Στις 21 Οκτωβρίου του 1994 εκδηλώθηκε η τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη πλημμύρα της πρωτεύουσας τη μεταπολεμική περίοδο και έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων όσων ζήσαμε τα δραματικά εκείνα γεγονότα.
Η κακοκαιρία είχε ξεκινήσει από τις 20 του μηνός όταν χάθηκαν στη Ρόδο τέσσερις τουρίστες και την επομένη, 21 Οκτωβρίου, πνίγηκαν άλλοι δέκα άνθρωποι στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών και τρεις άλλοι σε διάφορες περιοχές της χώρας, σύνολο 17 άτομα , όπως και στην φετινή κακοκαιρία στη Θεσσαλία . Η κακοκαιρία επηρέσε σημαντικά τη Θεσσαλία και κυρίως την Καρδίτσα. Τα ύψη βροχής μπορεί να μην ήταν πρωτοφανή , αλλά η ραγδαιότητα ήταν ιδιαίτερα μεγάλη .Πάντως η Αθήνα πνίγηκε μόνο με 100 mm βροχής και βέβαια ο μπαζωμένος Ποδονίφτης οδήγησε σε αυτή την καταστροφή
Στη Μετεωρολογική Ιστορία έμεινε ως ” Η πλημμύρα του Ποδονίφτη” η οποία τραυμάτισε ιδιαίτερα το Λεκανοπέδιο . Οι ζημιές στην αγροτική παραγωγή έμειναν στο περιθώριο.
Η προσεκτική παρατήρηση των τριών δορυφορικών φωτογραφιών (19, 20 & 21/10/1994) απεικονίζει με σαφήνεια τα συστήματα που ξεκίνησαν από την Κεντρική Μεσόγειο και μας επηρέασαν διαδοχικά το ένα πίσω από το άλλο.
Aνάλυση του χάρτη επιφανείας 21-10-1994/1800UTC
Για το ισχυρό κύμα της κακοκαιρίας που προβλεπόταν οτι θα μας επηρέαζε αρχίσαμε να το συζητάμε από την Τρίτη 18 Οκτωβρίου, ενώ έκτακτη προειδοποίηση (ΕΔΠΕΚΦ) πριν από την εκδήλωση των πολύ έντονων φαινομένων, βγάλαμε στις 20-10-1994/12:00 και αφορούσε σχεδόν στο σύνολο των περιοχών της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής. Στην τακτική πρόγνωση Αττικής που εκδόθηκε στις 21-10-1994/13:00 έγινε αναφορά για εκδήλωση πολύ ισχυρών καταιγίδων στην πρωτεύουσα για να ακολουθήσει στις 21-10-1994/19:00 νέο Έκτακτο Δελτίο Πρόγνωσης Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων πραγματικού χρόνου. Για την πρωτεύουσα εκδόθηκαν αργότερα άλλα δύο ΕΔΠΕΚΦ.
Εάν δεν σας είναι κατανοητό το υετόγραμμα του μετεωρολογικού σταθμού του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου στου Ζωγράφου , οι αριθμοί μας λένε οτι στην περιοχή του Μ. Σ. της ΕΜΥ στη Νέα Φιλαδέλφειας από το απόγευμα της 21ης Οκτωβρίου ως το πρωί της επομένης 22ας Οκτωβρίου 1994 έπεσαν 108,6 χιλιοστά βροχής ή την ίδια περίοδο έπεσαν στο Αστεροσκοπείο 85,0 χιλ. και στο Ελληνικό 47,0 χιλ
Δείτε το παρακάτω βίντεο όπου η εικόνα είναι πολύ πιό δυνατή και μπορείτε να κατανοήσετε το μέγεθος της καταστροφής .
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
To βράδυ εκείνο στη βάρδια της ΕΜΥ νυχτερινοί ήταν η Μάγδα, ο Χρήστος και προιστάμενος ο Δημήτρης. Οι απογευματινοί παραμείνανε μέχρι να μπορέσουν όλοι να τα φέρουν βόλτα σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση. Πέρσι τέτοια μέρα το βράδυ ρώτησα την Μάγδα (Τζανάκου) αν πράγματι ήταν βάρδια (έτσι είχα καταγράψει στο ημερολόγιό μου) και πράγματι μου το επιβεβαίωσε. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε :
” Ξεκίνησα στις 6 το απόγευμα από το σπίτι μου στα Μελίσσια γιατί ακουγα τα μπουμπουνητα και ειπα να φυγω νωρις να μην με προλάβουν στο δρόμο. Στο υψος του ΟΑΚΑ αρχισε ραγδαια καταιγίδα με πολύ νερό αστραπες και αερα, στα Σιδερα Χαλανδριου η Κηφισιας ειχε γίνει ποτάμι, το νερο έφτανε στο κάτω μερος της πορτας του αυτοκινητου , μία λεύκα ειχε πεσει στο οδοστρωμα , ενώ αυτοκιίητα είχαν μεινει ακινητοποιημένα και έκανα σλάλομ για να φτασω στην Κατεχακη σε 2 ωρες. Για να περασω καθετα την Μεσογειων έκανα ακομη μια ώρα. Η Μεσογείων ηταν ενα ποτάμι με χαλίκια και νερά. Εφτασα στην ΕΜΥ λίγο πριν τις 10 και μιση….”
Συνέχισε τη δουλειά μέχρι πρωίας με μεγάλη ένταση μαζί με τον Δημήτρη και τον Χρήστο (Χαραλαμπόπουλο). Ο Χρήστος μου ανέφερε μάλιστα ότι : ” εκείνο το βράδυ-τουλάχιστον μέχρι τις 2 τα ξημερώματα- από την πολλή ένταση δεν προλαβαίναμε να πιούμε ούτε ένα ποτήρι νερό. Για να φάμε ούτε συζήτηση, παρότι η Μάγδα είχε φέρει ένα πολύ ωραίο φαγητό από τον Προυσσό“….
Σε ανάρτηση στο προσωπικό ιστολόγιό του ο Δημήτρης (Ζιακόπουλος) μεταξύ άλλων σε άρθρο του για κείνη τη νύχτα αναφέρει: “Η εφιαλτική εκείνη νύχτα κύλησε χωρίς να πάρουμε ανάσα. Αυτό όμως που μας τσάκιζε περισσότερο δεν ήταν η σωματική κούραση. Ήταν η θλίψη για την απώλεια ανθρώπινων ζωών και τις τεράστιες υλικές καταστροφές. Η πίκρα γιατί παρά τις προειδοποιήσεις μας, τα χειρότερα δεν αποφεύχθηκαν….”
Για την συγκεκριμένη υπερκαταιγίδα έχουν γραφεί πολλές επιστημονικές αναλύσεις, ενω σε εργασία τους (Extreme floods in Greece: The case of 1994) η κ. Μαρία Μιμίκου και ο κ. Δημήτριος Κουτσογιάννης, καθηγητές Υδρολογίας στο ΕΜΠ, παρουσιάζουν μια σύγκριση του ωριαίου υετού μεταξύ του σταθμού του Ζωγράφου του ΕΜΠ και του σταθμού της ΕΜΥ στη Ν. Φιλαδέλφεια. Αναφδεικνύεται με αυτόν τον τρόπο το μέγεθος της καταιγίδας αλλά και η τοπικότητά της .
Η μέγιστη ωριαία ένταση της βροχής στη Ν. Φιλαδέλφεια ήταν 42,7 χιλ. (περί την 19:00 της 21ης Οκτωβρίου) και η μέγιστη ένταση 10λέπτου 26,0 χιλιοστά. Στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου σημειώθηκνα σε με μια ώρα τα 37.5 mm, ενώ τα μέγιστα δεκάλεπτα σε Φιλαδέφεια και Ζωγράφου ήταν 26.0 mm και 17.5 mm αντίστοιχα. Στα Σπάτα η ωριαία ένταση ήταν 48,9 χιλιοστά και η μέγιστη ένταση δεκαλέπτου 19,6 χιλιοστά.
Αν δούμε την παραπάνω δορυφορική , καθώς και την ανάλυση του χάρτη, θα παρατηρήσουμε οτι όλη αυτή κατάσταση προκλήθηκε από ένα κυκλωνικό σύστημα με ψυχρό μέτωπο που σχηματίστηκε στην Ιταλία και κινήθηκε ανατολικά. Όπως φαίνεται στις 21/10/1994 και ώρα 18:00 UTC, το χαμηλό κέντρο του συστήματος με πίεση 994 hPa ήταν εγκατεστημένο μεταξύ Ιταλίας και Σικελίας, ενώ το ψυχρό μέτωπο προχωρούσε προς το Ιόνιο Πέλαγος και την Ελληνική Χερσόνησο.
