TOP STORIES Αρθρογραφια Κοινωνία Μετεωρολογία και Κλίμα

Red Sprites στην Εύβοια -Μια Διεθνής αναγνώριση για την φωτογραφία του Δημήτρη Σαγιάκου

Για δεύτερη φορά μέσα στη τελευταία πενταετία η φωτογραφία του κ. Δημήτρη Σαγιάκου γίνεται η φωτογραφία της ημέρας από  την κοινότητα της ένωσης διαστημικών ερευνών των Πανεπιστημίων (USRA). Σημειώνουμε οτι η ένωση είναι μια ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική ερευνητική εταιρεία και ασχολείται με  διάφορους κλάδους θετικών επιστημών, συμπεριλαμβανομένης της βιοϊατρικής, της πλανητικής επιστήμης, της αστροφυσικής και της μηχανικής. Διευθύνεται από τον Τζιμ Φόστερ , ο οποίος εργάστηκε ως ερευνητής στο Διαστημικό Κέντρο Goddard της NASA για περισσότερα από 37 χρόνια πριν αποσυρθεί το 2014 .

Η καταγραφή των Red Sprites , έγινε το βράδυ της 21ης Ιουνίου 2020 . “Με εντυπωσιακό τρόπο ξεκίνησε η κακοκαιρία στην χώρα, αφού από το απόγευμα και ως αργά τη νύχτα , ο ουρανός είχε πάρει φωτιά από  Φθιώτιδα ως Εύβοια (Βόρεια – Κεντρική). Φυσικά η ομάδα κυνήγησε το φαινόμενο και τα αποτελέσματα ήταν θετικότατα” , γράφει στην προσωπική του σελίδα στο Facebook ο κ. Δημήτρης Σαγιάκος . Και πως να μην είναι περήφανος, όταν η ομάδα του έκανε νέα καταγραφή Red Sprites κοιτάζοντας το βράδυ της Κυριακής 21 Ιουνίου 2020 και ώρα (23:00) τις καταιγίδες στην Βόρεια Εύβοια.

Το συγκεκριμένο γεγονός παρατηρήθηκε ζωντανά δια γυμνού οφθαλμού από τον Θανάση Παπαθανασίου που βρισκόταν στην Νότια Εύβοια και παρακολουθούσε την δραστηριότητα.

” Το Sprites σαν γεγονός σχετίζεται άμεσα με τον κεραυνό που βλέπετε στο κάτω μέρος της φωτογραφίας (λόγω υψηλού iso έχει χαθεί λεπτομέρεια) , ο οποίος δημιούργησε την απαραίτητη διαφορά δυναμικού μεταξύ Ιονόσφαιρας και τροπόπαυσης για να δημιουργηθεί αυτός ο γίγαντας ψυχρού πλάσματος σημειώνει χαρακτηριστικά στην προσωπική του Ιστοσελίδα και μας παραπέμπει για περισσότερα στο άρθρο του Χρήστου Ντουντουλάκη

Καταγραφή αυτού του σπάνιου φαινομένου είχαμε και πριν 5 περίπου χρόνια στην χώρα μας από τον κ. Δημήτρη Σαγιάκο και η λήψη είχε γίνει στο Κάτω Αλεποχώρι  στις 21 Σεπτεμβρίου 2015. Η φωτογραφία και πάλι είχε βραβευτεί ως φωτογραφία της ημέρας .

Σημειώνεται οτι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν πολλοί φωτογράφοι καταιγίδων αλλά κάποιοι κυνηγάνε το σπάνιο και πολύ δύσκολο να πετύχουν . Ενας τέτοιος είναι και ο φωτογράφος Paul M Smith που κυνηγάει σπάνια κόκκινα sprites  που εμφανίζονται πάνω από τα σύννεφα μιας καταιγίδας
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ RED SPRITES
Η ύπαρξη των sprites έχει αναφερθεί εδώ και πάνω από ένα αιώνα, αλλά μέχρι το 1989 δεν είχαν καταγραφεί σε φωτογραφική μηχανή  Το φαινόμενο που μοιάζει με ερυθρές μέδουσες προκαλείται από μεγάλες ηλεκτρικές εκκενώσεις .

