Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Χωρίς προβλήματα κύλησε ο καιρός μέχρι περίπου τα μεσάνυχτα της Παρασκευής , καθώς το βαρομετρικό χαμηλό που θα μας επηρεάσει κινείται αργά ανατολικά.
Το σύστημα προκαλεί έντονα φαινόμενα στην Ιταλία και τις Δαλματικές ακτές , ενώ η ΕΜΥ ήδη έχει εκδώσει δελτίο θυελλωδών ανέμων για την Αδριατική και τη Μελίτα .
Τα προγνωστικά δεδομένα δεν έχουν αλλάξει σημαντικά και μας δίνουν περίπου την ίδια εξέλιξη του κύματος της κακοκαιρίας, με αυτή που είχαμε περιγράψει στη μεσημεριανή ανάλυση του εκτάκτου δελτίου επιδείνωσης του καιρού
Επειδή δεχτήκαμε κάποια ερωτήματα γιατί το έκτακτο δεν κατατάσσεται στην κατηγορία των επικίνδυνων καιρικών φαινομένων και είναι μόνο επιδείνωσης του καιρού, σας ενημερώνουμε ότι αυτό γίνεται γιατί δεν τηρούνται κάποια κριτήρια. Πάντως αυτό δεν σημαίνει οτι σε μια περιοχή δεν μπορεί να δημιουργηθούν επικίνδυνα, ισχυρά ή ακόμη και πλημμυρικά φαινόμενα. Για να συμβεί αυτό , μπορεί να συμβάλλουν άλλοι παράγοντες και όχι τόσο το μέγεθος της βροχής . Εν πάσει περιπτώσει για να έχουμε όμως ένα πρώτο δείγμα οτι αυτό μπορεί να συμβεί , μόνο από την βροχόπτωση, θα πρέπει να υπάρχει κάποιο ανάλογο ‘”σήμα” από τα προγνωστικά στον 12ωρο ή 24ωρο ορίζοντα. Τότε το “σήμα” αυτό θα πρέπει να βρίσκεται στο κόκκινο , ώστε αυτό να μας οδηγήσει στο να ελέγξουμε περαιτέρω και άλλους παράγοντες, κάτι που στην σημερινή περίπτωση δεν υφίσταται. Βέβαια οι λόγοι που μπορεί να πλημμυρίσει μια περιοχή όπως είμαμε και παραπάνω είναι πολλοί και επι του παρόντος δεν χρειάζεται να αναλυθούν. Η αξιολόγηση πάντως του κινδύνου πλημμυρών δεν αποτελεί αρμοδιότητα των μετεωρολόγων΄όπως πολλοί νομίζουν. Οι μετεωρολόγοι καλούνται πάνω απ όλα, να αξιολογήσουν καλά τα προγνωστικά που θα χρησιμοποιήσουν και να δώσουν καλή πληροφόρηση στη ΓΓΠΠ . Με βάση πάντως την διεθνή πρακτική η παρουσία των υδρολόγων και των μηχανικών στις υπηρεσίες επαγρύπνησης, αλλά της βοήθειάας των μέσω των υδρολογικών μοντέλων κρίνεται απαραίτητη . Οι μελέτες κινδύνου πλημμυρών έχουν ήδη ολοκληρωθεί από την πολιτεία .
Για να κατανοήουμε όμως καλύτερα τι συμβαίνει στην σημερινή περίπτωση , μπορούμε να παρατηρήσουμε με την βοήθεια του παραπάνω πίνακα του Meteoalarm, ότι σε καμία περιοχή της Δυτικής και της Βόρειας Ελλάδος δεν ξεπερνάμε την πορτοκαλί προειδοποίηση, η οποία για τα Δυτικά είναι τα 100 mm και για τα Βόρεια τα 75 mm βροχής. Δεν είναι όμως όπως είπαμε το μοναδικό μας κριτήριο τα χιλιοστά της βροχής Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δεν έχουν διερευνηθεί , όπως η ραγδαιότητα της βροχής, ή ακόμη και η κακή κάλυψη του δικτύου των μετρητικών σταθμών . Για παράδειγμα στην Εύβοια, η ΕΜΥ προς 20ετίας είχε πέντε σταθμούς , ενώ τώρα έχει μόνο ένα. Παρότι άλλοι φορείς όπως το ΕΑΑ έχει εγκαταστήσει ένα μεγάλο δίκτυο σταθμών και αυτό μας βοηθά στην γνώση του παρόντος καιρού , οι μετρήσεις που γίνονται δεν λαμβάνονται υπόψη στα νέα τρεξίματα των Παγκόσμιων μοντέλων, διότι δεν εισάγονται τα Data μέσα στα διεθνή δίκτυα της Μετεωρολογικής πληροφορίας . Η απώλεια είναι διπλή . Από την μια μεριά έχουμε το κλείσιμο των παλαιών σταθμών , που έτσι χάσαμε την “κλιματική ιστορία” μιας περιοχής και από την άλλη αυτή η νέα υποδομή που δημιουργήσαμε , δεν μας βοηθά στο “τρέξιμο των Παγκόσμιων Ατμοσφαιρικών Μοντέλων. Η έλλειψη των μετρήσεων σε μια περιοχή , οδηγεί άμεσα και σε με μεγάλο βαθμό προβλήματα και αστοχία των τελικών προιόντων. Των προγνώσεων .
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η δυτική Ελλάδα -για να γυρίσουμε στο αρχικό μας θέμα – έχει μεγαλύτερα όρια στις σχετικές προειδοποιήσεις , διότι δέχεται περισσότερη βροχή με τέτοιου τύπο καιρό καθώς τα περισσότερα συστήματα που έρχονται από το Ιόνιο συναντάνε την Πίνδο. Αυτό βέβαια ήταν γνωστό από την εποχή του Αριστοτέλη . Για να πάμε όμως στο σήμερα και στο μέλλον θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω εκσυγχρονισμός με τοποθέτηση νέων οργάνων , όπως καταγραφής της στάθμης των ποταμών , να δημιουργηθεί ένα ενιαίο δίκτυο μετρήσεων , ενώ μεταξύ άλλων είναι απαραίτητη η προσθήκη νέων στοιχείων εντός του συστήματος Meteoalarm, για να είναι ικανό να λειτουργήσει σε μικρότερη χρονική και χωρική ανάλυση. Είναι απαραίτητο να κινηθεί όλη η Μετεωρολογική Κοινότητα σε εκπόνηση νέων μελετών , ώστε να καθοριστούν τα νέα όρια προειδοποίησης με αντικειμενικές και αξιόπιστες μεθόδους . Η παρουσία υδρολόγων και μηχανικών κρίνεται απαραίτητη τόσο στην ΕΜΥ όσο και στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Ας κλείσουμε φέρνοντας ως παράδειγμα καλών πρακτικών από την Ισπανία. Παρατηρούμε αρχικά οτι οι μετεωρολογικές και οι υδρολογικές προγνώσεις γίνονται από την Μετεωρολογική Υπηρεσία AEMET , και οι εξειδικευμένες προγνώσεις και προειδοποιήσεις εκτελούνται σε επίπεδο λεκάνης απορροής. Το σύστημα αυτό έχει αποδειχθεί πολύ καλό στην πράξη και προς αυτή την πρακτική κατευθύνονται και οι υποδείξεις της ΕΓΥ στη χώρα μας. Οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο πλημμύρας στην Ισπανία άρχισαν έπειτα από ένα καταστροφικό γεγονός που συνέβη το 1982, όταν υπερχείλισε το παλιό φράγμα Tous, με το ύψος του νερού στο κατάντη να φτάνει τοπικά και τα 8 μέτρα. Αμέσως θεσπίστηκε από την τότε κυβέρνηση το Spanish Flood Early Warning Systems (SAIHs). Οι στόχοι ήταν να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μετρήσεων το οποίο να βοηθάει λειτουργικά στην έγκαιρη προειδοποίηση για επερχόμενη πλημμύρα. Η κάθε λεκάνη απορροής πλέον ανήκει διοικητικά σε διαφορετική οντότητα με το δικό της σύστημα. Καιρός είναι να γίνει κάποτε και στην Ελλάδα το Hellenic Flood Early Warning System !