Ο παγετός των προβάτων (Schaapscheerderkou) είναι το μετεωρολογικό φαινόμενο της απότομης πτώσης της θερμοκρασίας που σημειώνεται στην κεντρική Ευρώπη, κυρίως στην Γερμανία και τις Κάτω Χώρες τον Ιούνιο, από τις 4 ως τις 20, και ειδικότερα γύρω στις 11 Ιουνίου.
Το καιρικό φαινόμενο πήρε το όνομά του από το εποχιακό κούρεμα των προβάτων, που συμπίπτει με το φαινόμενο αυτό. Αποτέλεσμα είναι ότι οι βοσκοί περιμένουν να περάσει αυτό το κύμα ψύχους για να ξαναζεστάνει ο καιρός και να κουρέψουν τα ζωντανά χωρίς αυτά να κινδυνεύουν να πάθουν ψύξη. Χθες το βράδυ είχαμε αρκετά κρύο καιρό στα Βόρεια τμήματα της Ολλανδίας .
Οι ψυχρές περίοδοι μπορεί να εμφανιστούν ιδιαίτερα μεταξύ 5-20 Ιουνίου. Την περίοδο αυτή έχει συχνά συννεφιά και σχετικά κρύο και μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και νυχτερινός παγετός.
Η μετεωρολογική εξήγηση του φαινομένου οφείλεται στην άνιση θέρμανση των ηπειρωτικών και θαλάσσιων αερίων μαζών. Μετά την πάροδο των “παγερών αγίων” η ξηρά αρχίζει να θερμαίνεται γρήγορα από την αυξανόμενη ηλιακή ακτινοβολία, ενώ η θάλασσα συνεχίζει να παραμένει κρύα. Λόγω των βαρομετρικών χαμηλών που κατέρχονται αυτή την περίοδο , τα ψυχρά και υγρά κύματα του αέρα ρέουν από βορειοδυτική Ευρώπη προς τα νοτιοανατολικά και επιφέρουν πτώση θερμοκρασίας κατά πέντε ως δέκα βαθμούς.
Σημειώνεται ότι η περίοδος των “παγερών Αγίων” ορίζεται μεταξύ 11 και 15 Μαΐου, όπου κλιματολογικά παρουσιάζεται και τότε απότομη πτώση των θερμοκρασιών, ενώ μετά το πέρασμα της 15ης Μαΐου ο καιρός σταθεροποιείται και έρχεται η Άνοιξη. Η ετυμολογία του όρου προέρχεται από τους αγίους μάρτυρες της εκκλησίας που τιμούνται τις ημέρες αυτές, τους άγιους Μαμέρτους, Παγκράτσιους, Σερβάτσιους, Βονιφάτσιους, και την Αγία Σοφία, την παγερή
Οι κουρευτές των προβάτων εκμεταλλεύονταν τον δροσερό καιρό για να κουρέψουν τα πρόβατά τους. Ο δροσερός συννεφιασμένος καιρός ανέκαθεν αυτή την περίοδο ήταν ευχάριστος για ανθρώπους και ζώα. Λόγω των συχνά μεγάλων ποσοτήτων βροχοπτώσεων και του βορειοδυτικού ανέμου, αναφέρεται αυτός και ως «βορειοδυτικός μουσώνας». Ο καλοκαιρινός καιρός τον Ιούνιο σπάνια διαρκεί όλο τον μήνα. Συνήθως ο άνεμος στρέφεται από τον νοτιά προς τον βορειοδυτικό μετά τις πρώτες καλοκαιρινές μέρες. Η θάλασσα είναι τότε σχετικά κρύα, ενώ η θέρμανση της ηπειρωτικής χώρας δημιουργεί μια ανοδική κίνηση αέρα που δημιουργεί μια περιοχή χαμηλής πίεσης πάνω από την Κεντρική Ευρώπη.
Μια άλλη κρύα περίοδος με βροχή συμβαίνει στις αρχές Ιουλίου και συνδέεται με την Ημέρα των Επτά Αδελφών (10 Ιουλίου) όπου στις Ολλανδικές παροιμίες αναφέρεται «Αν βρέχει την Ημέρα των Επτά Αδελφών, τότε μπορεί να βρέξει για άλλες επτά εβδομάδες». Η ημέρα ταιριάζει λαογραφικά και με την ημέρα της μαρμότας στην Αμερική Πριν από την εισαγωγή του Γρηγοριανού ημερολογίου, αυτή η περίοδος έπεφτε γύρω από την Ημέρα του Κοιτώνα (27 Ιουνίου).
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ
Το 251 ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Δέκιος ( Γάιος Μέσσιος Κουίντος Τραϊανός Δέκιος Αύγουστος) δίωξε με μεγάλη μανία τους Χριστιανούς Στην Έφεσο, οι επτά αδελφοί Μαξιμιλιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος (ή Ιωάννης), Κωνσταντίνος και Εξακουστοδιανός υπό τον φόβο των διώξεων αποφάσισαν να κρυφτούν σε μια σπηλιά αφού μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς. Αλλά αυτό δεν τους βοήθησε: Ο σκληρός Δέκιος σφράγισε το σπήλαιο και έκλεισε μέσα τους αδελφούς . Τα αδέρφια προσευχήθηκαν στο Θεό κατά την διάρκεια της νύχτας και παρακάλεσαν τον Θεό να πεθάνουν για να μην πέσουν στα χέρια των διωκτών τους. Ο Θεός εισάκουσε τη δέηση τους και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν. Ο βασιλιάς διέταξε να φραγεί με μία μεγάλη πέτρα η είσοδος της σπηλιάς.
Μετά από 194 χρόνια (περί το 446 μ.Χ.), επί Θεοδοσίου του Μικρού, έκανε την εμφάνισή της στην Έφεσο κάποια αίρεση που δίδασκε κατά της ανάστασης νεκρών. Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου αγόρασε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου , γεγονός ανεξήγητο. Ανέκριναν το παιδί, που ήταν ο Iάμβλιχος και τους οδήγησε στη σπηλιά και βρήκαν ζωντανά τα επτά αδέλφια . Ήταν θαύμα Θεού που αποδείκνυε το αληθές της Αναστάσεως των νεκρών.
Προς τιμή τους, η 27η Ιουνίου ονομάστηκε Ημέρα του Κοιτώνα για τη Δύση , ενώ στην Ορθόδοξη Εκκλησία οι Άγιοι Επτά Παίδες εν Εφέσω τιμώνται στις 4 Αυγούστου .
Πηγή : Wikipedia, Hans van Boven, www.pentapostagma.gr