Το σύνολο των μετεωγραμμάτων που χρησιμοποιούν οι μετεωρολόγοι αναφέρονται σε πιθανολογική ερμηνεία προγνωστικών μετεωρολογικών παραμέτρων για συγκεκριμένες τοποθεσίες. Εμφανίζουν την χρονική εξέλιξη της κατανομής αρκετών μετεωρολογικών παραμέτρων με την μορφή διαγραμμάτων. Όλα τα πιθανολογικά μετεωγράμματα (ENS ) που εκδίδονται από το ECMWF δίνουν αρχικά ως πληροφορία την ακριβή θέση και τις συντεταγμένες του σημείου που αναφέρονται και χρησιμοποιούνται οι αναλύσεις HRES ή ENS (υψηλής ή πιθανολογικής ανάλυσης). Η υποενότητα «Επιλογή σημείων πλέγματος για μετεώγραμμα» εξηγεί τη μέθοδο παρεμβολής στα δεδομένα πρόβλεψης.
Ερμηνεία βασικών εργαλείων
Οι κατανομές πρόβλεψης εμφανίζονται χρησιμοποιώντας ένα κουτί με άκρες, που παρουσιάζονται οι ελάχιστες και οι μέγιστες τιμές . Πάνω στο κουτί αυτό απεικονίζεται η διάμεση τιμή (κοντή οριζόντια γραμμή), το 25ο και το 75ο εκατοστημόριο (σε κάθετο κουτί πάνω ή κάτω ) , καθώς και το 10ο και το 90ο εκατοστημόριο (με στενότερα κουτιά) και το ελάχιστο και μέγιστο(με κάθετες γραμμές). Το διάγραμμα που παρουσιάζεται με την μορφή του κουτιού χρησιμοποιείται στα μετεωγράμματα 10 και 15 ημερών από το ECMWF. Τα μετεωγράμματα αυτά είναι διαθέσιμα για:
1. Προγνώσεις διαρκείας 10 ημερών σε διαστήματα 6 ωρών για: την πρόγνωση του καιρού άλλων παραμέτρων (συνολική κάλυψη νεφών, άνεμο στα 10m, 6ωρα ύψη βροχοπτώσεων, θερμοκρασία στα 2m).
2. Εφαρμόζονται για προγνώσεις στα κύματα (απεικονίζοντας το σημαντικό ύψος κύματος, τη μέση κατεύθυνση κύματος, τη μέση περίοδος και τη δύναμη και κατανομή της κατεύθυνσης του ανέμου στο ύψος των 10 μέτρων). Εάν δεν υπάρχει κοντινό σημείο θαλάσσιου δικτύου, τα δεδομένα ανέμου σχεδιάζονται από το πλησιέστερο σημείο του χερσαίου δικτύου και τα διαγράμματα κύματος παραμένουν κενά.
3. Εκτεταμένο μετεώγραμμα διάρκειας 15 ημερών σε διαστήματα 24ωρου μόνο για καιρό, με μέση συνολική κάλυψη νεφών, σύνολο βροχόπτωσης 24 ωρών, μέση ένταση και κατανομή της κατεύθυνσης του ανέμου στα 10m, μέγιστη και ελάχιστη θερμοκρασία 2m).
Οι τιμές πρόβλεψης υψηλής ανάλυσης ( HRES ) εμφανίζονται ως μπλε γραμμή στο μετεώγραμμα. Αυτές οι τιμές εξάγονται από το μετεωρολογικό πεδίο HRES χρησιμοποιώντας τα σημεία πλέγματος HRES πλησιέστερα στη θέση του επιλεγμένου σημείου πλέγματος ENS και ρυθμίζονται ειδικά για το υψόμετρο. Το μετεώγραμμα 15 ημερών ENS εμφανίζει την κατανομή πιθανότητας για κάθε ημερολογιακή ημέρα από 00UTC έως 00UTC. Για προβλέψεις με χρόνο δεδομένων 12UTC, αποκλείονται οι πρώτες και οι τελευταίες 12 ώρες στην περίοδο πρόβλεψης και δημιουργούνται μόνο 14 (αντί για 15) ημερήσιες διανομές.
Μετεώγραμμα 10 ημερών ENS
Παρουσίαση Μετεωγράμματος μεσαίου εύρους 10 ημερών για την Αθήνα με δεδομένα HRES και ENS και με ώρα δεδομένων 00 UTC της 22 Ιουνίου 2022 ( σημερινά ) .
Τα προϊόντα HRES και ENS περιλαμβάνονται στο μετεώγραμμα συνόλου 10 ημερών και οι κόκκινοι αριθμοί πάνω από τον πίνακα υετού είναι η μεγαλύτερη τιμή του υετού που επιτυγχάνεται από οποιοδήποτε μέλος του τρεξίματος ENS. Οι ακραίες τιμές ENS δεν μπορούν να αγνοηθούν καθώς η εξέλιξη κάθε μέλους ENS θεωρείται ότι είναι ελεγμένη .
