Στη Μετεωρολογία και ειδικότερα στη ναυτική μετεωρολογία ριπαίος άνεμος χαρακτηρίζεται ο άνεμος του οποίου η ένταση μεταβάλλεται απότομα και παροδικά. Είναι ολιγόλεπτης διάρκειας, επαναλαμβανόμενος κατά μικρά χρονικά διαστήματα. Το φαινόμενο του ριπαίου ανέμου απαντάται κυρίως κοντά σε παραλίες, μέχρι περίπου 1,5 με 3 μίλια από την ξηρά. Μια ριπή ανέμου (σπηλιάδα) έχει διάρκεια μικρότερη από 20 δευττερόλεπτα και προκαλείται από αναταράξεις λόγω τριβής, διάτμησης αέρα ή ηλιακής θέρμανσης του εδάφους. Θεωρούνται ριπές όταν η διαφορά μεταξύ της πιο αργής και ταχύτερης ταχύτητας ανέμου είναι 8,6 κόμβοι (10 mph, 16 km / h). Στην περίπτωση τριβής, δημιουργείται ριπή όταν ο άνεμος φυσά γύρω από φυσικά εμπόδια όπως δέντρα και βουνά, ψηλά κτίρια, σήραγγες ή άλλα τεχνητά εμπόδια.
Κύρια αιτία αποτελεί η τριβή του πνέοντος ανέμου με εδαφικές εξάρσεις που βρίσκονται κοντά σε παραλίες με συνέπεια να δημιουργούνται επιμέρους ρεύματα ίδιας μεν διεύθυνσης, διαφορετικής όμως έντασης. Αναλόγως του τρόπου εκδήλωσης του ριπαίου ανέμου και των φαινομένων που τον συνοδεύουν, στη γλώσσα των ναυτικών χαρακτηρίζεται ως «σπηλιάδα» ή ως «σαγανάκι».
Σπηλιάδα λέγεται ο ριπαίος άνεμος που εκδηλώνεται πλάγια προς την ακτή. Στη μεν ξηρά υψώνει μικρές κορυφές άμμου, φαινόμενο ιδιαίτερα γνώριμο σε λουόμενους που βρίσκονται στη παραλία και αισθάνονται το σώμα τους κυριολεκτικά να υποβάλλεται σε αμμοβολή. Στη δε θάλασσα δημιουργεί στην επιφάνεια έντονες ρυτιδώσεις, μέχρι πολύ μικρά κύματα, τις κορυφές των οποίων επιρρίπτει με δύναμη στα πλευρά των σκαφών. Ταυτόχρονα αλλάζει την κατεύθυνση των ιστίων..
Σαγανάκι, λέγεται ο ριπαίος άνεμος που εκδηλώνεται όπως παραπάνω, κυρίως όμως με στροβιλισμούς, μετακινώντας κόκκους άμμου ή σταγόνες θαλάσσης. Ο όρος δεν είναι επίσημος. Επειδή όμως από τις γέφυρες των πλοίων, η παράκτια επιφάνεια της θάλασσας φαίνεται να σχηματίζει εικόνα μικρών σεληνιακών κρατήρων, ο άνεμος πήρε την ονομασία «σαγανάκια».
