Οι πρώτες πτήσεις αεροπλάνου στην Ελλάδα ήταν ιδιωτικές

Η εμφάνιση του αεροπλάνου στην Ελλάδα οφείλεται αρχικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Πρωτεργάτης ήταν ο θεατρικός επιχειρηματίας Λεωνίδας Αρνιώτης, ο οποίος έκανε το 1908 δύο δημόσιες  προσπάθειες απογείωσης του αεροπλάνου του, τύπου Bleriot, με κινητήρα των 30 ίππων, με μοναδικό αποτέλεσμα τελικά, την καταστροφή του αεροσκάφους .  Η πρώτη από μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών πραγ­ματοποιήθηκε στο Τατόι στις 26 Σεπτεμβρίου 1910 και καταγράφηκε από την κάμερα του Αιμίλιου Λέστερ. Καθώς η ταινία δε διασώζεται, χάρη στην απολαυστική περιγραφή της εφημερίδας Πατρίς μπορούμε να έχουμε μια εικόνα για τα όσα τραγελαφικά συνέβησαν και κινηματογραφήθηκαν στο Τατόι τη μέρα εκείνη:

«[..] Ο Αρνιώτης έκαμε την τελευταίαν επιθεώρησιν της μηχανής του. Ήτο προφανώς συγκεκινημένος και έτρεμε μήπως ο λεπτότατος μηχανισμός του αεροπλάνου του πάθη τίποτε και δεν πετάξη. Ο Βασιλεύς, οι πρί­γκηπες και μέρος των θεατών, οι οποίοι είχον ακολουθήσει το αεροπλάνον, ίσταντο ολίγον παρέκει.

Η μεγάλη στιγμή έφθασεν! Ο Αρνιώτης εκάθησεν εις την θέσιν του και έθεσεν εις κίνησιν την μηχανήν. Τρομε­ρός θόρυβος επηκολούθησεν, όταν η τεραστία έλιξ του αεροπλάνου ήρχισε στρεφομένη. Το αεροπλάνον εσεί­σθη ολόκληρον, εταλαντεύθη και ήρχισε να προχωρή επί του εδάφους. Ο Αρνιώτης έκαμε τότε στροφή, προς τα δεξιά, προς το μέρος δηλαδή, ένθα ευρίσκετο η Β. Οικογένεια και ο άλλος κόσμος.

Τι επηκολούθησε, δεν περιγράφεται. Ο Βασιλεύς, οι πρίγκηπες και το πλήθος κατελήφθησαν υπό πανικού, τρέχοντες και καταδιωκόμενοι υπό του αεροπλάνου. Ο Αρνιώτης εσταμάτησε την μηχανήν και το αεροπλάνον εστάθη.– Δεν το ήξερα ότι είσαι… αντιδυναστικός! λέγει ο Βασιλεύς γελών προς τον Αρνιώτην.Η πρώτη απόπειρα ανυψώσεως είχεν αποτύχει. Επηκολούθησε δευτέρα, τρίτη και το αεροπλάνον δεν εννοού­σε να μεταφέρη τον Αρνιώτην εις τους αιθέρας.

Κάποια βλάβη σοβαρά είχε συμβή. Μία βίδα, καθώς είπεν ο Λεωνίδας, είχε φύγει από την θέσιν της και ήτο αδύνατον την ώραν εκείνην να τοποθετηθή προχείρως.. Πάσα ελπίς ότι θα πετάξη ο Λεωνίδας είχε χαθή. Εν τω μεταξύ ο ήλιος είχε δύσει και ο κόσμος ήρχισεν απο­χωρών απογοητευμένος, ενώ μία παρέα έψαλλε “Συ που.. δεν πέταξες στα ύψη/ Ω ψυχή κλπ.”»

