Με πολύ χαμηλά ποσά βροχόπτωσης έχει κυλήσει ο φετινός Νοέμβριος σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα , αλλά και σε μεγάλο μέρος της Κεντρικής . Ο ισχυρός αντικυκλώνας που υπήρχε στο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα Βόρεια Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, εμπόδιζε τα συστήματα του Ατλαντικού και της Δυτικής Ευρώπης να μας επηρεάσουν. Βέβαια κάποια συστήματα που δημιουργήθηκαν στις ακτές της Αφρικής κατάφεραν να κινηθούν ανατολικά πέρασαν νότια και προκάλεσαν μεγάλα ύψη βροχής στη Κρήτη. Αντίθετα κάποιες ψυχρές εισβολές από την Ανατολική Ευρώπη έδωσαν κατά κανόνα ασθενείς βροχές από το ύψος της Θεσσαλίας και νοτιότερα , δηλαδή τις περιοχές που επηρεάζει το “ο καιρός του βορείου ρεύματος”. Ο χάρτης που ακολουθεί αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της κατάστασης που επικρατούσε και ο οποίος αναφέρεται στη σημερινή ημέρα 24 Νοεμβρίου 2020 καθώς η ίδια κατάσταση προς το παρόν συνεχίζεται. Ίσως όμως τα το ισχυρό σύστημα που υπάρχει στον Ατλαντικό επιφέρει αλλαγή προς το τέλος της εβδομάδος και διώξει το βαρομετρικό υψηλό που έχει εγκατασταθεί στα βόρεια Βαλκάνια. Πάντως όσες βροχές και αν φέρει αυτό το νέο σύστημα , το έλλειμμα των βροχών ειδικά για την Βόρεια Ελλάδα θα εξακολουθήσει να είναι μεγάλο για το Νοέμβριο.
Ο φετινός Νοέμβριος είχε πάρα πολλά κοινά με τον Νοέμβριο του 2011 με παρουσία ισχυρού αντικυκλώνα πάνω από τη χώρα μας, όπου και τότε σημειώθηκαν τα χαμηλότερα ύψη βροχοπτώσεων σε όλη σχεδόν τη χώρα . Εκείνο τον Νοέμβριο μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε ως τον “ξηρότερο” Νοέμβριο των τελευταίων τουλάχιστον 40 ετών και με θερμοκρασίες κάτω από τα κανονικά επίπεδα , εκτός από το νοτιοανατολικό Αιγαίο. Ισχυρή αντικυκλωνική κυκλοφορία είχαμε και το 2015 τα δύο πρώτα δεκαήμερα του Νοεμβρίου , χωρίς βροχές , αλλά με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Δύο αντικυκλώνες , αλλά με άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και θέση.
Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΜΒΡΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΑΝ
Πριν από λίγες ημέρες και με δύο άρθρα είχαμε εξηγήσει τι είναι ο εμποδισμός Ωμέγα και πως μας επηρεάζει . Στις δύο περιπτώσεις που αναφέραμε προηγουμένως , δηλαδή το 2011 και το 2015 είχαμε και τότε Omega Block , αλλά στην μία περίπτωση είχαμε ψυχρό αντικυκλώνα και στην άλλη θερμό αντικυκλώνα, ενω και οι θέσεις των αντικυκλώνων (Η) ήταν διαφορετικές , καθώς το 2011 είχαμε κέντρο στα Βαλκάνια, ενω το 2015 δυτικά της Ιβηρικής .Υπάρχουν λοιπόν δύο ειδών αντικυκλώνες . Οι θερμοί και οι ψυχροί (δείτε παρακάτω εικόνα) .
Στους ψυχρούς αντικυκλώνες ο αέρας στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας είναι γενικά πιο ψυχρός από τον αέρα στις γειτονικές περιοχές . Η θερμοκρασία και η πίεση στους συγκεκριμένους αντικυκλώνες ελαττώνεται γρήγορα με το ύψος και έτσι η κατακόρυφη έκτασή τους είναι μικρή φθάνοντας τα 2 με 3 km από το έδαφος. Συνήθως οι εποχικοί αντικυκλώνες ( Σιβηρικός, Καναδικός κ.α.) ανήκουν στους ψυχρούς αντικυκλώνες. Στους θερμούς αντικυκλώνες ο αέρας σε όλες τις στάθμες είναι πιο θερμός από τον αντίστοιχο που περιβάλλει τον αντικυκλώνα. Σε αντίθεση με τους ψυχρούς,οι θερμοί αντικυκλώνες εκτείνονται σε μεγαλύτερο ύψος και αυξάνουν την έντασή τους με την αύξηση του ύψους. Τέτοιοι αντικυκλώνες είναι κυρίως οι μόνιμοι αντικυκλώνες όπως των Αζορών.
Οι Νοέμβριοι με τα χαμηλά ποσά βροχόπτωσης και τις λίγες ώρες ηλιοφάνειας, είτε είναι θερμότεροι είτε ψυχροτεροι του κανονικού, δεν είναι συνηθισμένοι, αλλά εξηγούνται εύκολα με όρους κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας . Συγκεκριμένα, και οι δύο τύποι συνδέονται με εμμονή ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας εμποδισμού τύπου Ωμέγα (omega blocking) σχετικά μεγάλου πλάτους στην περιοχή της Ευρώπης. Στην πρώτη περίπτωση (θερμότεροι Νοέμβριοι) η χώρα επηρεάζεται από το δυτικό σκέλος του blocking με νοτιάδες και αρκετή συννεφιά, αλλά λίγες σχετικά βροχές, καθώς τα χαμηλά συνήθως δεν έρχονται από τη Δ. Μεσόγειο προς την περιοχή μας ( παραπάνω β χάρτης) . Στη δεύτερη περίπτωση (ψυχρότεροι Νοέμβριοι) η περιοχή μας επηρεάζεται από το ανατολικό σκέλος του blocking με επίμονο Β-ΒΑ ρεύμα (παραπάνω α’ χάρτης) , που όταν οι θερμοκρασίες είναι αρκούντως χαμηλές, προκαλεί στην ανατολική κυρίως Ελλάδα συννεφιά και ασθενείς βροχές .
ΟΙ ΒΡΟΧΕΣ ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΦΕΤΟΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
(α) Βόρεια Ελλάδα
Μια από τις περιοχές που επηρεάστηκε ήταν και η Θεσσαλονίκη η οποία κατά μέσο όρο δέχεται βροχόπτωση περί τα 52.8 mm βροχής , ενώ και φέτος και μέχρι σήμερα έχουν πέσει μόλις 5.8 mm. Η χαμηλότερη τιμή σημειώθηκε το 1971 με 6.4 mm και ακολουθεί το 2011 με 8.9 mm. Αν έρθει το σύστημα της Κυριακής , τότε τα μέχρι στιγμής 5.8 mm δεν θα είναι η χαμηλότερη τιμή για το μήνα .
Ανάλογη κατάσταση παρουσιάζεται και στις Σέρρες μια περιοχή με γεωργική δραστηριότητα, όπου η μέση βροχόπτωση είναι στις Σέρρες 48.8 mm . Φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις 2.2 mm βροχής. Ανάλογες περιπτώσεις με πολύ χαμηλά ύψη βροχής είχαμε το 2011 ( με 5.1 mm) , το 2000 και το μακρινό 1972
Στα Γάννενα η μέση βροχόπτωση είναι 168 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις 3,5 mm βροχής. Η πιο δύσκολη χρονιά για τα Γιάννενα ήταν το 2011 με 10.3 mm , το 2002, 1986 , 1972, 1967. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρχε ένας μεγάλος αντικυκλώνας που εμπόδιζε τα συστήματα να επηρεάσουν τα ΒΔ της χώρας μας , που συνήθως δέχονται μεγάλα ύψη βροχής .
Στην Κοζάνη η μέση βροχόπτωση είναι 56.1mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί μόλις 4,5 mm βροχής
(β) Κεντρική Ελλάδα
Δεν ήταν καλύτερη η κατάσταση σε ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας όπως στην Λάρισα όπου η μέση βροχόπτωση είναι 53.7 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί 7,5 mm βροχής. Βέβαια τα ανατολικά τμήματα της Θεσσαλίας και κυρίως τα ανατολικά προσήνεμα της Μαγνησίας (Πήλιο) έχουν δεχτεί σχετικά καλά ύψη βροχής.
Στο Ελληνικό η μέση βροχόπτωση είναι 60.1 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί 1,0 mm βροχής
Μεγάλη ανομβρία και στην Τρίπολη με την μέση βροχόπτωση να είναι στα 108.8 mm και φέτος μέχρι στιγμής να έχουν σημειωθεί μόλις 2.3 mm βροχής
(γ) Νότια Νησιωτική χώρα
Στη Κρήτη η βροχή έχει φτάσει και ξεπεράσει το τριπλάσιο και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο η μέση βροχόπτωση είναι 59.6 mm ενω φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί 175.3 mm βροχής . Πολύ μεγαλύτερα ύψη βροχής έχουν σημειωθεί στις ορεινές περιοχές όπου η βροχόπτωση έχει φτάσει στα επίπεδα των 400 με 600 mm βροχής .
Και να κλείσουμε την παρουσίαση των περιοχών με τα Χανιά (Σούδα) , ένα σταθμό με ιστορία 62 ετών όπου η μέση βροχόπτωση είναι 77.0 mm και φέτος μέχρι στιγμής έχουν σημειωθεί 146 mm βροχής. Αξίζει εδώ να παρατηρήσετε ότι τις χρονιές που είχε μεγάλη ξηρασία στη Βόρεια Ελλάδα -όπως το 2011 – οι βροχές στην Κρήτη ήταν αυξημένες , ενώ οι περίοδοι με χαμηλά ύψη βροχής συνέβαιναν σε άλλες περιόδους και για άλλους λόγους .
ΤΙ ΜΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ….
Θέλοντας να δώσω στο κλείσιμο αυτού του άρθρου ένα τόνο αισιοδοξίας, κλείνω με την προοπτική των βροχοπτώσεων με βάση τα στοιχεία του έγκυρου κλιματικού μοντέλου του Ευρωπαϊκού Κέντρου της υπηρεσίας Copernicus από το project EFFIS της ΕΕ . Οι βροχές “φαίνεται” ότι θα πάνε καλά , αν και σας έχω πει οτι πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στα αποτελέσματα αυτά, παρότι βασίζονται σε επιστημονικές μεθόδους . Παντως η λαική σοφία ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις έχει μια αισιόδοξη απάντηση : ” Ο μήνας χάνει τα νερά , ο χρόνος δεν τα χάνει”
Πηγή : EMY, ECMWF , Το Εγχειρίδιο του Προγνώστη, ziakopoulos.blogspot,
2 comments