Σε περίπτωση εκδήλωσης ριπαίου ανέμου, οι ευρισκόμενοι στην παραλία θα πρέπει αμέσως να στρέψουν τα νώτα τους προς τον άνεμο. Όσοι φέρουν μόνο λουτρική περιβολή θα πρέπει ή να σκεπάσουν τουλάχιστον το πρόσωπο και το στήθος με πετσέτα ή να καλυφθούν από κάποιο σταθερό εμπόδιο ή τέλος να εισέλθουν στη θάλασσα. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται με τα μικρά παιδιά. Όσοι βρίσκονται σε λέμβους θα πρέπει να καθίσουν αμέσως στη προσήνεμη κουπαστή με τα νώτα προς τον άνεμο. Τέλος, τα μικρά σκάφη που κάνουν εκπαιδευτική ιστιοπλοΐα θα πρέπει προληπτικά να έχουν λάβει σχετικές οδηγίες, να συνοδεύονται από μηχανοκίνητο σκάφος σύμφωνα με τους κανονισμούς, και οι επιβαίνοντες να φορούν σωσίβιες ζώνες. Στην Ελλάδα οι άνεμοι αυτοί είναι ιδιαίτερα γνωστοί σ΄ όλους τους κόλπους και τις ακτές όταν κοντά υψώνονται ψηλά βουνά. Χαρακτηριστικότεροι σε ένταση είναι της περιοχής της Νοτιοανατολικής Κρήτης (Ζίρος, Ζάκρος, Ιεράπετρα), στον Πλαταμώνα, σ΄ όλον τον Θερμαϊκό Κόλπο, στις ακτές από τον Άγιο Κοσμά μέχρι και τη Βουλιαγμένη, καθώς και σ΄ όλες τις νότιες ακτές των Κυκλάδων, ιδιαίτερα το καλοκαίρι που ενισχύονται από τα μελτέμια.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Οι αλλαγές στην ταχύτητα και την κατεύθυνση του ανέμου σε μικρή απόσταση – διάτμηση του ανέμου – μπορούν επίσης να προκαλέσουν ριπές ανέμου, για παράδειγμα, πάνω από το νερό. Τέλος, στις ημέρες που υπάρχουν φαινόμενα με θερμές καιρικές συνθήκες, όταν το έδαφος θερμαίνεται και ο θερμός αέρας ανεβαίνει, ο πιο βαρύς αέρας κατεβαίνει και προκαλεί ριπές ανέμου.
Στην θαλάσσια ζώνη που επηρεάζεται από τις σπηλιάδες η ζώνη αυτή εκτείνεται από την ακτή μέχρι 3ν.μ. περίπου από αυτή. Δύο επιλογές υπάρχουν, ή περνάμε έξω από τα 3ν.μ. όπου ο άνεμος είναι εκτονωμένος, ή “ξυρίζουμε” την ακτογραμμή, περνώντας στα 5 μέτρα από αυτή.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Η ισχυρότερη σπηλιάδα που σημειώθηκε ποτέ πραγματοποιήθηκε στο νησί Barrow, στην Αυστραλία, όταν στις 10 Απριλίου 1996, ο τροπικός κυκλώνας Olivia έβγαλε μια ριπή 219,8 κόμβων (407,1 km / h).
Στη βιβλιογραφία πάντως υπάρχουν μεγαλύτερες ριπές μετρημένες με απομακρυσμένες μεθόδους μέσω Doppler Radar και, χρησιμοποιώντας αυτήν τη μέθοδο, κατεγράφη το μέγεθος των 135 m / s (490 km / h ; 300 mph; 262 kn; 440 ft / s) κατά τη διάρκεια του 1999 στο Bridge Creek – Moore από ανεμοστρόβιλο στην Οκλαχόμα στις 3 Μαΐου 1999 που αναφέρεται ως η υψηλότερη καταγραφόμενη ταχύτητα ανέμου επιφανείας,
Ο κυκλώνας Olivia
Ωστόσο, οι πιο ισχυρές ριπές ανέμου δημιουργούνται από πυρηνικές εκρήξεις.
Η μεγαλύτερη πυρηνική έκρηξη όλων των εποχών – η Char bomb – δημιούργησε ριπή ανέμου 2.693,8 κόμβων (4.989 km / h).
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Οι ριπές του ανέμου μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικές και ποτέ δεν είναι καλές για windsurfing, kiteboarding και ιστιοπλοΐα γενικά. Τα ανεμόμετρα υψηλής απόδοσης μπορούν να μετρήσουν μικρές ριπές του ανέμου υψηλής ταχύτητας.
Στην ιστοσελίδα μας έχουμε ενσωματώσει προγνώσεις για τον μέσο άνεμο αλλά και για τις ριπές του ανέμου.