Οι εκρήξεις υποθαλάσσιων ηφαιστείων μπορούν να σχηματίσουν νέα νησιά αλλά και να καταστρέψουν αυτά που ήδη υπάρχουν . Το υλικό από το οποίο αποτελείται το κάθε νεοσύστατο νησί καθορίζει αν είναι βραχύβιο ή αν μπορεί να επιβιώσει. Τα ηφαιστειακά νησιά που διαρκούν περισσότερο μπορεί να είναι πολύτιμα για τους επιστήμονες να μελετήσουν τον αποικισμό της παρθένας γης από φυτά και ζώα. Το πιο διάσημο ηφαιστειακό νησί που σχηματίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες είναι το Surtsey, το οποίο εμφανίστηκε της ακτής της Ισλανδίας το 1963. Άλλα νεοσύστατα ηφαιστειακά νησιά, τα οποία επέζησαν από τη διάβρωση των κυμάτων του ωκεανού μέχρι σήμερα, είναι για παράδειγμα οι Nishinoshima και Niijima (που σχηματίστηκαν το 1974 και το 2015 περίπου 1000 km νότια του Τόκιο) καθώς και το Zubair (που σχηματίστηκε το 2013 στις ακτές της Υεμένης).
Στα τέλη του 2014/αρχές του 2015, μια έκρηξη σχημάτισε ένα νέο νησί, το Hunga Tonga-Hunga Ha’apai, το οποίο συνέδεε δύο παλαιότερα νησιά της Τόνγκα .
Κατά την πρόσφατη έκρηξη το ηφαιστειογενές νησί Hunga Tonga ισοπεδώθηκε μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Hunga Tonga–Hunga Haʻapai το Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2022. Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-1 κατέγραψε τις διαφορές
🔴 At 17:08 UTC yesterday, #Copernicus #Sentinel1 🇪🇺🛰️captured the 1⃣st image of #HungaTonga 🌋after the destructive eruption
The volcanic island is almost completely wiped out
⬇️ Comparison before (3 Jan.) / after (image of 15 Jan., ~12 hours after the eruption)#Tonga pic.twitter.com/KA98HTQCBz
— Copernicus EU (@CopernicusEU) January 16, 2022
Νεοσύστατα νησιά που επιβιώνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούν να επεκτείνουν τα υπεράκτια εδαφικά δικαιώματα μιας χώρας. Η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας επιτρέπει στις χώρες να διεκδικούν δικαιώματα για τη ναυτιλία, την εξόρυξη αλλά και την εκμετάλλευση έως και 200 ναυτικών μίλια (περίπου 370 χλμ.) από τις ακτές τους. Ένα τέτοιο πρόσφατα διεκδικημένο νησί της ακτής μιας χώρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για μια νέα υπεράκτια εδαφική διεκδίκηση.
Αυτό είναι το χαρακτηριστικό των νησιών αυτών στην περιοχή αυτή, όπου ένα άλλο νησί εξαφανίστηκε από τον χάρτη το 2019 . Αυτό είναι “το γραφτό τους ” καθώς άλλα ηφαιστειακά νησιά επιβιώνουν μόνο μερικούς μήνες ή χρόνια στην περιοχή τους και κατόπιν ανακτώνται ξανά από τον ωκεανό. Παραδείγματα είναι το Kuwae (Βανουάτου, τελευταία έκρηξη το 1974), Fukutoku-Okanoba (έκρηξη τελευταία το 1986 στις ακτές της Ιαπωνίας), Kavachi (Νησιά Σολομώντα, τελευταία έκρηξη το 2003), Metis Shoal και Home Reef (Νησιά Τόνγκα, τελευταία έκρηξη το 1995 και το 2006) καθώς και το New Late’iki (Νησιά Τόνγκα). Τελευταίο νησί και πρώτο toy 2022 που εξαφανίστηκε είναι για φέτος το Hunga Tonga
Πηγές : Smithsonian Institution, Nature ” The short life of the volcanic island New Late’iki (Tonga) analyzed by multi‑sensor remote sensing data” Simon Plank