Ταυτόχρονα, ένα εκτεταμένο σύστημα με υψηλές πιέσεις των 1040 hPa ήταν εγκατεστημένο στην Κεντρική Ρωσία. Οι παραπάνω δορυφορικές παρατηρήσεις από την περιοχή της Αθήνας στις 12:00 UTC δείχνουν για όλη την τροπόσφαιρα ένα περιβάλλον σχεδόν κορεσμένο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με τις έντονες βροχοπτώσεις στις 21-24 Οκτωβρίου 1994 είχαμε ανάλογη κατάσταση με την φετινή , μικρότερης όμως έκτασης καθότι και τα ύψη βροχής ήταν μικρότερα. Μετεωρολογικά υπήρχε μεγάλη διαφορά , καθώς το κυρίως σύστημα πέρασε πάνω από τη χώρα μας , ενω στη φετινή κακοκαιρία το κέντρο του χαμηλού βρισκόταν στο νο Ιόνιο
Δείτε τις πληγείσες περιοχές στη Καρδίτσα στο παρακάτω βίντεο.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Τα επόμενα διαδοχικά συστήματα που ακολούθησαν το μεγάλο κύμα της κακοκαιρίας πέρασαν χωρίς να δημιουργήσουν ιδιαίτερα προβλήματα αν και υπήρχε αυτή η πιθανότητα , καθώς είχε δημιουργηθεί στις 23 του μηνός ένας στρόβιλος δυτικά της Κρήτης , νότια της Ιταλίας ο οποίος στις 24 του μηνός πέρασε νότια της Κρήτης .
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Ποιο είναι το διάσημο ρέμα που περνάνε οι φίλαθλοι για να πάνε στο γήπεδο τη δεκαετία του 1960;
Πηγή φωτογραφίας: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο…
Μα φυσικά πρόκειται για το ρέμα του Ποδονίφτη και οι Αεκτζήδες το θυμούνται καλά. Οι φίλαθλοι έφταναν εκεί με τον ηλεκτρικό και κατέβαιναν μαζικά στον σταθμό του Περισσού, που γινόταν το αδιαχώρητο…. Παρά το γεγονός ότι έπρεπε να περπατήσουν μέσα στα χώματα και να ακροβατήσουν στα αυτοσχέδια μονοπάτια που οδηγούσαν στο θρυλικό γήπεδο.
Να κλείσουμε με την υπενθύμιση ότι το νερό θυμάται τους δρόμους του και κάθε τόσο ξεσπάει: και συνήθως ξεσπάει Νοέμβρη μήνα ή τέλη Οκτωβρίου, όπως το 1934, με την φονική πλημμύρα που την έκανε τραγούδι ο Μάρκος Βαμβακάρης, όπως το 1961, ή όπως το 1977, καθώς επίσης και το 1994, που την απαθανάτισε ο Ρασούλης.
ΠΗΓΕΣ : 1) http://edu.chi.civil.ntua.gr/site-LESSONS/HTML_PLIMIRES/PERIEXOMENO/Prosthetes_simioseis_GREECE.htm
2) http://www.hnms.gr/emy/el/meteorology/components/HNMS_MeteorologistBook.pdf
3) Extreme floods in Greece: The case of 1994 -Mimikou Maria, Demetris Koutsoyiannis
4) http://ziakopoulos.blogspot.com/2016/10/1994.html
5) https://www.itia.ntua.gr/el/getfile/1163/1/documents/Kifissos_Chapter_COST22_v3.pdf
6) https://www.mixanitouxronou.gr/pio-ine-diasimo-rema-pou-pernane-filathli-gia-na-pane-sto-gipedo/
Να σας υπενθυμίσω στο συγκεκριμένο σημείο του περισσου όπως πάμε για το γήπεδο της ΑΕΚ το ρέμα είναι μπαζομενο χρόνια τώρα και από πάνω του ακριβώς είναι χτισμένες πολυκατοικίες…. Χωρίς βέβαια να έχουν κάνει αντιπλυμηρικα έργα… 😠