Η ταινία διαφημίστηκε πανηγυρικά. Στην πρόσοψη του κινηματογράφου «Ελλάς» αναγραφόταν με μεγάλα γράμματα ο τίτλος: «Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΠΤΗΣΕΩΣ ΤΟΥ Κ. ΑΡΝΙΩΤΗ ΕΙΣ ΤΑΤΟΪΟΝ». Δίπλα υπήρχε σε υπερφυσικό μέγεθος η ζωγραφιά του φιλόδοξου αεροπόρου, ενώ επιχειρούσε να πετάξει με το αεροπλάνο. Φήμες ήθελαν τον Αρνιώτη να εμποδίζει την προβολή της «απαισίας» ταινίας, επειδή του υπενθύμιζε την «αποφράδα δι’ αυτόν εκείνην ημέραν». Τελικά, αυτή όχι απλά προβλήθηκε, αλλά πιθανόν προστέθη­καν σκηνές από μία ακόμη αποτυχημένη απόπειρα πτήσης του, η οποία πραγματοποιήθηκε δύο μέρες πριν την πρεμιέρα και επίσης κινηματογραφήθηκε. Μεγάλη φαίνεται ότι υπήρξε η ανταπόκριση του κόσμου, καθώς οι προβολές διήρκεσαν μέχρι τις 26 Οκτωβρίου, ενώ καυστικά υπήρξαν τα λίγα σχόλια των εφημερίδων. Το Νέον Άστυ κάγχαζε:

     «Αφού οι Αθηναίοι, οι εις Τατόιον εκδραμόντες, δεν ηυτύχησαν να ιδούν να πετά το αεροπλάνον του κ. Αρνιώτη, θα το ιδούν εις την ταινίαν του κινηματογράφου. Θα το ιδούν δε ακινδύνως αφού θα τρέχη έως της ταινίας, διότι εν τη πραγματικότητι είχε τας διαθέσεις κάρου από ρυτήρος τρέχοντος».

Η ΠΕΤΥΧΗΜΈΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

Τρείς μήνες αργότερα και συγκεκριμένα στις 6 Δεκεμβρίου 1910, εκατοντάδες Αθηναίοι κατέβηκαν στο Φάληρο για να απολαύσουν το «θαλασσοπλάνον» ενός περίφημου τύπου του θεάματος, του Λεωνίδα Αρνιώτη. Επρόκειτο για ελληνικότατη προσπάθεια δημιουργίας υδροπλάνου, το οποίο μάλιστα κατόρθωσε να παραμείνει και να κινηθεί στην επιφάνεια της θαλάσσης για έξι ολόκληρα λεπτά. Η επίδειξη έγινε κοντά στο «Ακταίον», το πολυτελές και κοσμικό ξενοδοχείο του Φαλήρου, παρουσία μάλιστα εκπροσώπων της Κυβέρνησης! Εννοείται πως οι θεατές κατέβαλαν και το ανάλογο εισιτήριο «διά να ίδουν τον Αρνιώτη θαλασσοδρομούντα».

Όπως έχουμε αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο μας ένας από τους πρώτους αεροπόρους ήταν ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη Γερμανία και απέκτησε πτυχίο ιδιώτη χειριστή αεροσκάφους στη Γαλλία. Επέστρεψε στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1912, φέρνοντας μαζί του συσκευασμένο(!) ένα ιδιόκτητο διθέσιο αεροπλάνο Nieuport IVG με κινητήρα 50 ίππων.

Η πρώτη του πτήση έγινε την 8η Φεβρουαρίου 1912, στην περιοχή του Ρούφ με αεροπλάνο τύπου Nieuport IV.G.

Ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος εκτέλεσε μετά την επιτυχία του αυτή, δεύτερη πτήση με επιβάτη τον τότε πρωθυπουργό, Ελευθέριο Βενιζέλο. Η διάρκεια της πτήσης, που ξεκίνησε από το Ρουφ και συνεχίστηκε πάνω από την Ακρόπολη και το Θησείο, ήταν περίπου πέντε λεπτά. Ενθουσιασμένος μετά την προσγείωση, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος… βάφτισε το αεροπλάνο του Αργυρόπουλου «Αλκυών», έκανε τις εξής προφητικές δηλώσεις: «Το αεροπλάνο ενδείκνυται ως όπλο των αδυνάτων. Η ριψοκίνδυνος μάλιστα και τολμηρά φύσις του Έλληνος θα καταστήσει τούτο λαμπρό εν πολέμω όπλον, μέλλον να προσφέρει μεγάλας υπηρεσίας».