Οι θερμοκρασίες πρόβλεψης είναι στις 00UTC, 06UTC, 12UTC, 18UTC κάθε μέρας (ενώ τα μετεωγράμματα 15 ημερών δείχνουν τις προβλέψεις για τις μέγιστες και τις ελάχιστες θερμοκρασίες για κάθε ημέρα). Οι ώρες UTC χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στα μετεωγράμματα και τα μέγιστα ή ελάχιστα θα συμβούν ανάλογα με την τοπική ώρα του κάθε τόπου .
Υπάρχουν και άλλα εξειδικευμένα δεδομένα όπως η συνολική κάλυψη των νεφών στο μετεώγραμμα 10 ημερών το οποίο αποτελεί την στιγμιαία τιμή πρόβλεψης εκφρασμένη σε όγδοα του ουρανού που καλύπτονται από σύννεφα (octas) . Στο μετεώγραμμα 15 ημερών υπάρχει ο ημερήσιος μέσος όρος των τιμών πρόβλεψης ENS στις 06, 12, 18 και 24UTC. Όταν όλα τα μέλη έχουν συννεφιά τότε αυτό γράφεται με 0 (καθαρός ουρανός) ή συννεφιά με 8 όγδοα (συννεφιά) και δεν υπάρχει καθόλου γραμμή ή πλαίσιο αναφοράς . Όταν η πρόβλεψη είναι πολύ αβέβαιη και όλα τα ποσά των νεφών είναι λίγο πολύ πιθανά, τότε οι στήλες καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το εύρος από 0 έως 8 όγδοα , οι οποίες μπορεί να ερμηνευθούν λανθασμένα ως “συννεφιά “.Η συνολική βροχόπτωση στο μετεώγραμμα 10 ημερών μας δείχνει την η συσσωρευμένη βροχόπτωση για περιόδους 6 ωρών (00-06UTC, 06-12UTC, κ.λπ.). Στο μετεώγραμμα 15 ημερών η συσσωρευμένη βροχόπτωση αφορά το χρονικό διάστημα για 24 ώρες (00-24UTC). Στο μετεώγραμμα των 10 ημερών, οι τοποθεσίες του κουτιού και των επεκτάσεών του αναφέρονται στο τέλος της περιόδου των 6 ωρών.
Ένα παράδειγμα ( Η θερμοκρασία στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες )
Εφαρμόζοντας όσα έχουμε αναφέρει παραπάνω, παρατηρούμε ότι τo πρωινό τρέξιμο του μοντέλου για την Αθήνα προβλέπει για σήμερα (22/6) θερμοκρασίες της τάξεως των 37-38 βαθμών , ενώ για αύριο (23/6/2022) μας δίνει επικρατέστερη τιμή (στο 75%) τους 38 και οριακά τους 39 βαθμούς Κελσίου .Υπάρχουν και πιθανότητες για υψηλότερη τιμή (μόλις όμως στο 10%) . Τις τιμές αυτές τις προέβλεπαν ήδη εδώ και τρειίς ημέρες με μεγάλη ακρίβεια τα πιθανολογικά διαγράμματα. Για τις επόμενες ημέρες μπορείτε να διαπιστώσετε ότι δεν προβλέπονται θερμοκρασιακές “εκπλήξεις” με τις επικρατέστερες τιμές να βρίσκονται σε επίπεδα κανονικά και αναμενόμενα για την εποχή . Όσο περνάνε οι μέρες οι αποκλίσεις γίνονται μεγαλύτερες, με τις τιμές κατά κανόνα να απέχουν από τον μέσο όρο , κάτι προφανές και αναμενόμενο .
Κλείνοντας , σας υπενθυμίζουμε ότι η Μετεωρολογία έχει πλέον πάρα πολλά εργαλεία για να βελτιώσει τις προγνώσεις και ο μέσος πολίτης πολλές εναλλακτικές λύσεις για να ενημερωθεί έγκυρα για τον καιρό . Πηγές ενημέρωσης υπάρχουν πολλές και για παράδειγμα μια αυτές είναι η πλατφόρμα της Windy , η οποία ενσωματώνει όλα τα πλέουν διεθνή και αξιόπιστα μοντέλα πρόγνωσης. Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάμε τον σύγχρονο ρόλο του επαγγελματία μετεωρολόγου , ο οποίος καθημερινά βελτιώνει τα προγνωστικά εργαλεία και αξιολογεί κάθε προγνωστικό μοντέλο , ώστε να μπορέσει και σας ενημερώσει υπεύθυνα και έγκαιρα για την εξέλιξη του καιρού.
Θ.Ν.Κολυδάς