Τα κύματα Rossby και οι μεγάλες εναλλαγές του φετινού ανοιξιάτικου καιρού στην Ευρώπη

Εχουμε πολλές φορές αναφερθεί στη ροή της ανώτερης ατμόσφαιρας, η οποία γίνεται με τα μεγάλου μήκους κύματα που καλύπτουν όλο τον Πλανήτη, τα οποία ονομάζονται κύματα Rossby . Αυτά τα κύματα δημιουργούνται λόγω του ανομοιόμορφα θερμαινόμενου και “σφαιρικού” περιστρεφόμενου πλανήτη μας. Συνήθως,  κάθε χρονική στιγμή υπάρχουν 4-6 από αυτά, τα οποία έχουν μήκη κύματος τα 4000-8000 km και κάνουν τον γύρο της Γής. Είναι στάσιμα ή κινούνται πολύ αργά ανατολικά ή δυτικά και επιδρούν διαφορετικά στον καιρό με τις εξάρσεις ή τις υφέσεις που παρουσιάζουν . Θα δούμε παρακάτω πόσο διαφορετικά επιδρά ένα κύμα αν βρεθεί λίγες μοίρες ανατολικότερα ή δυτικότερα , λίγο βορειότερα ή νοτιότερα,  απ ‘ ότι συνήθως

Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.

YouTube privacy policy

If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.

Accept YouTube Content

Πρώτο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τελευταία ημέρα του Μαρτίου 2021, όπου οι περισσότεροι από τους μισούς μετεωρολογικούς σταθμούς της Meteo-France κατέγραψαν ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών στη Γαλλία. ( ορισμένοι από αυτούς τους σταθμούς λειτουργούν πάνω από έναν αιώνα) .  Ο κύριος λόγος για τον καύσωνα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3 ημερών του Μαρτίου και της 1ης Απριλίου 2021, ήταν τα αυτά τα πολύ ενεργά πλανητικά ατμοσφαιρικά κύματα  που -όπως αναφέραμε- ονομάζονται «κύματα Rossby» και εμφανίζονται στους χάρτες που ακολουθούν, με μαύρα περιγράμματα .

Αυτά τα κύματα εμφανίζονται ως τελικό αποτέλεσμα της περιστροφής της Γης και της διαφορετικής θέρμανσης μεταξύ της Αρκτικής και του Ισημερινού, η οποία μεγιστοποιείται την άνοιξη. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αποδυνάμωση του Polar Vortex πάνω από τον Βόρειο Πόλο , η οποία συνδέεται επίσης με αυτό το ιδιαίτερα “κυματιστό μοτίβο”  των κυμάτων Rossby .

Μπορεί να φαίνεται παράδοξο να συμβαίνει κάτι τέτοιο , όταν αναφερόμαστε σε γενικές γραμμές για υπερθέρμανση του πλανήτη, ενω από την άλλη μεριά διαπιστώνουμε ψύξη . Γεγονός είναι οτι έχει αυξηθεί η συχνότητα και η ένταση των ψυχρών περιόδων στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη , κάτι το οποίο χρήζει ιδιαίτερης έρευνας.

Αυτό που συνέβη στη συνέχεια αποτελεί το δεύτερο παράδειγμα , καθώς είχαμε διαφορετική ροή ενός κύματος Rossby. Δεν μας παραξενεύει το γεγονός καθώς πάντοτε ένα ακραίο κύμα θερμότητας συνδέεται άμεσα και με μια ακραία κρύα περίοδο στα ανάντη της περιοχής,  στο Βόρειο Ημισφαίριο. Να φανταστούμε οτι τα κύματα αυτά συμπεριφέρονται όπως μια  χορδή η οποία πάλλεται σε διαφορετικές φάσεις.    Έτσι, μετά το γεγονός όπου οι θερμοκρασίες στη Γαλλία έφτασαν τους 30ºC στις 31 Μαρτίου 2021, στα μέσα του Ατλαντικού οι θερμοκρασίες αργότερα έπεσαν “δραματικά ” και έφτασαν στις  χαμηλότερες τιμές του περασμένου αιώνα. Παράλληλα η Ανατολική Ευρώπη βίωσε μια από τις πιο κρύες περιόδους θερμοκρασιών των τελευταίων δεκαετιών για τον μήνα Μάρτιο. 

Αυτό το μοτίβο συνέβη την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, με την πολύ κρύα περίοδο για τη Δυτική Ευρώπη από την Παρασκευή 2 έως την Τρίτη 6 Απριλίου 2021, όπου οι θερμοκρασίες στη Γαλλία έπεσαν περισσότερο από 25ºC ! Από την άλλη μεριά  πολύ θερμές μάζες αέρα έφτασαν στη Γροιλανδία. Είχαμε δηλαδή και μετατόπιση του κύματος σε βορειότερα γεωγραφικά πολάτη. Η κατάσταση που διαμορφώθηκε ήταν το χειρότερο σενάριο για τον γεωργικό τομέα, δεδομένου ότι τα δέντρα είχαν ήδη ανθίσει.  Το πρόβλημα του κρύου καιρού δεν το αντιμετώπισε μόνο η Γαλλία αλλά και άλλες γειτονικές χώρες , όπως η Ελβετία Γερμανία Πολωνία και Τσεχία , ενω στην Αγγλία μέχρι στιγμής καταγράφεται ο 16ος πιο κρύος Απρίλιος από τα 1659. Το πρόβλημα με τους παγετούς επηρέασε και τη χώρα μας , αλλά θα γράψουμε άλλο άρθρο γιαυτό.

Καταλήγοντας πρέπει να επισημάνουμε οτι για να κατανοήσουμε πλήρως την συμπεριφορά της ατμόσφαιρας είναι απαραίτητο να διερευνήσουμε περαιτέρω τα μεγάλα αυτά πλανητικά κύματα και την πολύπλοκη συμπεριφορά τους. Δεν μπορούμε να μιλάμε αόριστα για κλιματική αλλαγή αν δεν έχουμε διερευνήσει αυτούς τους μεγάλους κυματισμούς . Για να καταλάβετε πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν φέρνουμε ως παράδειγμα την οροσειρά Dhaulagiri των Ιμαλαίων στο κεντρικό Νεπάλ. Η οροσειρά αυτή είναι μια βασική πηγή τέτοιων πλανητικών ατμοσφαιρικών κυμάτων , τα οποία  θερμαίνουν την στρατόσφαιρα και προκαλούν πολλές επιδράσεις στον Παγκόσμιο καιρό και το κλίμα .  Ειδικά σε χρονιές που αυτά τα πλανητικά ατμοσφαιρικά κύματα στο βόρειο ημισφαίριο είναι αδύνατα, μπορεί να διαμορφωθεί ακόμη και τρύπα του όζοντος πάνω από την Αρκτική.

Η έρευνα και η επιστήμη έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους .

Πηγή  :https://www.data4risk.com/