Σαν σήμερα πριν 38 χρόνια στις 21 Ιουλίου 1983 , ένα κατστροφικό μπουρίνι έπληξε τη Βόρεια Ελλάδα , το οποίο επηρέασε κυρίως τις ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου και έγινε η αιτία, εκτός των φυσικών καταστροφών, να χάσουν τότε την ζωή τους 9 άνθρωποι, οι περισσότεροι των οποίων επέβαιναν σε μικρά σκάφη που βούλιαξαν. Την προηγουμένη ημέρα 20 Ιουλίου όπως φαίνεται και στην δορυφορική φωτογραφία τίποτε δεν προμήνυε το τι θα επακολουθούσε.
Οι μετεωρολόγοι συνάδελφοι ήδη από την προηγούμενη ημέρα είχαν μια χονδρική εικόνα που επικρατούσε στην Ευρώπη -με τα λιγοστά βοηθήματα του μετεωρολογικού δορυφόρου-, όπου διακρίνονταν οι αναπτύξεις που άρχισαν να σχηματίζονται στα Βόρεια Βαλκάνια, ενώ το ανώτερο χαμηλό βρισκόταν μακριά από την περιοχή μας . Η πορεία του συστήματος ήταν νοτιοανατολική και όλα τα στοιχεία έδειχναν ότι θα επηρεαστεί η χώρα μας όχι όμως σε τόσο μεγάλο βαθμό . Απο πείρα και μόνο όλοι οι μετεωρολόγοι ξέρουμε οτι ορισμένα μπουρίνια που παρατηρούνται κατά την διάρκεια της θερμής εποχής του έτους στις ακτές της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, της Θράκης και γενικότερα στην περιοχή του Βορείου Αιγαίου και του Βορείου Ιονίου έχουν ιδιαίτερη δυναμική
Χάρτες : Το σύστημα στα 500hPa και στην επιφάνεια στις 20 και 21 Ιουλίου 1983
Στην ανάλυση των χαρτών διακρίνεται η κίνηση των αερίων μαζών που κινήθηκαν νοτιότερα και προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές και θύματα . Απο πείρα και μόνο όλοι ξέρουμε οτι ορισμένα μπουρίνια που παρατηρούνται κατά την διάρκεια της θερμής εποχής του έτους στις ακτές της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, της Θράκης και γενικότερα στην περιοχή του Βορείου Αιγαίου και του Βορείου Ιονίου έχουν ιδιαίτερη δυναμική . Τα περισσότερα περιστατικά ισχυρών μπουρινιών παρατηρούνται κατά την διέλευση ψυχρών μετώπων από την Βόρεια Ελλάδα. Τα μέτωπα αυτά είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα στις περιπτώσεις κατά τις οποίες:
- κινούνται γρήγορα από βορρά προς νότο.
- οι αέριες μάζες που βρίσκονται πάνω από την Ελλάδα είναι θερμές και ασταθείς.
- η διέλευσή τους πραγματοποιείται στο χρονικό διάστημα από το απόγευμα έως αργά την νύχτα, οπότε είναι πολύ πιθανόν να προκληθεί έκλυση της λανθάνουσας ή δυνητικής αστάθειας της ατμόσφαιρας
Όλες οι παραπάνω συνθήκες υπήρχαν στο μπουρίνι που συνέβη στις 21-7-1983 στη Θεσσαλονίκη, όταν αργά το απόγευμα ισχυρή ανεμοθύελλα έπληξε τις ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου και έγινε η αιτία, εκτός των φυσικών καταστροφών, να χάσουν τότε την ζωή τους 9 άνθρωποι, οι περισσότεροι των οποίων επέβαιναν σε μικρά σκάφη που βούλιαξαν.Εκείνη τη χρονιά, στις 21 Ιουλίου, άνεμοι έντασης 12 μποφόρ, άρχισαν να σαρώνουν τα πάντα, με την ταχύτητά τους να φτάνει τα 150 χιλιόμετρα την ώρα.
Από την ανάλυση των αεροναυτικών παρατηρήσεων του αεροδρομίου (metars) προκύπτει ότι μόλις σε 20 λεπτά της ώρας οι άνεμοι από τα 3 με 4 μποφόρ ( 13 knots) στις 16: 20 ώρα GMT , έφτασαν τους 50 κόμβους (knots) με ριπές τους 65 knots με ισχυρή αμμοθύελλα . Να σημειώσουμε για όσους δεν είναι γνώστες, ότι ο άνεμος με ταχύτητα πάνω από 63 knots (μίλια ανά ώρα) είναι άνεμος εντάσεως 12 μποφόρ. Στα επόμενα 30 λεπτά η παρατήρηση του αεροδρομίου έδωσε μέσο άνεμο 65 knots και ριπή τους 75 knots και μετά από μισή ώρα τους 80 knots ! Στο σημείο αυτό έγιναν οι μεγαλύτερες καταστροφές , ενώ αργότερα και μετά από μισή ώρα οι άνεμοι εξασθένησαν σημαντικά και έπεσαν στα 5 μποφόρ (18 knots .
Παρακάτω παραθέτουμε αναλυτικά τις παρατηρήσεις των metar καθώς και το διάγραμμα των εντάσεων του ανέμου
ΩΡΑ – ΑΝΕΜΟΣ – ΝΕΦΗ
LGTS 211600Z 31013KT FEW034 SCT200 9999 33/20 RMK NOSIG
LGTS 211620Z 31050G65KT FEW030 SCT034 BKN180 4000 SS 29/20 RMK NOSIG
LGTS 211650Z 31065G75KT SCT025 BKN030 BKN090 4000 TS 18/16 RMK TEMPO TS
LGTS 211720Z 32065G80KT SCT025 BKN030 5000 TSRA 24/17 RMK TEMPO TS
LGTS 211750Z 34018KT SCT025 BKN034 9999 -TSRA 22/17 RMK TEMPO TS
LGTS 211800Z 36012KT SCT025 9999 -TSRA 22/18 Q1012 RMK SLP124
LGTS 211820Z 36008KT SCT025 FEW030 SCT200 9999 22/17 RMK TEMPO TS
LGTS 211850Z 30025G35KT FEW020 SCT025 BKN200 9999 23/18 RMK TEND TS
LGTS 211850Z 30025G35KT FEW020 SCT025 BKN200 9999 23/18 RMK TEND TS
LGTS 211950Z 32030KT SCT025 BKN200 9999 22/17 RMK NOSIG
Διάγραμμα : To πεδίο των ανέμων με καταγραφή των μεγαλυτέρων εντάσεων
Tα θύματα θα ήταν περισσότερα εάν δεν είχε στηθεί μια τεράστια επιχείρηση για τον εντοπισμό και τη διάσωση δεκάδων αγνοούμενων. Στην επιχείρηση συμμετείχαν η Αεροπορία, το Πολεμικό Ναυτικό και το Λιμενικό Σώμα με αεροπλάνα, ελικόπτερα και πλοία, αλλά και απλοί ψαράδες που επιστράτευσαν μηχανότρατες και μικρά αλιευτικά σκάφη. Οι διασώστες, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, επιχειρούσαν ακόμη και με τα εννέα μποφόρ.
Χάρη σε αυτήν την αυταπάρνηση περισυνελέγησαν οκτώ άτομα στις θάλασσες της Χαλκιδικής. Άλλοι σώθηκαν χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλλαν να επιβιώσουν μέσα στο νερό. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν ένα 16χρονο κορίτσι που κατάφερε να βγει στην ακτή της Επανομής έπειτα από μάχη πέντε ωρών με τα κύματα και ένας 40χρονος που είχε βγει για ψάρεμα με μια μικρή βάρκα και έμεινε επί 26 ολόκληρες ώρες στη θάλασσα.
Εκείνο που στεναχωρεί όλους είναι οτι φτάνουμε στις μέρες μας με ανάλογα γεγονότα , παρότι έγκαιρα 36 ώρες πρίν υπάρχουν οι προειδοποιήσεις για έντονα και τοπικά επίκίνδυνα φαινόμενα όπως είχαμε πριν δύο χρόνια στο μπουρίνι με τους 7 νεκρούς στη Χαλκιδική .
Έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων από την ΕΜΥ (ζέστη και τοπικά μπουρίνια)
Η ανάλυση της καιρικής κατάστασης https://t.co/RAnMK5vcaV— KolydasΤ (@KolydasT) July 9, 2019
Από την στιγμή που ενεργοποιείται ανάλογη προειδοποίηση θα πρέπει αυτή να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από φορείς αλλά και από πολίτες ενώ παράλληλα από την στιγμή που αναπτύσεται ιδιαίτερη δυναμική του συστήματος,που προβλέπεται να μας επηρεάζει θα πρέπει να ενεργοποιείται περαιτέρω διάχυση της πληροφορίας . Το 2019 με την βοήθεια του μετεωρολογικού ραντάρ καταγράψαμε την κίνηση όλης της καταστροφικής καταιγίδας . Αυτή η πληροφορία πρέπει να είναι πάντοτε διαθέσιμη και άμεσα να διαχέεται στους πολίτες . Επαναλαμβάνω τα ίδια πράγματα και γίνομαι κουραστικός, αλλά θα συνεχίσω μέχρι να μπορέσει αυτό να υλοποιηθεί .
Το μπουρίνι που επηρέασε τη Χαλκιδική μέσα απο τις διαδοχικές εικόνες του μετεωρολογικού ραντάρ της #ΕΜΥ.
Η ανακλαστικοτητα του ραντάρ ξεπέρασε ακόμη και τα 70 dbz. pic.twitter.com/45BEBSxhin— KolydasΤ (@KolydasT) July 11, 2019
Να κλείσουμε σημειώνοντας οτι ακόμη πιο παλιά, το 1935 ένα άλλο μπουρίνι είχε χτυπήσει την περιοχή της Χαλάστρας στέλνοντας στον θάνατο 50 άτομα, στην πλειονότητά τους ψαράδες.
Εύγε πολλά κ. Κολυδά, σ’ εσάς και την υπηρεσία σας, για την σπάνια αφιέρωση στο λειτούργημά σας!