Τον ίδιο δρόμο των εντυπωσιακών επιδείξεων επέλεξε και ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Καραμανλάκης με αεροσκάφος Bleriot. Από τον Αύγουστο του 1911 μετακόμισε στη Γερμανία και έπειτα στη Γαλλία για δημοσιογραφικές μελέτες αρχικά, ενώ στη συνέχεια εγγράφηκε στη σχολή του Γάλλου πρωτοπόρου της αεροπορίας Λουί Μπλεριό. Τέσσερις μέρες μετά την πτήση που πραγματοποίησε ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος στις 12 Φεβρουαρίου 1912, ο Καραμανλάκης έφτασε στην Πάτρα.

Είχε μαζί του ένα ιδιόκτητο αεροσκάφος Bleriot XI 50 ίππων[5], με το οποίο στις 26 Μαρτίου 1912 αποπειράθηκε να πραγματοποιήσει πτήση από το Ρίο στην Αθήνα. Το αεροσκάφος απογειώθηκε αλλά κατέπεσε άμεσα. Ο Καραμανλάκης δεν τραυματίστηκε και κατάφερε να επιδιορθώσει τις φθορές που υπέστη το αεροσκάφος του. Πραγματοποίησε ακόμη δύο αποτυχημένες απόπειρες στις 9 και 30 Απριλίου 1912. Στην πρώτη περίπτωση απογειώθηκε και πέταξε για λίγο πάνω από την πόλη της Πάτρας, ενώ στη δεύτερη κατά την προσπάθεια της απογείωσής του από την Εγλυκάδα τραυματίστηκε και κατά την πτώση προκλήθηκαν σοβαρές φθορές στο αεροσκάφος του. Μετά τις αποτυχίες αυτές μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου κατάφερε σημαντικότερα επιτεύγματα.

\Στις 17 Ιουλίου 1912 κατάφερε να φτάσει σε υψόμετρο 2.200 μέτρων ενώ στις 19 Αυγούστου στα 3.050 μέτρα. Μετά τις επιτυχίες αυτές πείστηκε πως πλέον μπορούσε να πετάξει από την Αθήνα στην Πάτρα.

Το πρωί της 29ης Αυγούστου απογειώθηκε από την περιοχή του Παλαιού Φαλήρου, αλλά μετά από δύο ώρες στον αέρα αναγκάστηκε να πραγματοποιήσει προσθαλάσσωση στον Κορινθιακό κόλπο λόγω βλάβης στη μηχανή του αεροσκάφους. Το αεροσκάφος έχασε ύψος, ενώ ο Καραμανλάκης προσπαθούσε να απεμπλακεί από τα σχοινιά και σύρματα του αεροσκάφους. Τελικά, δεν τα κατάφερε και πνίγηκε στο βυθιζόμενο αεροπλάνο του. Η κηδεία του έγινε την επόμενη μέρα στον Άγιο Γεώργιο Καρύτση παρουσία του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθερίου Βενιζέλου και υπουργών της κυβέρνησής του. Τάφηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών. Πριν τον θάνατό του είχε προγραμματίσει κοινή αεροπορική επίδειξη στην Αθήνα με τους υπόλοιπους πρωτοπόρους της αεροπορίας στην Ελλάδα, Λεωνίδα Αρνιώτη και Εμμανουήλ Αργυρόπουλο η οποία όμως αναβλήθηκε λόγω του θανάτου του

Πηγές : https://www.haf.gr/history/haf-history/1911-1912/ ,  http://protestainies.blogspot.com