Tα sprites είναι ψυχρά φαινόμενα πλάσματος που στερούνται τις θερμοκρασίες των θερμών διαύλων των τροπικών κεραυνών,  έτσι ώστε να μοιάζουν περισσότερο με εκκενώσεις φθοριζόντων σωλήνων,  παρά με τις εκκενώσεις κεραυνών.

Η παλαιότερη γνωστή αναφορά αυτών των παροδικών οπτικών φαινομένων που συμβαίνουν πάνω από τους κεραυνούς είναι του   Johann Georg Estor το 1730. Μια άλλη πρώιμη αναφορά έγινε από τους Toynbee και Mackenzie το 1886.  Ο βραβευμένος με Νόμπελ C. T. R. Wilson πρότεινε το 1925, θεωρητικά, ότι μπορούσε να προκληθεί βλάβη  στην ανώτερη ατμόσφαιρα και το 1956 παρατήρησε ο ίδιος αυτό το  φαινόμενο.. Αρχικά τεκμηριώθηκε φωτογραφικά στις 6 Ιουλίου 1989, όταν επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Μινεσότα, χρησιμοποιώντας μια βιντεοκάμερα χαμηλού φωτισμού, και πήραν κατά λάθος (!)  την πρώτη εικόνα αυτού του φαινομένου.

Η ΦΩΤΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΛΜΟΥ Ή ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΝΙΚΟΛΗΔΕΣ

Ανάλογο φαινόμενο με τα Red Sprites αποτελούν οι Άγιοι Νικόληδες, γνωστοί και ως φωτιές του Αγίου Έλμου, που είναι το καιρικό φαινόμενο το οποίο οφείλεται σε αποφόρτιση κορώνας που δημιουργεί φωτεινό πλάσμα από ένα αιχμηρό αντικείμενο κατά τη διάρκεια έντονου ηλεκτρικού πεδίου στην ατμόσφαιρα, όπως κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας ή μιας ηφαιστειακής έκρηξης. H φωτιά του Αγίου Έλμου είναι φωτεινή μπλε ή μοβ λάμψη, που εμφανίζεται σαν φωτιά σε ορισμένες περιπτώσεις, από ψηλές, αιχμηρές δομές όπως τα αλεξικέραυνα, τα κατάρτια, τα καμπαναριά και οι καμινάδες, και στα φτερά των αεροσκαφών.  Συχνά τη λάμψη συνοδεύει ένα χαρακτηριστικό σφύριγμα ή βουητό. Μερικές φορές συγχέεται με τις σφαιρικές αστραπές.

Η φωτιά του Αγίου Έλμου είναι μια μορφή της ύλης που ονομάζεται πλάσμα, το οποίο επίσης παράγεται στα αστέρια. Το ηλεκτρικό πεδίο γύρω από το εν λόγω αντικείμενο προκαλεί ιονισμό των μορίων του αέρα, παράγουν μια αμυδρή λάμψη, εύκολα ορατή σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Περίπου 1.000 βολτ ανά εκατοστό επάγουν το φαινόμενο· ο αριθμός εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την γεωμετρία του αντικειμένου. Αιχμηρά σημεία μειώνουν την απαιτούμενη τάση, επειδή τα ηλεκτρικά πεδία είναι πιο συγκεντρωμένα σε περιοχές υψηλής καμπυλότητας, έτσι ώστε οι εκκενώσεις είναι πιο έντονες στα άκρα αιχμηρών αντικειμένων.

Συνθήκες που μπορεί να δημιουργήσουν του άγιους Νικόληδες είναι παρούσες  κατά τη διάρκεια της καταιγίδας, όταν η διαφορά τάσης μεταξύ των νεφών και το έδαφος κάτω είναι υψηλή. Τα μόρια του αέρα πυρακτώνονται λόγω των επιπτώσεων της εν λόγω τάσης , που παράγουν τις φωτιές του Αγίου Έλμου. Το άζωτο και το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα της Γης προκαλούν τις λάμψεις να φθορίζουν με μπλε ή ιώδες φως, με μηχανισμό παρόμοιο με αυτό που προκαλεί τα φώτα νέον να λάμπουν.

ΣΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Το όνομα Άγιοι Νικολήδες προέρχεται από το γεγονός ότι τον ίδιο χρόνο που εμφανίζονται αυτοί οι δαίμονες οι ναυτικοί προσεύχονται στον Άγιο Νικόλαο. Η δε δοξασία αυτή προήλθε από τη λαϊκή αντίληψη του φυσικού φαινομένου ότι πρόκειται για τελώνια, δηλαδή δαιμονικά όντα προικισμένα με μεγάλη μεταμορφωτική δύναμη που όπως πιστεύουν οι ναυτικοί μας κάθονται πάνω στους ιστούς των πλοίων όταν συναντούν σφοδρές καταιγίδες και τρικυμίες. Οι Βυζαντινοί τα ονόμαζαν «Ουρανίας».

Επίσης οι αρχαίοι Έλληνες τα ονόμαζαν «Διόσκουρους» από το φωσφορώδες φως που πάντα εκφαίνεται ανά δύο, ως ενάντια και ετερόχροα. Διόσκουροι σημαίνει γιοί του Διός (παρόλο που η παράδοση θέλει μόνο τον ένα εκ των δύο διδύμων γιων της Λήδας να είναι γιος του Δία) και στην αρχαιότητα λατρεύονταν ως θεοί προστάτες της ναυσιπλοΐας.

Κατά την διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας, η Αργώ βρέθηκε μέσα σε μια μεγάλη τρικυμία από την οποία κινδύνευσαν θανάσιμα οι αποκαμωμένοι Αργοναύτες. Ο Ορφέας προσευχήθηκε στους Θεούς και δεν άργησε να γίνει το θαύμα, δύο φλόγες εμφανίστηκαν πάνω από τους Τυνδαρίδες (γιούς του βασιλιά της Σπάρτης Τυνδάρεω) και τότε η θάλασσα ηρέμησε. Οι δίδυμες αυτές φλόγες ονομάστηκαν Κάστωρ και Πολυδεύκης και έκτοτε οι ναυτικοί θεωρούσαν της παρουσία τους καλό οιωνό που προμήνυε το τέλος της καταιγίδας.

Σήμερα οι Γάλλοι τα ονομάζουν: «Feux de St Elme» και οι Άγγλοι: «Elmsfire». Το όνομα φωτιές του Αγίου Έλμου (ή Σαν Έλμο) προέρχεται από το όνομα του Εράσμου της Φόρμια, ο οποίος στα ιταλικά είναι γνωστός και ως Σαν Έλμο και είναι προστάτης των ναυτικών. Το φαινόμενο αντιμετωπιζόταν λόγω της φωτεινής φύσης του με θρησκευτική ευλάβεια, και για αυτό το λόγο έλαβε αυτό το όνομα.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΠΟΥ ΕΞΗΓΕΙ ΠΛΗΡΩΣ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.

YouTube privacy policy

If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.

Πηγές :

