουράστηκε να περιμένει… Μια νύχτα. Δυο νύχτες. Κ’ έπειτα φως μέσα στο μέγα πλήθος που κραυγάζει. Κάτω από τον θόλο της ηχούς ενός αιών».

Στην Ελλάδα, ένας από τους πρώτους στίχους που έρχεται στο μυαλό μας, είναι του Μανώλη Ρασούλη: «…Λάμπεις σαν το βόρειο σέλας…» που έγινε τραγούδι σε μουσική του Νίκου Ξυδάκη και το τραγούδησε ο Νίκος Παπάζογλου.

Και με αυτό θα κλείσουμε …

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Yπάρχει και μια αδιευκρίνιστη περίπτωση  που αναφέρεται σε έκδοση  της Ακαδημίας Αθηνών του 1932 μέσα στα “Βραχέα Χρονικά” του Σπύρου  Λάμπρου σε επιμέλεια Κ. Άμαντου , που δεν έχουμε ταυτοποιήσει με άλλη πηγή.  Γίνεται αναφορά για το έτος 1618  (αχιη)  όπου τον Οκτώβριο ” εφάνηκε  το μέγα σημάδι και φοβερό κατά ανατολάς και εφαίνετο πολλές ημέρες..Ωστε δεν ηξεύρει τίνας είντα τέλος νάχουνε ετούτα  τα σημάδια ”

Αν κάποιος αναγνώστης έχει βρεί αναφορά και σε σε άλλη πηγή για το συγκεκριμένο γεγονός , παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μου για να το βάλουμε στη σερά του.

————–

ΠΗΓΕΣ : AURORAE ΑND ARCHAEOMAGNETISM FROM THE 1 MILLENNIUM B.C. CHINA, GREECE AND ITALY:

A BRIEF OVERVIEW AND CRITICAL ASSESSMENt

Aitken, M.J. & Hawley, H.N. (1966) Magnetic dating – III: Further archaeomagnetic measurements in Britain.
Archaeometry. Vol. 9, pp. 187-197
Aitken, M.J. & Hawley, H.N. (1967) Archaeomagnetic measurements in Britain – IV. Archaeometry. Vol. 10,
pp. 129-136.
Aitken, M.J., Allsop, A.L., Bussell, G.D., Liritzis, Y. and Winter, M.B. (1989) Geomagnetic intensity measurements
using bricks from Greek churches of first and second millenia AD. Archaeometry. Vol. 31(1), pp. 77-87.

Aristotle. Thesaurus Linguae Graecae (TLG). Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Meteorologica Bekker
pages 342a; 342b.
Bagley, R. W., (1980) In Treasures from The Bronze Age of China, 17- 18. The Metropolitan Museum of Art, New
York.
GEOMAGIA50 data base http://geomagia.gfz-potsdam.de/index.php
Gussenhoven, M. S., Hardy, D. A., and Burke, W. J. (1981) DMSP/F2 electron observations of equator- ward
auroral boundaries and their relationship to magnetospheric electric fields. Journal of Geophysical
Research. Vol. 86(A2), pp. 768-778.
Hakamada, K. & Akasofu S.-I. (1981) A cause of solar wind speed variations observed at 1 A.U. Journal of
Geophysical Research. Volume 86, Issue A3, pp. 1290–1298.
Hannah, R. (2015) The roles of observational astronomy in ancient Greece. Scientific Culture. Vol. 1(2), pp. 4756

Visited 1,400 times, 1 visit(s) today
0Shares

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *