Για τη φετινή χρονιά, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός όπως έχουμε γράψει σε πρόσφατο άρθρο μας επέλεξε, σε συνδυασμό με την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2020 (η οποία γιορτάζεται στις 22 Μαρτίου), κοινό κεντρικό θέμα εορτασμού με τίτλο « Κλίμα και Νερό». Βέβαια σας έχουμε αναφέρει ότι ματαιώνονται όλες οι εορταστικές εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί για τις 23 Μαρτίου 2020, στις εγκαταστάσεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο της εναρμόνισης με τα γενικότερα μέτρα πρόληψης του Κορωνοϊού Covid-19. Παρόλα αυτά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κάποια στοιχεία για την φετινή ημέρα
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Όλοι γνωρίζουμε οτι το νερό είναι ένας ζωτικός, ανανεώσιμος φυσικός πόρος. Πρόκειται για μία μοναδική ουσία, η οποία είναι απαραίτητη για τη ζωή, δεν έχει υποκατάστατα και είναι πεπερασμένη. Κατά συνέπεια, το νερό ανανεώνεται μέσω του υδρολογικού κύκλου, χωρίς, ωστόσο, να δημιουργούνται νέα αποθέματα, πέραν των ήδη υπαρχόντων. Για τα περισσότερα έθνη, η οικονομική ανάπτυξη συνδέεται άρρηκτα με τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα των υδάτινων αποθεμάτων. Εντούτοις, το νερό δεν είναι κατανεμημένο ισομερώς σε όλα τα μέρη της γης, ενώ υπάρχουν και περιοχές όπου το νερό δεν ανανεώνεται πλέον. Επιπλέον, η υπερεκμετάλλευση του πόρου από τον ανθρώπινο παράγοντα επιδεινώνει την ήδη βεβαρημένη κατάσταση των υδατικών αποθεμάτων.
Το νερό καλύπτει τουλάχιστον το 70% της επιφάνειας του πλανήτη μας, γεγονός το οποίο μας οδηγεί στο να το θεωρούμε δεδομένο. Εντούτοις, το γλυκό νερό αποτελεί μόνο το 2,5% του συνόλου του νερού στον πλανήτη. Περίπου το 80% του γλυκού νερού είναι αποθηκευμένο στους δύο πόλους και σε καλύμματα πάγου, όπως, για παράδειγμα, στη Γροιλανδία, ενώ 20% καταλαμβάνουν τα υπόγεια ύδατα. Συνεπώς, μόνο το 0,5-1% περίπου του γλυκού νερού (ή το 0,000008% του συνόλου) είναι εύκολα προσβάσιμο . Οι κύριες πηγές ύδατος για ανθρώπινη χρήση είναι οι λίμνες, τα ποτάμια, η υγρασία του εδάφους και οι σχετικά αβαθείς περιοχές του υδροφόρου ορίζοντα. Ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται τους υδάτινους πόρους από τις απαρχές του πολιτισμού. Κατά τη βιομηχανική επανάσταση και την πληθυσμιακή έκρηξη του 19ου και του 20ου αιώνα, οι απαιτήσεις για νερό αυξήθηκαν κατακόρυφα. Πιο συγκεκριμένα, τον προηγούμενο αιώνα, η χρήση ύδατος αυξήθηκε με υπερδιπλάσιο ρυθμό συγκριτικά με το ρυθμό αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού . Παράλληλα, αναπτύχθηκαν σημαντικά και οι τεχνολογίες διανομής του ύδατος, παροχής για άρδευση ή για παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω υδροηλεκτρικών μονάδων, καθώς και τα αποχετευτικά συστήματα, τα οποία συνέβαλαν στην εξάλειψη σοβαρών ασθενειών, όπως η χολέρα. Μεγάλες πόλεις, με περιορισμένους υδάτινους πόρους, κατάφεραν να επιβιώσουν χάρις στη μεταφορά νερού από πολύ μακρινές αποστάσεις. Ωστόσο, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί και τη συνεπαγόμενη επέκταση της πρόσβασης σε πόσιμο νερό, ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες ύδατος, οι οποίες ήταν διαθέσιμες σε πολλές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, καθώς και στην αρχαία Ρώμη .
Παρά τη σημασία του νερού ως κοινωνικού αγαθού, δεν έχει κατοχυρωθεί το δικαίωμα στο νερό σε διεθνές επίπεδο. Η ανάγκη για νερό προκύπτει από μία πληθώρα δραστηριοτήτων, στις οποίες χρησιμοποιείται και οι οποίες είναι απαραίτητες για την ύπαρξη και την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Δεδομένου του γεγονότος ότι το αξιοποιήσιμο νερό είναι περιορισμένης διαθεσιμότητας, έχει οικονομική αξία, συνεπώς πρόκειται για ένα οικονομικό αγαθό. Ενισχυτικός του χαρακτηρισμού του νερού ως οικονομικού αγαθού είναι ο ορισμός της οικονομικής επιστήμης που υιοθετεί ο Lionel Robbins, ο οποίος χαρακτηριστικά αναφέρει ότι οικονομική είναι «η επιστήμη που μελετά την ανθρώπινη συμπεριφορά ως μία σχέση μεταξύ σκοπών και ανεπαρκών μέσων, τα οποία έχουν εναλλακτικές χρήσεις ». Το νερό καλύπτει τον εν λόγω ορισμό, εφ’ όσον εξυπηρετεί πλήθος σκοπών (οικιακή χρήση, άρδευση, βιομηχανική χρήση, παραγωγή ενέργειας, εναπόθεση αποβλήτων), εκπληρώνοντας την προϋπόθεση των εναλλακτικών χρήσεων. Παράλληλα, το νερό είναι ανεπαρκές, με την έννοια ότι δεν έχει τη δυνατότητα να ικανοποιήσει πλήρως όλες τις εναλλακτικές του χρήσεις ταυτόχρονα. Κατά συνέπεια, το νερό είναι οικονομικό αγαθό. Η αναγνώριση του νερού ως οικονομικού αγαθού σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι το νερό έχει αξία σε ανταγωνιστικές χρήσεις. Η διαχείριση του νερού ως οικονομικού αγαθού σηματοδοτεί τον καταμερισμό του πόρου για τις διάφορες χρήσεις, με τρόπο, ώστε να μεγιστοποιείται το καθαρό όφελος από την ποσότητα του νερού.
Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.
If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.
Η υπερίσχυση της μίας διάστασης σε βάρος της άλλης δε μπορεί παρά να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Ο υπερτονισμός της κοινωνικής διάστασης του νερού ενδέχεται να οδηγήσει στην παροχή του μέσω επιδοτούμενων τιμών ή ακόμα και εντελώς δωρεάν. Θεωρητικά, με αυτόν τον τρόπο το νερό είναι προσιτό ακόμα και στα φτωχότερα τμήματα της κοινωνίας. Eντούτοις, το οικονομικό βάρος των επιδοτήσεων το επωμίζεται η ίδια η κοινωνία, ενώ οι χαμηλές τιμές ενδέχεται να οδηγήσουν σε κατασπατάληση του πόρου. Από την άλλη πλευρά, η έμφαση στην οικονομική διάσταση του νερού ενέχει τον κίνδυνο της «αντιμετώπισής του ως βασικό αγαθό », με αποτέλεσμα να κυβερνάται από τους κανόνες της αγοράς.
Ωστόσο, το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προμηθευτούν καθαρό νερό, θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες που προκύπτουν από την έλλειψή του. Συνεπώς, πέραν της εξάντλησης των υδάτινων πόρων, κάποια τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, λόγω του ύψους της τιμής του. Εφ’ όσον η πλήρης «κοινωνικοποίηση» του νερού οδηγεί στην ασύνετη χρήση και την κατασπατάληση, ενώ, από την άλλη, η αντιμετώπισή του ως βασικό αγαθό στερεί την πρόσβαση στα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού, καθίσταται εμφανές γιατί οι δύο διαστάσεις θα πρέπει να εξισορροπούνται και να μην υπερισχύει η μία της άλλης.
Πηγή : Research Gate -Φωτοπούλου Αντωνία Αγγελική