Οι Μεσογειακοί κυκλώνες, με την διεθνή ονομασία Medicane, από τις λέξεις Mediterranean και hurricane), είναι σπάνια μετεωρολογικά φαινόμενα που παρατηρούνται στη Μεσόγειο Θάλασσα . Λόγω της ξηράς φύσης της περιοχής της Μεσογείου, ο σχηματισμός τροπικών και υποτροπικών κυκλώνων είναι σπάνιος, με μόνο 100 καταγεγραμμένες τροπικές καταιγίδες από το 1947 ως και το 2011. Τα περισσότερα συστήματα παραμένουν στην ένταση τροπικής καταιγίδας ή κάτω από αυτήν, αλλά σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις ορισμένες καταιγίδες έχουν φτάσει επίπεδο τυφώνα Κατηγορίας 1. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημος οργανισμός για την παρακολούθηση του σχηματισμού και πορείας τους. Ο κ. Σταύρος Ντάφης μαζί με άλλους ερευνητές (Chantal Claud , Vassiliki Kotroni, Konstantinos Lagouvardos και Jean‐Francois Rysman) κατέθεσαν στις 2 Σεπτεμβρίου 2020 πρόσφατη ερευνητική εργασία σχετικά με τη δομή και δραστηριότητα των καταιγίδων κατά τη διάρκεια Μεσογειακών Κυκλώνων
Συγχαρητήρια!
— KolydasΤ (@KolydasT) September 2, 2020
Σημειώνεται ότι η ανάπτυξη τροπικών ή υποτροπικών κυκλώνων στη Μεσόγειο Θάλασσα συνήθως μπορεί να συμβεί μόνο υπό κάπως ασυνήθιστες περιστάσεις. Η χαμηλή διάτμηση του ανέμου και η ατμοσφαιρική αστάθεια που προκαλείται από τις εισβολές κρύου αέρα, είναι συχνά απαραίτητη. Η πλειοψηφία τους συνοδεύεται από διαταραχές ανώτερου επιπέδου, που τους παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια για την εντατικοποίηση της ατμοσφαιρικής μεταφοράς που συνδέεται με καταταιγίδες και έντονες βροχοπτώσεις. Οι βαροκλινικές ιδιότητες της περιοχής της Μεσογείου, παρρέχουν την αναγκαία αστάθεια για το σχηματισμό εξωτροπικών κυκλώνων.Οι υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ως επί το πλείστον περιττές ως παράγοντας, καθώς οι περισσότεροι μεσογειακοί κυκλώνες τροφοδοτούνται με ενέργεια προερχόμενη από υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα. Η ανάπτυξη των κυκλώνων στη Μεσόγειο μπορεί να συμβεί όλο το χρόνο, αλλά παρατηρείται κυρίως μεταξύ Σεπτεμβρίου και Ιανουαρίου.
ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΙ MEDICANES
15-1-1995
Στα τελευταία 50 χρόνια έχουν λάβει χώρα διάφοροι αξιοσημείωτοι μεσογειακοί κυκλώνες. Τον Σεπτέμβριο του 1969 ένας μεσογειακός τροπικός κυκλώνας στη Βόρεια Αφρική δημιούργησε πλημμύρες, σκοτώνοντας σχεδόν 600 άτομα, αφήνοντας 250.000 άστεγους και καταστρέφοντας τις τοπικές οικονομίες. Ένας μεσογειακός κυκλώνας τον Σεπτέμβριο του 1996 που αναπτύχθηκε στη περιοχή των Βαλεαρίδων Νήσων, γέννησε έξι σίφωνες και πλημμύρισε μέρη των νησιών. Αρκετοί μεσογειακοί κυκλώνες έχουν επίσης αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης, όπως αυτοί του Ιανουαρίου του 1982, του Ιανουαρίου του 1995, του Σεπτεμβρίου του 2006, του Νοεμβρίου του 2011 και του Νοεμβρίου του 2014.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Η καταιγίδα του Ιανουαρίου 1995 είναι ένα από τα καλύτερα μελετημένα συστήματα μεσογειακών κυκλώνων, έχοντας στενή ομοιότητα με τους τροπικούς κυκλώνες σε άλλες περιοχές. Επίσης υπήρχε διαθεσιμότητα παρατηρήσεων. Ο μεσογειακός κυκλώνας του Σεπτεμβρίου 2006 είναι καλά μελετημένος λόγω της διαθεσιμότητας υφιστάμενων παρατηρήσεων και δεδομένων.Τον Νοέμβριο του 2011 το τμήμα Δορυφορικής Ανάλυση της NOAA παρακολούθησε έναν μεσογειακό κυκλώνα, ο οποίος ονομάστηκε Ρολφ από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.Το 2015, η NOAA συνέχισε να εκδίδει προειδοποιήσεις για τροπικά συστήματα στην περιοχή της Μεσογείου.
Ο ΖΟΡΜΠΑΣ του 2018 ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΥΚΛΏΝΕΣ
Οι ερευνητές στην πρόσφατη εργασία τους μελετούν 9 τέτοιες περιπτώσεις Μεσογειακών κυκλώνων και τους κατατάσσουν σε 3 ομάδες, με την υπόθεση ότι οι καταιγίδες παίζουν κύριο ή δευτερεύοντα ρόλο στην ενίσχυσή τους, και ορισμένα από τα medicanes βρέθηκε ότι ήταν ενσωματωμένα σε ευρύτερα βαρομετρικά συστήματα. Ποιός δεν θυμάται τον κυκλώνα που πριν 2 χρόνια στις 27 Σεπτεμβρίου 2018 αναπτύχθηκε στην ανατολική Μεσόγειο . Οι θερμοκρασίες νερού γύρω στους 27 °C , ευνόησαν τη μετάβαση της καταιγίδας σε υβριδικό κυκλώνα, με θερμό θερμικό πυρήνα στο κέντρο (κοινώς, μάτι του κυκλώνα). Η θύελλα κινήθηκε προς τα βορειοανατολικά προς την Ελλάδα, ενώ γινόταν βαθμιαία εντονότερη και αναπτύσσοντας χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα. Στις 29 Σεπτεμβρίου, η καταιγίδα μπήκε στη ξηρά στην Πελοπόννησο δυτικά της Καλαμάτας, όπου αναφέρθηκε ελάχιστη κεντρική πίεση 989.3 mbar. Τα ανεπίσημα ονόματα περιλαμβάνουν τα Ξενοφών και Ζορμπάς.
Κατά τη διάρκεια της φάσης σχηματισμού, η καταιγίδα προκάλεσε πλημμύρες στην Τυνησία και τη Λιβύη, καθώς πυροδότησε ακραίες βροχοπτώσεις της τάξης των 200 χιλιοστών την ώρα. Οι πλημμύρες σκότωσαν τέσσερις ανθρώπους στην Τυνησία, ενώ παράλληλα προκάλεσαν σοβαρές ζημιές σε σπίτια, δρόμους και χωράφια. 
Πριν την άφιξη της καταιγίδας στην Ελλάδα, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία εξέδωσε επείγον ΈΚΤΑΚΤΟ δελτίο επιδείνωσης καιρού και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ φαινομενων . Μαζί με τον τότε ΓΓΠΠ είχα δώσει συνέντευξη Τύπου με πλήρη περιγραφή της πορείας του συστήματος . Πολλές πτήσεις ακυρώθηκαν και τα σχολεία έκλεισαν Τα παράκτια νησιά Στροφάδες και Ρόδος ανέφεραν δυνατούς ανέμους κατά τη διάρκεια της διαδρομής της καταιγίδας. . Η καταιγίδα προκάλεσε ένα υδάτινο ρεύμα πλημμύρας που εισχώρησε στην ξηρά . Οι άνεμοι στην Αθήνα χτύπησαν δέντρα και καλώδια μεταφοράς ενέργειας. Αρκετοί δρόμοι έκλεισαν λόγω πλημμυρών. Στα Ιωάννινα, η καταιγίδα προκάλεσε ζημιές στο μιναρέ στη κορυφή του Τζαμιού Ασλάν Πασά, το οποίο χρονολογείται από το 1614. Η κακοκαιρία εκείνη αποτέλεσε το έναυσμα για να ξεκινήσουμε την θέσπιση αναλύσεων των εκτάκτων δελτίων σε ειδική στήλη στην ιστοσελίδα της ΕΜΥ .
Ένα σύντομο περιληπτικό αρχείο της εργασίας μπορείτε να διαβάσετε ή να κατεβάσετε από τον σύνδεσμο που ακολουθεί παρακάτω