Rodger, C. J. (1999). “Red sprites, upward lightning, and VLF perturbations”. Reviews of Geophysics. 37 (3): 317–336. doi:10.1029/2001JA000283.
Toynbee, Henry (14 January 1886). “Meteorological phenomena (letter)”. Nature. 33 (846): 245. doi:10.1038/033245d0.
Walter A. Lyons and Michey D. Schmidt (2003). P1.39 The Discovery of Red Sprites as an Opportunity For Informal Science Education. American Meteorological Society. Retrieved on 2009-02-18.
Sentman, D.D.; Wescott, E. M.; Osborne, D. L.; Hampton, D. L.; Heavner, M. J. (1995). “Preliminary results from the Sprites94 aircraft campaign: 1. Red Sprites”. Geophys. Res. Lett. 22 (10): 1205–1208. Bibcode:1995GeoRL..22.1205S. doi:10.1029/95GL00583.
“Rare, Colorful Lightning Sprites Dance Over Hurricane Matthew”. National Geographic. October 3, 2016. Retrieved October 3, 2016.
Cite error: The named reference TCR was invoked but never defined (see the help page).
“Hurricane Matthew and the Day/Night Band”. Cooperative Institute for Meteorological Satellite Studies. University of Wisconsin–Madison. October 7, 2016. Retrieved November 3, 2016.
Kathy Berry (1994). Spectacular Color Flashes Recorded Above Electrical Storms. NASA. Retrieved on 2009-02-18.
Don Savage and Kathy Berry (1995). Sprites Confirmed Over Storms Outside U.S. For First Time. NASA. Retrieved on 2009-02-18.
“Rare Atmospheric Phenomenon Observed from Armagh”. Archived from the original on 2013-09-05. Retrieved 2013-08-21.
Boccippio, D. J.; Williams, ER; Heckman, SJ; Lyons, WA; Baker, IT; Boldi, R (August 1995). “Sprites, ELF Transients, and Positive Ground Strokes”. Science. 269 (5227): 1088–1091. Bibcode:1995Sci…269.1088B. doi:10.1126/science.269.5227.1088. PMID 17755531.
Lu, Gaopeng; Cummer, Steven A; Blakeslee, Richard J; Weiss, Stephanie; Beasley, William H (2012). “Lightning morphology and impulse charge moment change of high peak current negative strokes”. Journal of Geophysical Research: Atmospheres. 117 (D4): n/a. Bibcode:2012JGRD..117.4212L. CiteSeerX 10.1.1.308.9842. doi:10.1029/2011JD016890.
Stenbaek-Nielsen, H. C.; McHarg, M.G.; Kanmae, T.; Sentman, D.D. (June 6, 2007). “Observed emission rates in sprite streamer heads”. Geophys. Res. Lett. 34 (11): L11105. Bibcode:2007GeoRL..3411105S. doi:10.1029/2007GL029881. L11105.
Grønne, Jesper. “Første danske ‘red sprites’ fanget fra Silkeborg” Archived August 22, 2012, at the Wayback Machine Danish Meteorological Institute, 20 August 2012. Retrieved: 20 August 2012.
Rina Miyasato, Hiroshi Fukunishi, Yukihiro Takahashi, Michael J. Taylor, Hans. C. Stenbaek-Nielsen (2002). Characteristics of Lightning-induced Sprite Halos and Their Generation Mechanisms. Academic Society Home Village. Retrieved on 2009-02-18.[dead link]
Christopher Barrington Leigh (2000). Sprite halos. Archived 2008-09-17 at the Wayback Machine Stanford University. Retrieved on 2008-02-18.
Barrington-Leigh, C. P., U. S. Inan, and M. Stanley, “Identification of Sprites and Elves with Intensified Video and Broadband Array Photometry”, J. Geophys. Res. 106, No. 2, February, 2001.
Ohkubo, A.; Fukunishi, H.; Takahashi, Y.; Adachi, T. (2005). “VLF/ELF sferic evidence for in-cloud discharge activity producing sprites”. Geophysical Research Letters. 32 (4): L04812. Bibcode:2005GeoRL..32.4812O. doi:10.1029/2004GL021943. S2CID 53059204.
STRATOCAT (2009). “Data of the stratospheric balloon launched on 6/5/1989 from Columbia Scientific Balloon Facility, Palestine, Texas, US for Molecules observation made fluorescent with a Laser”. Retrieved 2009-02-18. Heidorn, K., Ph.D. Weather Elements: The Fire of St. Elmo. Retrieved on July 2, 2007.
«What causes the strange glow known as St. Elmo’s Fire? Is this phenomenon related to ball lightning?». Scientific American.
Λεξικό προσώπων της μυθολογίας Ψηφιακό Σχολείο
Eyers, Jonathan (2011). Don’t Shoot the Albatross!: Nautical Myths and Superstitions. A&C Black, London, UK. ISBN 978-1-4081-3131-2.

 

Visited 68 times, 1 visit(s) today
0Shares

One comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *