Θα διατηρηθούν και το επόμενο τριήμερο υψηλές οι συγκεντρώσεις σκόνης από την Αφρική, με το μέγιστο να σημειώνεται από την Πέμpτη το μεσημέρι έως και το απόγευμα της Παρασκευής.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Όπως έχουμε πολλές φορές σημειώσει η νοτιοδυτική ροή των κατώτερων, αλλά και των ανώτερων ανέμων έχει καθοριστικό ρόλο για την πορεία της σκόνης που παρατηρήσαμε στο προηγούμενο βίντεο. Ο υποτροπικός αεροχείμαρρος είναι ο οδηγός,, αυτός που ουσιαστικά πηδαλιουχεί τα συστήματα να κινηθούν προς την περιοχή μας.
Η πρώτη αναφορά για «ματωμένη» βροχή, στον ελληνικό χώρο, αποδίδεται στον Όμηρο. Το χρώμα της αυτό οφείλεται στη σύσταση της σκόνης της Σαχάρα. Βέβαια ο Όμηρος δεν ήταν δυνατό να καταλάβει ότι η βροχή αυτή οφείλεται στη μεταφορά σκόνης της ερήμου, συνεπώς κάνει λόγω στην Ηλιάδα για «ματωμένες» σταγόνες που έριξε ο Δίας για να εκδικηθεί το θάνατο του γιού του Σαρπηδόνα, από τον Πάτροκλο.
Ωστόσο, η πρώτη επιστημονική περιγραφή μεταφοράς μεγάλης κλίμακας σκόνης από τη Σαχάρα ήταν αυτή του Wendelin ΤΟ 1646 ενω αργότερα ο Ehreberg το 1871 κατάγραψε 340 επεισόδια μεταφοράς σκόνης πάνω από την Ευρώπη και την Β. Αφρική που συνέβησαν πριν το 1847.Μια πρώιμη ανάλυση των επεισοδίων μεταφοράς σκόνης από τη Σαχάρα τα έτη 1782 – 1898 έδειξε ότι η μεταφορά γινόταν συχνότερα τα έτη εκείνα που η Σαχάρα ήταν ξηρότερη. Ο χαρακτηρισμός των ξηρών ετών της Σαχάρα γινόταν με το δείκτη Bruckners. Υπάρχει δηλαδή συσχέτιση του κλίματος και των επεισοδίων μεταφοράς σκόνης εδώ και τουλάχιστο ένα αιώνα.
Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΚΟΝΗΣ
Η μεγαλύτερη ανάλυση επεισοδίου μεταφοράς σκόνης στην Ευρώπη έγινε τον Μάρτιο του 1901. Η επεξεργασία και καταγραφή του γεγονότος πραγματοποιήθηκε από τους Hellmann και Meinardus . Η μετεωρολογική ανάλυση και οι οπισθοτροχιές έγιναν στο επίπεδο της θάλασσας και για τα 2500m οπότε φάνηκε καθαρά η πορεία του σύννεφου σκόνης από τη Σαχάρα προς την κεντρική Ευρώπη.
Οι Hellmann και Meinardus αναφέρουν ότι στις 11 Μαρτίου, ένα μέρος του σύννεφου σκόνης έφτασε στην ανώτερη ατμόσφαιρα, 1 με 2km πάνω από το επίπεδο όπου σχηματίζεται βροχή. Τρεις μέρες αργότερα, κατέβηκε αρκετά χαμηλά ώστε να αποπλυθεί από την βροχόπτωση στις 15 Μαρτίου (Krebs 1903). Τα δεδομένα για την εναπόθεση σκόνης κατά τη μεταφορά του 1901 ελήφθησαν από διάφορες περιοχές στην Ευρώπη. Οι τιμές των μετρήσεων της εναπόθεσης είχαν εύρος από 1 – 11g/m2. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η γεωγραφική κατανομή της εναπόθεσης στον Ευρωπαϊκό χώρο. Οι τιμές εναπόθεσης ήταν μεγαλύτερες στα νότια με σταδιακή μείωση προς τα βόρεια.
Οι Hellmann και Meinardus υπολόγισαν ότι 440.000km2 της Ευρώπης ήταν καλυμμένα από σύννεφο σκόνης ενώ στην επιφάνεια της γης κατέληξαν 1.8 Tg ( 1,8 εκατομμύρια μετρικοί τονοι) ( 1 teragram = 1 x 10^9 kg ή 1 million metric tons )
Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΗΓΗ ΣΚΟΝΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Η μεγαλύτερη πηγή σκόνης στον κόσμο είναι η κοιλότητα Bodilee στο Τσάντ, η οποία βρίσκεται μεταξύ της διαρκώς συρρικνούμενης λίμνης Τσαντ (σήμερα στο 1/20 του μεγέθους που είχε το 1960) και της Σαχάρας. Από την κοιλότητα απελευθερώνονται 1.270 εκατομμύρια τόνοι σκόνης το χρόνο, 10 φορές περισσότερη από όταν άρχισαν οι μετρήσεις το 1947. Συνολικά υπολογίζεται ότι παγκοσμίως η σκόνη που κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα φτάνει τα 2-3 δισεκατομμύρια τόνους το χρόνο.
Η κατάσταση επιδεινώνεται με την αποψίλωση των δασών και τη θέρμανση του πλανήτη που επιφέρουν τις κλιματικές αλλαγές, με αποτέλεσμα τη μείωση των βροχών σε πολλές περιοχές του πλανήτη.
Ο μηχανισμός μεταφοράς της σκόνης από τις ερήμους της Αφρικής προς την Ελλάδα σχετίζεται καθαρά με τις μετεωρολογικές συνθήκες. Κυρίως την άνοιξη αναπτύσσονται συγκεκριμένα κυκλωνικά συστήματα στη βόρειο Αφρική (κυκλώνες Σαράφ – Sharav), τα οποία δρουν ως «ανεμιστήρες» πάνω από τις ερήμους, σηκώνουν τη σκόνη και την εκσφενδονίζουν με δύναμη προς τον βορρά. Στην Ελλάδα αντιλαμβανόμαστε το φαινόμενο όταν έχουμε νοτιάδες. Καθώς από την άνοιξη προχωράμε προς το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, η δράση των συστημάτων μετατοπίζεται προς τη βορειοδυτική Αφρική επηρεάζοντας περισσότερο τη δυτική Μεσόγειο – Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία. Κύριες πηγές της μεταφερόμενης σκόνης αποτελούν οι έρημοι Σαχάρα και Σαχέλ, έρημοι στο κεντρικό Τσαντ, αλλά και γενικότερα ερημοποιημένες περιοχές στη βόρειο Αφρική. Όταν η σκόνη μιας περιοχής είναι εμπλουτισμένη σε συγκεκριμένα οξείδια του σιδήρου π.χ. αιματίτης, τότε έχει ένα έντονο κόκκινο χρώμα.
Η ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΚΟΝΗΣ
Κυρίαρχα χημικά συστατικά αποτελούν τα SiO2, Al2O3, και CaO. Οι συγκεντρώσεις των δύο αυτών στοιχείων είναι παρόμοια με αυτή που συναντούμε στα βραχώδη εδάφη. Η κυριαρχία του SiO2, δείχνει τη σημασία του χαλαζία στην αιωρούμενη σκόνη. Αξιοσημείωτες είναι και οι ποσοτικές συγκεντρώσεις των υπολοίπων στοιχείων Οι καταιγίδες σκόνης μεταφέρουν και αξιόλογες ποσότητες οργανικού υλικού, αφού πολλά νεκρά κύτταρα φυτικών οργανισμών (φύλλα, σπόροι κλπ) έχουν μικρή πυκνότητα, και ακόμη και με μέτριες ταχύτητες του ανέμου παρασύρονται σε μεγάλες αποστάσεις