Οι Στενιές Άνδρου

Το χωριό που μεγάλωσα μέχρι τα 18 μου χρόνια είναι οι Στενιές. Είναι ένα χωριό στην Άνδρο σε υψόμετρο 80 μ. και βρίσκεται 2 χλμ. μακριά από τη Χώρα και 34 χλμ από το κεντρικό λιμάνι της Άνδρου, το Γαύριο. Οι Στενιές περιβάλλονται από 2 παραλίες: τα μπρός και τα πίσω Γιάλια, ενώ ο πύργος Μπίστη Μουβελά είναι ένα από τα καλύτερα αξιοθέατα στο χωριό.

Οι Στενιές Άνδρου

Το χωριό των Στενιών χωρίζεται στο Απανοχώρι (Πανοχώρι) στο οποίο ανήκει ο οικισμός του Παλαμιδίου, του Κουκοτιάνου  αλλά και το Διαραχάκι, ενώ στο Κατοχώρι, ανήκουν ο οικισμός της Πέρα Μπάντας, τα οικήματα εκατέρωθεν του αρχικού δρόμου «Στενιές-Γιοφύρι-Φάμπρικα-Στρατολατισσα-Τρίπες» και ο οικισμός Γιάλια.

Το χωριό των Στενιών έχει πολλές εκκλησίες και εξωκλήσια, συνολικά 26 τον αριθμό.

• Βορειοδυτική περιοχή: 1. Αγία Ειρήνη (Μονή) 2. Αγία Τσουρά 3. Άγιος Δημήτριος 4. Αγία Παρασκευή 5. Ταξιάρχης (Λυδαίο)

• Κεντρική περιοχή: 1. Παναγία (Κοίμησις Θεοτόκου) (ενοριακή) 2. Αης Γιάννης (κάτω από την αυλή της Παναγίας) 3. Αγία Βαρβάρα 4. Αγία Τσουρά (Γιατρού) 5. Αης Γιώργης (Γιατρού) παλαιά ενοριακή  6. Αης Γιώργης (ενοριακή) 7. Άγιος Ιωάννης (Παλαιοκρασσά)

• Ανατολική περιοχή: 1. Αγία Τριάδα 2. Παναγία Στρατολάτισσα 3. Άγιος Χαράλαμπος 4. Εισόδια Θεοτόκου 5. Αης Γιάννης (Γιάλια) 6. Άγιοι Θεόδωροι 7. Τιμίου Σταυρού 8. Αγία Φωτεινή 9. Κούμουλος 10. Ταξιάρχης (Γιάλια) 11. Αης Σάββας 12. Ταξιάρχης (Νεκροταφείο)

• Βορειοανατολική περιοχή: 1. Αης Γιάννης (στον Πλάτανο) 2. Θεοτόκος (στη νησίδα Θεοτόκο) εκεί έχουν πάψει προ πολλού να λειτουργούνται από Στενιώτες ιερείς.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ -ΕΘΙΜΟ YouTube

Αξιοσημείωτο και πολύ φημισμένο είναι και το έθιμο που λαμβάνει μέρος το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα κατά τη Δεύτερη Ανάσταση και συγκεντρώνεται κόσμος από όλο το νησί για να το παρακολουθήσει. Πρόκειται για τα λεγόμενα Μάσκουλα, όπου οι νέοι τοποθετούν σιδερένιους σωλήνες στο χώμα, τους γεμίζουν με πυρίτιδα και τους πυροδοτούν κατά τη περιφορά των εικόνων της Ανάστασης.

Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.

YouTube privacy policy

If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.

Accept YouTube Content

Βίντεο απο τα μάσκουλα

Τα Γιάλια (από τη λέξη αιγιαλός, (γι’αυτό και η σωστή γραφή είναι με γιώτα και όχι με ύψιλον) είναι ο όρμος των Στενιών με πεντακάθαρα νερά. Εχει δύο παραλίες, τα Μπρος Γιάλια (με αμμουδιά 300 μέτρων περίπου) και τα Πίσω Γιάλια (με αμμουδιά 230 μέτρων περίπου), που τις χωρίζει ένα βράχος, το «Χιονατάκι».

Ο Πύργος Μπίστη-Μουβελά

Ένα από τα χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του ένδοξου παρελθόντος του νησιού είναι οι ψηλοί τετράγωνοι πύργοι των αρχόντων του 17ου-19ου αιώνα, οι οποίοι βρίσκονταν στην ενδοχώρα. Διέθεταν υπόγειες αποθήκες και πολλά δωμάτια, ενώ η πρόσβαση γινόταν μέσω κινητής σκάλας και υπερυψωμένης θυρίδας.

Ο Πύργος Μουβελά

Η παλιότερη τέτοια κατασκευή είναι ο τριώροφος Πύργος του Μπίστη-Μουβελά στις Στενιές, με την επιγραφή «Σταματέλος Μπίστης» στην πρόσοψη (1734). Θα τον συναντήσετε αν πάτε απο το δρόμο προς Αγ. Βαρβάρα και αφού περάσετε το πανέμορφο Γεφύρι του Λέοντος. Στις Στενιές τόσο ο Πύργος του Μπίστη, όσο και οι υπόλοιποι πύργοι εξελίχθηκαν μετά το 19ο αιώνα και την ανάπτυξη της ναυτιλίας στα σημερινά αρχοντικά, τα οποία θεωρούνται μία πιο επιμελημένη και φροντισμένη παραλλαγή τους.

Το κτίσμα το οποίο σήμερα είναι στα πρόθυρα της κατάρευσης , πέρασε από τρεις φάσεις ανοικοδόμησης. Η πρώτη μπορεί να ξεκινά από τον 13ο αιώνα. Κτίστηκε στα ερείπια τετραγωνικού πύργου, που πιθανόν να ήταν μεσαιωνικός και μάλιστα βυζαντινός. Η είσοδός του ήταν από την θύρα του κατωγιού. Το παράθυρα ήταν μικρά και το καθένα για προστασία είχε την «θερμίστρα» του (κατασκευή που έριχναν καυτό λάδι ή νερό στους επιτιθέμενους). Στο υπάρχον κτίσμα πλευρικά έκτισε δυο τοίχους για αντιστήριξη που παράλληλα επέκτειναν και το εμβαδόν του πύργου. Στο δώμα κτίστηκε βοηθητικό κτίσμα που στην συνέχεια μετατράπηκε σε περιστερώνα κλείνοντας και τα δύο παράθυρα που διέθετε.

Η Φάμπρικα

Η Φάμπρικα ήταν ένα πρωτοποριακό την εποχή του εργοστάσιο ζυμαρικών , το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής ζυμαρικών στα Βαλκάνια . Σε ημερήσια βάση μπορούσε να επεξεργαστεί 36 τόνους σιτάρι και να παράγει την αντίστοιχη ποσότητα ζυμαρικών . Η Φάμπρικα από το 1864 έως το 1923 λειτουργούσε αποκλειστικά με τη δύναμη του νερού , χάρη στο μεγαλύτερο κατακόρυφο νερόμυλο των Βαλκανίων.

Η Φάμπρικα

Το 1923 και ιδιαίτερα μετά από μια μεγάλη περίοδο ξηρασίας , προστέθηκε και ατμομηχανή που λειτουργούσε παράλληλα με το νερόμυλο . Το εργοστάσιο έκλεισε το 1936 και το 1943 καταστράφηκε από πυρκαγιά!

Η Πεντάβρυση

Στο Κατωχώρι , ακριβώς κάτω από το κτίσμα της Κοινότητας του Χωριού βρίσκεται η Πεντάβρυση , μια πηγή με 5 βρύσες , όπου πριν το 1970 πηγαίναμε με τα παγούρια και τα σταμνιά και τα γεμίζαμε με πόσιμο νερό για τα σπίτια. Στον ίδιο χώρο βρισκόταν και το Πλυσταριό, όπου οι νοικοκυρές έπλεναν τα ρούχα της οικογένειας.

Οι 4+1 πηγές στο Κατοχώρι (Πεντάβρυσος)

Το Δημόσιο Πλυσταριό

Η Κεντρική Πλατεία του Χωριού

To Δημοτικό Σχολείο Στενιών

Ο κάτω Σταθμός των αυτοκινήτων

Η Λίμνη στα Γιάλια

Ένα μέρος της “Πέρα Μπάντας” του χωριού

Το Γεφύρι του Λέοντος

Το γεφύρι του Λέοντος στη “Πέρα Μπάντα”. Με άνοιγμα τόξου 8,40 μέτρα, ύψος 5,15, πλάτος 2,48 και συνολικό μήκος 27, 40 μέτρα γεφυρώνει τον ποταμό Μελιό που εκβάλει στα Γιάλια. Η χρονολογία κατασκευής του γεφυριού τοποθετείται γύρω στο 1600 μ.Χ. Το γεφύρι του Λέοντος καθώς και αυτό του Αχλα ποταμού επέτρεπαν κατά το διάστημα της Ενετοκρατίας, την απρόσκοπτη επικοινωνία των Στενιωτών βιγλατόρων της βίγλας του Αγίου Ιωάννη του Σκοίνου με την πρωτεύουσα του νησιού, τη Χώρα. Ο αμαξιτός δρόμος που περνάει δίπλα του, καθώς και κάποιες άλλες επεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο του που έγιναν από περίοικους έχουν συμβάλει κάπως στην υποβάθμιση της εμφάνισης του.

Νομίζω ότι είναι καλή η ιδέα να κλείσουμε αυτό το ταξίδι στο αγαπημένο μας χωριό,  με νοσταλγικές νότες,  μέσα από έναν όμορφο περίπατο με τον φωτογραφικό φακό του Δημήτρη Σπυρόπουλου.

ΔΕΙΤΕ ΖΩΝΤΑΝΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ -ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ

Η άποψη των Στενιών LIVE απο το σπίτι του Γιάννη Μπουκουβάλα

ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΩΝ ΣΤΕΝΙΩΤΩΝ (Από το 1834-Σήμερα)

Μια εκπληκτική ιστοσελίδα που η εκπόνηση και καταγραφή έγινε από τον Επαμεινώνδα Δ. Λογοθέτη και η ηλεκτρονική επεξεργασία και καταχώρηση από τον Νικολό Γρ. Εξαδάκτυλο.

Η πρόγνωση του καιρού για τις Στενιές από το @Deltiokairou