Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας είναι σε όλους μας γνωστή και αποτελεί ένα από τα διασημότερα παραδείγματα της πολεμικής εκμετάλλευσης του ανέμου. Σε όλες τις εξερευνήσεις ή τις εκστρατείες των λαών, ο παράγοντας καιρός και ειδικά ο άνεμος,άλλοτε ήταν σύμμαχος και άλλοτε εχθρός. Αυτοί που γνώριζαν τις καιρικές συνθήκες κάθε τόπου ή τα θαλάσσια ρεύματα και τους ανέμους , τα εκμεταλλεύονταν όχι μόνο για εμπορικά ταξίδια αλλά και για αμυντικές ή επιθετικές επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια ο παράγοντας καιρός πολλές φορές έδρασε ως «πολεμική» μηχανή και άλλαξε την Ιστορία.
Ο Ξέρξης με τα πολυάριθμα πελώρια και δυσκίνητα πλοία, αποκλείει τον ολιγάριθμο αθηναϊκό στόλο του Θεμιστοκλή στα στενά της Σαλαμίνας. Τριακόσιες εβδομήντα οκτώ τριήρεις, εναντίον χιλίων διακοσίων περίπου περσικών πλοίων. Οι Έλληνες πλοίαρχοι ήθελαν να αποτραβηχτούν στον Αργολικό κόλπο φοβούμενοι την ισχύ του Ξέρξη, αλλά ο Θεμιστοκλής τους έπεισε να παραμείνουν στη θέση που τους όρισε. Ταυτόχρονα, όμως, επιδεικνύοντας ευφυΐα στον ψυχολογικό πόλεμο και την αντικατασκοπεία, φρόντισε να είναι ενήμερος ο Ξέρξης στο ότι οι Έλληνες ένιωθαν ανασφάλεια και διαφωνούσαν μεταξύ τους, με σκοπό να τον παγιδέψει.
Ο Θεμιστοκλής γνώριζε τα χαρακτηριστικά των «ετησίων» ανέμων αλλά και της θαλάσσιας αύρας, της καλούμενης υπό των αρχαίων ωρυθίας. Ο Αισχύλος γράφει ότι το πρωινό της ναυμαχίας είχε ηλιοφάνεια και με τη μαρτυρία αυτή αποκλείεται άλλος τύπος καιρού πλην εκείνου της θαλάσσιας αύρας και του ετησία – του μελτεμιού δηλαδή – που παρατηρούνται με αίθριο ουρανό. Από την άλλη, είναι βέβαιο ότι υπήρχε άνεμος, γιατί ο Ηρόδοτος σημειώνει ότι ο Κορίνθιος Αδείμαντος στον πανικό του σήκωσε πανιά κι έφυγε βιαστικά.
Τη μέρα της ναυμαχίας, όπου αρχικά τίποτα δεν κουνιόταν, ο Θεμιστοκλής στέλνει μερικά πλοία να παρενοχλήσουν την εμπροσθοφυλακή του περσικού στόλου από τους όρμους της Σαλαμίνας όπου κρυβόταν και ο Ξέρξης πέφτει στην παγίδα. Στέλνει τα πλοία του από τα βόρεια του πορθμού για να αποκόψουν τις δυνάμεις των Ελλήνων και από τα νότια ταυτόχρονα, κινήθηκε πιστεύοντας ότι θα παγίδευε τον αθηναϊκό στόλο ανάμεσα στην περσική μέγγενη. Και μέσα στο στενό γίνεται αυτό που σχεδίασε και περίμενε ο Θεμιστοκλής.
Φύλλο 7 – Σαλαμίνα) Χάρτα της Ελλάδος εν η περιέχονται αι νήσοι αυτής και μέρος των εις την Ευρώπην και Μικράν Ασίαν πολυαρίθμων αποικιών αυτής …: Νυν το πρώτον εκδοθείσα παρά του Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού, 1797
Κατά το μεσημέρι ο περίφημος “ετήσιος” άνεμος, το μελτέμι όπως το λέμε σήμερα, ήρθε και φύσηξε τόσο δυνατά που οι Πέρσες καταλείφθηκαν εξ απήνης. Τα πελώρια και δυσκίνητα πλοία των Περσών αδυνατούσαν να κάνουν μανούβρες λόγω της στενότητας του θαλάσσιου πορθμού και οι μικρές κι ευλύγιστες τριήρεις από τους δυτικούς όρμους της Σαλαμίνας τα εμβόλιζαν συνεχώς, με αποτέλεσμα οι επίδοξοι κατακτητές να παγιδευτούν ανάμεσα στα ναυάγια που δημιουργούνταν. Έτσι, από τα 1.207 περσικά πλοία – σήμερα οι περισσότερο ιστορικοί θεωρούν ότι ήταν 600-800 χάθηκαν 200, καθώς και μεγάλος αριθμός πολεμιστών, πολλοί από τους οποίους πνίγηκαν στη θάλασσα καθώς δεν γνώριζαν κολύμπι, ενώ από τις 378 τριήρεις οι Έλληνες έχασαν τις 40. Δείτε την εξέλιξη της Ναυμαχίας στο παρακάτω εξαιρετικό Video
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Η ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΣ ΤΟΥ ΣΕΦΕΡΗ
|
… Σαλαμῖνα τε τᾶς νῦν ματρόπολις τῶνδ’ αἰτία στεναγμῶν. ΠΕΡΣΑΙ
|
| Κάποτε ο ήλιος του μεσημεριού, κάποτε φούχτες η ψιλή βροχή και τ’ ακρογιάλι γεμάτο θρύψαλα παλιά πιθάρια.Ασήμαντες οι κολόνες· μονάχα ο Άγιος Επιφάνιος δείχνοντας μουντά, χωνεμένη τη δύναμη της πολύχρυσης αυτοκρατορίας.
Τα νέα κορμιά περάσαν απ εδώ, τα ερωτεμένα·παλμοί στους κόλπους, ρόδινα κοχύλια και τα σφυρά τρέχοντας άφοβα πάνω στο νερόκι αγκάλες ανοιχτές για το ζευγάρωμα του πόθου. Κύριος επί υδάτων πολλών,πάνω σ’ αυτό το πέρασμα. Τότες άκουσα βήματα στα χαλίκια.Δεν είδα πρόσωπα· σα γύρισα είχαν φύγει.Όμως βαριά η φωνή σαν το περπάτημα καματερού,έμεινε εκεί στις φλέβες τ’ ουρανού στο κύλισμα της θάλασσας μέσα στα βότσαλα πάλι και πάλι: «Η γης δεν έχει κρικέλιαγια να την πάρουν στον ώμο και να φύγουν μήτε μπορούν, όσο κι αν είναι διψασμένοι να γλυκάνουν το πέλαγο με νερό μισό δράμι.20Και τούτα τα κορμιά πλασμένα από ένα χώμα που δεν ξέρουν, έχουν ψυχές. Μαζεύουν σύνεργα για να τις αλλάξουν, δε θα μπορέσουν· μόνο θα τις ξεκάμουν25αν ξεγίνουνται οι ψυχές. Δεν αργεί να καρπίσει τ’ αστάχυ δε χρειάζεται μακρύ καιρό για να φουσκώσει της πίκρας το προζύμι, δε χρειάζεται μακρύ καιρό το κακό για να σηκώσει το κεφάλι, κι ο άρρωστος νους που αδειάζει δε χρειάζεται μακρύ καιρό για να γεμίσει με την τρέλα, νῆσός τις ἔστι…». Φίλοι του άλλου πολέμου, σ’ αυτή την έρημη συννεφιασμένη ακρογιαλιά σας συλλογίζομαι καθώς γυρίζει η μέρα—Εκείνοι που έπεσαν πολεμώντας κι εκείνοι που έπεσαν χρόνια μετά τη μάχη· εκείνοι που είδαν την αυγή μέσ’ απ’ την πάχνη του θανάτου, μες στην άγρια μοναξιά κάτω από τ’ άστρα, νιώσανε πάνω τους μαβιά μεγάλα τα μάτια της ολόκληρης καταστροφής ·κι ακόμη εκείνοι που προσεύχουνταν όταν το φλογισμένο ατσάλι πριόνιζε τα καράβια: «Κύριε, βόηθα να θυμόμαστε πώς έγινε τούτο το φονικό· την αρπαγή το δόλο την ιδιοτέλεια, το στέγνωμα της αγάπης· Κύριε, βόηθα να τα ξεριζώσουμε…». * —Τώρα καλύτερα να λησμονήσουμε πάνω σε τούτα τα χαλίκια·δε φελά να μιλάμε·τη γνώμη των δυνατών ποιός θα μπορέσει να τη γυρίσει;ποιός θα μπορέσει ν’ ακουστεί;Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά των άλλων. —Ναι· όμως ο μαντατοφόρος τρέχεικι όσο μακρύς κι αν είναι ο δρόμος του, θα φέρεισ’ αυτούς που γύρευαν ν’ αλυσοδέσουν τον Ελλήσποντοτο φοβερό μήνυμα της Σαλαμίνας. Φωνή Κυρίου επί των υδάτων. Νῆσός τις ἔστι. Σαλαμίνα, Κύπρος, Νοέμβρης 1953
|
Το ποίημα «Σαλαμίνα της Kύπρος», συνάπτεται με την περιπέτεια του ελληνισμού και με την ιστορική του δοκιμασία, αναπτύσσει τους άξονες μιας ποίησης πολιτικής. Πρόκειται, λοιπόν, για ποίημα πολιτικό, που καταγράφει και συγχρόνως αναμετριέται με τη σύγχρονη ιστορία του ελληνισμού. Γι’ αυτό θα μπορούσαμε να φωτίσουμε και να προβάλουμε συστηματικά αυτή την ιστορική και πολιτική του διάσταση, αξιοποιώντας όλο το σχετικό υλικό από τις σημειώσεις στην έκδοση των Ποιημάτων του Σεφέρη, τις σημειώσεις στα ημερολόγιά του, με ιδιαίτερη αναφορά στο Mέρες ς΄, όπως και άλλο σχετικό υλικό από την κυπριακή αλληλογραφία του